ارتباط ایران با دشمنان ادعایی خود در افغانستان

اسلام آباد -- علما و تحلیلگران امنیتی می گویند که گزارش های اخیر مبنی بر رسمیت یافتن روابط میان ایران و طالبان افغانستان موجب شده است تا انتقادات شدیدی از سوی مقامات افغانستان مطرح شوند.

این گونه گزارش ها بر سابقۀ طولانی ایران در به خطر انداختن امنیت منطقه و حمایۀ منافقانه از گروه های افراطی خشونت گرا - مانند طالبان و القاعده - که علی القاعده رژیم ایران باید به حیث ایدئولوژیکی با آنها در تضاد باشد، تأکید دارند.

روابط ایران با رهبر معدوم طالبان

شواهد و مدارک مربوط به روابط میان ایران و طالبان افغان در ماه ثور (مه)، زمانی که رهبر وقت طالبان ملا اختر محمد منصور در ولایت بلوچستان پاکستان کشته شد، آشکار گردید. بازپرسان اکتشاف به عمل آوردند که وی به هنگام مرگ در حال ورود به پاکستان از طریق ایران بود.

اکسپرس تریبیون در تاریخ 26 میزان گزارش داد که شواهد و مدارک بیشتر ماه گذشته زمانی که طالبان افغان مولوی نیک محمد را به عنوان فرستادۀ خود در تهران تعیین کرد، به دست آمدند. محمد در دوران حکومت طالبان بر افغانستان طی سال های 1996 تا 2001 ریاست وزارت تعلیم و تربیۀ آنها را بر عهده داشت.

اکسپرس تریبیون افزود که در اقدامی دیگری که نشان از نزدیکی رابطۀ ایران و این گروه تروریستی افغان دارد، یک هیأت سه نفرۀ طالبان اوایل امسال جهت دریافت کمک های نظامی از ایران بازدید کردند.

گزارش های رسانه های و مصاحبه های انجام شده با تحلیلگران نشان می دهند که رژیم ایران طی ده سال گذشته حمایۀ خود را از طالبان افزایش داده است که دلیل اصلی آن ایجاد اختلال در کوشش های صلح آفرینی در افغانستان بوده است.

مسئولان می گویند که این اقدام بیانگر تمایل بیشتر ایران بر ایجاد هرج و مرج در منطقه و نه صیانت از خلوص ایدئولوژیکی ادعایی آن می باشد.

طالبان ایران را یک «همپیمان مهم» می دانند

مقامات افغان و مسئولان غربی می گویند که مشارکت بین ایران و طالبان قدمتی چند ساله دارد و به طور مداوم رو به افزایش بوده است.

وال استریت جورنال (دبلیو اس جی) در ماه جوزاء 2015 گزارش داد که طالبان افغان که قبل از پاکستان به عنوان مقر جذب قوا و ستاد فرماندهی خود استفاده می کردند، از طریق نیروهای ویژۀ سپاه پاسداران ایران این کشور را به عنوان یک «همپیمان مهم» یافتند.

بنا به گزارش های خبری حتی مدت ها پیش در سال 2007 نیز مقامات مسئول متوجه شده بودند که کاروان های حامل اسلحه برای طالبان با گذشتن از مرز از ایران به افغانستان می روند.

اما در ماه جوزای سال 2013 زمانی که تهران به طور رسمی از یک هیأت طالبان دعوت کرد تا با مقامات ایرانی ملاقات کند، مسئله بُعد دیگری پیدا کرد.

اندی بعد در همان سال مقامات افغان گفتند که آنها اسناد و مدارکی دارند که نشان می دهد که ایران جنگجویان طالبان را در داخل سرحدات خود تعلیم می دهد. بنا بر اعلام مقامات افغان و همچنین قوماندان های طالبان، حالا حداقل چهار کمپ تعلیمی طالبان در تهران، مشهد، زاهدان، و در استان کرمان وجود دارند.

گاردین و وال استریت جورنال نیز گزارش دادند که طالبان افغان همچنین دفاتری را در زاهدان و مشهد در اختیار دارند.

یک مقام رسمی ارشد افغان به وال استریت جورنال گفت: «ایران اول فقط با تمویل به حمایت از طالبان می پرداخت، اما حالا ایران مصروف تعلیم و تجهیز آنها نیز می باشد.»

