تحلیلگران می گویند: مداخلۀ ایران آتش جنگ سوریه را برافروخته تر می کند

کارشناسان به دیارنا می گویند که مداخلۀ ایران در سوریه درگیری ها را طولانی کرده و آتش تنش های فرقه ای را برافروخته است و همچنین به گروه های تروریستی اجازه داده است تا به خاک سوریه رخنه کنند که این امر به نوبۀ خود هزینه های تحمیل شده بر مردم سوریه از لحاظ خسارات مالی و جانی را افزایش داده است.

سید فتحی السید، یک پژوهشگر متخصص در امور مربوط به ایران در مرکز مطالعات منطقه ای و راهبردی خاورمیانه، گفت: «مداخۀ نظامی ایران در سوریه از همان آغاز جنگ سوریه در سال 2011 آشکار بود.»

او به دیارنا گفت: «وقتی ما در مورد مداخلۀ ایران صحبت می کنیم، منظورمان مداخلۀ مستقیم عناصر ایران و یا مداخلۀ عناصر شبه نظامی وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (آی آر جی سی)» و در راس آنها حزب الله لبنان است.

او گفت که ایران حتی پیش از آن که این درگیری ها به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود، گروه های رزمی متشکل از نیروهای ایرانی و همچنین افراد با تابعیت های دیگر را برای سرکوب معترضان فرستاده بود.

السید گفت: «بهترین گواه این موضوع، به رغم انکارهای ایران و شبه نظامیان وابسته به آن، اعلام نام های اعضای کشته شدۀ حزب الله که در سوریه جان خود را از دست داده اند، می باشد.»

از جمله نمونه های برجسته می توان به مرگ حسن علی سماحه، یکی از نخستین جنگجویان این حزب که در سوریه کشته شد و مراسم خاکسپاری او در شهرک الکرک، واقع در منطقۀ زحله در شرق لبنان برگزار شد، و همچنین مرگ محمد حسین الحاجی ناصف، معروف به ابوعباس، که یکی از برجسته ترین فرماندهان این حزب در سوریه بود، در سال 2012 اشاره کرد.

حزب الله تا پیش از سال 2013 به حضور جنگجویان خود در سوریه اعتراف نکرده بود. در آن سال بود که حسن نصرالله، دبیر کل آن، طی یک سخنرانی این موضوع را تأیید کرد.

السید گفت که این مداخله تأثیر چشمگیری بر تشدید درگیری ها در سوریه داشته است.

او گفت: «هدف اصلی مداخله های اولیۀ ایران روشن بود و آن تبدیل جنبش [اعتراضی] مردمی سوریه به درگیری های مسلحانه با ماهیتی فرقه گرایانه از طریق فتنه افروزی میان اهل سنت از یک سو، و پیروان مذاهب علوی و شیعه از سوی دیگر، و در نتیجه گروگان گرفتن مردم سوریه با این سیاست بود.»

نظارت افسران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر عملیات های سوریه

صالح العفیسی، یک افسر ارتش آزاد سوریه (اف اس اِی) در شهر حلب، گفت: «نبردهای جاری در مناطق [سراسر] استان حلب و به ویژه در نزدیکی شهر حلب موید حمایت های بی پایان ارائه شده توسط ایران به نیروهای ارتش سوریه است.»

وی گفت که بسیاری از جبهه های کنونی جنگ مانند جبهه های الخالدیه و بنی زید در حلب توسط نیروهای سپاه قدس ایران و نیروهای حزب الله تأمین نیرو می شوند و تحرکات آنها در منطقه از سوی اتاق های عملیاتی نظامی تحت نظارت افسران ایرانی هدایت می گردد.

وی افزود که این گروه ها توسط عناصر ارتش آزاد سوریه شناسایی و بسیاری از آنها دستگیر شده اند.

العفیسی گفت: «اگر مداخلۀ ایران و گروه های نظامی غیرسوری که [ایران] برای مبارزه با گروه های اپوزیسیون به همراه خود آورده است وجود نمی داشت، سوریه سه سال پیش و همزمان با پایان یافتن درگیری ها به آرامش رسیده بود.»

وی گفت که چندین گروه شبه نظامی تحت نظارت و با حمایت سپاه پاسداران جمهوری اسلامی تشکیل شده اند و هم اکنون به مناطق متعددی در سراسر سوریه، از مرز با لبنان گرفته تا مناطق ساحلی و دمشق و تا حما و حلب، اعزام شده اند.

به گفتۀ العفیسی نکتۀ بسیار مهم حضور بسیاری از افراد با ملیت های مختلف، از جمله لبنانی، عراقی، افغان، و پاکستانی است.

او گفت که حضور دیگر گروه های مورد حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از جمله گروه های عراقی سپاه های البدر، تیپ ابوالفضل العباس، و عصائب اهل الحق، و حتی گروه های یمنی در نزدیکی دمشق تحت نام انصارالله، آشکار شده بود.

ارتباط ایران با گروه های تروریستی

سامی غیط، یک پژوهشگر مرکز مطالعات منطقه ای و راهبردی الشرق، گفت: «مداخلۀ مستقیم ایران در جنگ سوریه به حضور گروه های تکفیری و تروریستی شدت بخشیده و بهانه ای را به دست ایران داده است تا برای مبارزه با گروه هایی که از کشورهای مختلف آورده در حضور یابند.»

او گفت: «هر کسی که روند رویدادها در سوریه را تحت نظر قرار داده و از نزدیک ارزیابی کند، خواهد دید که توسعۀ شتاب یافتۀ گروه های تروریستی جهانی، به ویژه القاعده، با گزارش های مربوط به مداخلۀ ایران همزمان بوده است.»

در نتیجه این امر موجب شده است تا درگیری ها به یک رویارویی مستقیم میان گروه هایی که بر اساس مبانی فرقه گرایانه ایجاد شده اند، تبدیل گردد.

وی گفت: «چندین سرنخ وجود دارند که نشان می دهند ایران با حمایت کردن از شماری از امیران القاعده که از افغانستان به ایران گریخته بودند و سپس به عراق و از آن جا به عراق رفتند، در آغاز این ماجرا نقش داشت.»

غیط گفت که برخی از آنها جبهۀ النصره (اِی اِن اف) را تأسیس کردند که در واقع بازوی القاعده در سوریه است. در همین حال، گروه دوم «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) را بنیان نهادند.

او گفت: «ایران با این اقدامات که حمایت کاملی را به گروه های تروریستی ارائه می داد و با ملتهب نگاه داشتن اوضاع در سوریه، ادامه یافتن این تنش ها را نه تنها سوریه، بلکه در سراسر منطقه، تضمین کرد.»