ایران همچنان مهاجران افغان ساکن این کشور را هدف قرار داده و آنها را برای جنگیدن به همراه طالبان استخدام می کند.

به گزارش وال استریت جورنال، یکی دیگر از جنگجویان طالبان مورد حمایت ایران به نام عبدالله گفت که پس از این که به خاطر کار کردن به عنوان یک فعلۀ غیرقانونی در شهر بندری بندرعباس در ایران دستگیر گردید، یک افسر اطلاعاتی ایران به او پیشنهاد کرد که اگر او حاضر شود تا در افغانستان برای آنها کار کند، حقوق او را به دو برابر، یعنی 580 دلار (40,235 افغانی) در ماه افزایش خواهد داد.

او گفت: «ایران هر چه که لازم داشته باشیم را به ما می دهد.»

خشم و عصبانیت به خاطر «نفاق» ایران

شماری از مقامات و سران قبایل افغان که با سلام تایمز گفت و گو کردند، نسبت به ویرانگری ایران و طالبان در افغانستان ابراز خشم نمودند.

علی احمد جیلانی، یک مقام رسمی وزارت امور بیجا شدگان و عودت کنندگان افغانستان، گفت که وقتی که روند فرار آوارگان افغان به ایران از سال های دهۀ 1980، یعنی از زمانی که اشغال شوروی سابق و جنگ داخلی کشوریشان را گرفتار کرده بود، آغاز گردید، «دولت ایران ... محدودیت هایی را بر آنها اعمال کرده و به اذیت و آزار آوارگان پرداخت.»

او به سلام تایمز گفت: «در همین حال آنها با ارائۀ اسلحه و کمک های مالی به دشمنان افغانستان کمک می کنند و به آنها اجازه می دهند تا در ایران دفاتر خود را افتتاح نمایند. این نفاق است.»

دیده بان حقوق بشر و دیگر سازمان های نظارتی نظر منفی جیلانی نسبت به بدرفتاری ایران با آوارگان افغان را تأیید می کنند. این اذیت و آزارها شامل آزارهای فیزیکی توسط قوای انتظامی، اخراج های دسته جمعی، محدودیت شدید فرصت های استخدامی، دسترسی اندک به تعلیم و تربیت می باشند.

ملا صابر عزیزی، یک عالم سنی در ولایت ننگرهار، به سلام تایمز گفت که حمایت ایران از گروه های خرابکار شبه نظامی مانند طالبان و القاعده با ادعاهای این کشور در رابطه با مبارزه با تروریسم در تضاد است.

عزیزی، که در حفظ صلح و آرامش در این ولایت به دولت افغانستان کمک می کند، گفت: «ایران ... با حمایت از گروه هایی که در سراسر جهان به عنوان گروه های تروریستی شناخته می شوند، به نوعی گیجی و سردرگمی ایجاد کرده است.»

فاضل حق مراد، یک تحلیلگر سیاسی افغانستان، به سلام تایمز گفت: «طی یک دهۀ گذشته ما دیده ایم که ایران از تروریست ها و ستیزه جویان حمایت می کند، حتی اگر آنها افراد طالبان باشند. آنها از این تاکتیک ها برای تأثیر گذاشتن بر افغانستان استفاده می کنند.»

مراد گفت: «چنانچه کسی از تروریست هایی ... که مردم ما را به قتل می رسانند، حمایت کند، [او] نیز دشمن افغانستان است.»

احمد ضیاء رفعت، یک استاد علوم سیاسی دانشگاه کابل، گفت که طالبان در قبال حملات تروریستی منجر به قتل افغان ها مسئول هستند.

وی به سلام تایمز گفت: «ما دیده ایم که آنها توسط ایران حمایت می شوند.»

یک تحلیلگر امنیتی افغانستان به نام رحمت الله سیحون در ماه اسد به سلام تایمز گفت که قوای نظامی افغانستان و همچنان قوای ائتلاف کراراً تجهیزات ایرانی را نزد جنگجویان مقتول یا اسیر طالبان کشف و ضبط کرده اند.

شواهد و مدارک بیشتر مربوط به همدستی ایران با تروریست ها در تاریخ 30 سرطان و در زمانی که سه عضو ارشد القاعده هر سه مستقر در ایران در شمول فهرست جهانی تروریست های شناخته شده قرار گرفتند، به دست آمد. نام این افراد فیصل جاسم محمد الامری الخالدی، یسری محمد ابراهیم بیومی، و ابوبکر محمد محمد غومین بود.

ناظران می گویند که ایران و القاعده از اوایل دهۀ 1990 با هم رابطه داشته اند.

نقش ایران در تروریسم در پاکستان

پاکستان اعتراضات خود را نسبت به بدرفتاری های ایران دارد. این در حالی است که پاکستان پس از آغاز عملیات تهاجمی اردوی خود در وزیرستان شمالی در ماه جوزاء 2014 از بهبود چشمگیری در وضعیت امنیتی خود برخوردار شده است.

ایران در تاریخ 13 ثور قانونی را تصویب کرد که به موجب آن به خانواده های شبه نظامیان پاکستانی مقتول در درگیری های سوریه و عراق شهروندی این کشور اعطا می گردد. این اقدام با واکنش نامطلوب پاکستان رو به رو شد.

پاکستان سالیان طولانی مراتبط نگرانی خود را نسبت به تمایل ایران برای بهره برداری از انشقاق فرقه ای در پاکستان ابراز نموده است.

ادارۀ ملی ضد تروریسم پاکستان (اِن اِی سی تی اِی) در نامه ای به تاریخ 24 اسد 2014 به دولت های ولایتی هشدار داد که دولت ایران هزینۀ تحصیل بالغ بر 2,000 طلبۀ پاکستانی در حوزه های علمیۀ نجف در عراق را می پردازد و آنها در این اماکن با «شست و شوی مغزی ... و خط بندی های فرقه ای» رو به رو هستند.

ادارۀ ملی ضد تروریسم پاکستان هشدار داد که این طلاب در صورت رادیکالیزه شدن «می توانند علیه دولت پاکستان به کار گرفته شوند.»

در یک گزارش اخیر که توسط آژانس اعمال قانون پاکستان منتشر گردید، آمده است که ایران همچنان از خشونت های فرقه ای در کراچی پشتیبانی می کند.

این گزارش می افزاید که محله هایی مانند «شهرک عباس، جامعۀ جعفر طیار، مالیر، انچولی رضویه، گلیمار نو، و کلونی شاه فیصل ساحات عملیاتی فوق العاده ای را برای استخبارات ایران فراهم می آورند.»

بازی منطقه ای ایران

این موضوع که چرا ایران تروریسم را بر می انگیزد و با گروه های تروریستی که علی القاعده باید دشمن آن باشند، هدف مشترکی پیدا می کند، بر عالمان و دانشگاهیان منطقه پوشیده نیست.

دکتر فتحی السید، یک کارشناس امور ایران در مرکز مطالعات منطقه ای و استراتژیکی الشرق در جیزه مصر، به سلام تایمز گفت: «ایران برای به پیش بردن منافع سیاسی خود با شیطان هم همپیمان می شود.»

او گفت: «ایران به بهانۀ پایان بخشیدن به تروریسم در عراق و سوریه و به طور کلی در منطقه وارد این دو کشور شد. اما ثابت شده است که این کشور با طالبان در ارتباط می باشد.»

او گفت که علاوه بر این تحریکات فرقه ای در خارج از کشور با سیاست ایران «مترادف» است.

دیارنا در ماه اسد گزارش داده بود که مداخلۀ مرگبار ایران در سوریه این درگیری را طولانی کرده، تنش های فرقه ای را برانگیخته، و به گروه های تروریستی اجازه داده تا به داخل خاک سوریه نفوذ کنند.

فتحی السید، یک کارشناس امور ایران در مرکز مطالعات منطقه ای و استراتژیکی خاورمیانه در قاهره، به دیارنا گفت که حتی پیش از آغاز جنگ در آن کشور در سال 2011 ایران گروپ های رزمی خود را، متشکل از اتباع ایرانی و دیگر کشورها، را برای سرکوب تظاهرکنندگان وارد این کشور کرده بود.

[عزازالله از کابل و ولید الخیر از قاهره در تهیۀ این گزارش همکاری نمودند.]