پیشاور - کارشناسان امور امنیتی می گویند که با کشته شدن حافظ سعید خان، یکی از فرماندهان شبه نظامیان داعش، «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) ضربۀ شدید دیگری را متحمل شده است.
حافظ سعید، معروف به ملا سعید اورکزی، رئیس سابق تحریک طالبان پاکستان (تی تی پی) در ایجنسی اورکزی، واقع در مناطق قبیله ای فدرال (فتا)، بود.
پس از بیعت دیگر اعضای جدا شده از تحریک طالبان پاکستان با داعش در سال 2015، حافظ سعید به ریاست شعبۀ خراسان داعش به شمول پاکستان، افغانستان، و مناطق اطراف آن رسید.
حافظ سعید 44 ساله در تاریخ 5 اسد طی یک عملیات مشترک نظامی در ولایت ننگرهار افغانستان کشته شد.
عمر زاخیلوال، سفیر افغانستان در پاکستان، در تاریخ 22 اسد گفت: «من خبر کشته شدن حافظ سعید، رهبر داعش در خراسان، به همراه فرماندهان ارشد و شبه نظامیان وی در ولسوالی کوت را تأیید می کنم.»
حافظ سعید در زمان حکیم الله محسود، رهبر پیشین طالبان - که خود در سال 2013 کشته شد - یکی از فرماندهان ارشد تحریک طالبان پاکستان محسوب می شد و مسئولیت اجرای چندین حملۀ تروریستی در پاکستان و افغانستان را بر عهده داشت.
مرگ حافظ سعید تنها دو روز پس از آن به هلاکت رسیدن یکی دیگر از فرماندهان ارشد داعش به نام سعد الاماراتی به همراه بیش از 120 شبه نظامی دیگر در همان ولایت توسط قوای اردوی افغانستان منتشر گردید.
متوقف کردن توسعه طلبی داعش
به گفتۀ ناظران مرگ حافظ سعید ضربۀ سنگینی بر پیشروی های داعش در منطقۀ مرزی میان پاکستان و افغانستان محسوب می شود. او دستور داشت تا قوای داعش را یکپارچه کرده، اعضای جدیدی را استخدام نماید و اقدام به حمله کند.
حافظ سعید در سال 2009، وقتی که هنوز عضو تحریک طالبان پاکستان بود، در ایجنسی اورکزی با پاکستان فوروارد مصاحبه کرده بود. این اولین بار بود که او از آرزوهای توسعه طلبانۀ خود پرده برمی داشت.
او در آن زمان گفته بود: «ما خود را به اورکزی یا فتا یا افغانستان محدود نخواهیم کرد. ما یک خلافت واقعی را در سراسر منطقۀ خراسان تأسیس خواهیم نمود.»
برید جنرال (متقاعد) محمد سعد، تحلیلگر امنیتی مقیم پیشاور، مرگ حافظ سعید را ضربۀ سنگینی بر پیکرۀ داعش توصیف کرد.
وی با اشاره به رهبر بزرگ داعش گفت: «فعالیت گروه [ابوبکر] البغدادی تنها به سه ولسوالی افغانستان در امتداد مرز پاکستان با افغانستان منحصر بوده است. در گذشته این گروه در نُه ولسوالی فعالیت داشت.»
او گفت: «مرگ حافظ سعید بر فعالیت های عملیاتی و همچنین بر پایداری شبه نظامیان [داعش] در ننگرهار و سایر مناطق تأثیر منفی خواهد داشت.»
او ضمن اشاره به تأثیر «درگیری های داخلی با طالبان و حملات قوای ائتلاف» گفت که تعداد شبه نظامیان داعش در منطقۀ مرزی طی ماه های اخیر از حدود 4,000 نفر به حدود 1,500 نفر تقلیل یافته است.
سعد گفت که حافظ سعید از حمایت قبایل پاکستان و افغانستان برخوردار بود و به همین خاطر مرگ وی به تلاش داعش برای جذب حمایت های مالی و تدارکاتی و نیز فعالیت های استخدامی آن، ضربه خواهد زد.
از بین بردن رهبران داعش
پروفیسور پرویز اقبال خان از مرکز مطالعات منطقه ای دانشگاه پیشاور به پاکستان فوروارد گفت که داعش اکنون با یک چالش بزرگ از سوی طالبان افغان و حملات قوای ائتلاف رو به رو است.
او گفت: «مرگ حافظ سعید، رئیس منطقه ای آنها، به معنای آن است که آنها بیش از پیش در معرض خطر نابودی قرار دارند.»
او در ادامه گفت که سربازان پیاده نظام داعش خارجی هستند و بسیار از رهبران محلی آنها کشته شده اند؛ بنا بر این بدون حافظ «روشن است که آنها برای نجات یافتن ناگزیر از فرار هستند.»
او اظهار داشت: «فرماندهان تحریک طالبان پاکستان به شمول شهید الله و حافظ سعید به دو دلیل به داعش پیوستند: برای حمایت مالی و برای بقا. آنها به مثابه نمایندگان ابوبکر البغدادی در منطقۀ خراسان محسوب می شدند و از این رو مرگ آنها به معنای روند بیرون رانده شدن [داعش] از منطقه است.»
شهید الله شهید شهید الله، رهبر داعش در افغانستان و سخنگوی پیشین تحریک طالبان پاکستان، نیز در اوایل ماه سرطان در ولایت ننگرهار کشته شد.
محمد عامر رانا، مدیر موسسۀ مطالعات صلح پاک (پی آی پی اس) در اسلام آباد، گفت که حافظ سعید یکی از استخدام کنندگان کلیدی داعش برای جذب اعضای پاکستانی و افغان محسوب می شد.
رانا گفت که حافظ سعید و شهید الله هر دو پست های کلیدی را در تحریک طالبان پاکستان بر عهده داشتند و سپس به داعش پیوستند و در آن جا به جنایات بی رحمانه خود ادامه دادند تا این که توسط قوای ائتلاف کشته شدند.
او گفت: «کشته شدن هر دوی این رهبران ضربۀ مهلکی بر پیکرۀ داعش، که روز به روز بیشتر تحلیل می رود، محسوب می گردد.»
گروهی یاغی فاقد رهبر
پرویز خوا، یک ژورنالیست ارشد مقیم کابل، به پاکستان فوروارد گفت: «حذف حافظ سعید یک پیروزی بزرگ محسوب می شود. او در هر دو طرف مرز ارتباطاتی داشت و مرگ او به معنای پایان کار [داعش] در این جا است.»
بمب گذاری انتحاری داعش در کابل در تاریخ 1 اسد که به کشته شدن 80 نفر منجر شد و دیگر جنایات داعش موجب شد تا قوای ائتلاف این گروه تروریستی را هدف قرار دهند.
خوا گفت: «افغان ها که تاکنون رنج فراوانی برده اند، دیگر نمی خواهند پذیرای جنگجویان بیگانه باشند.»
کمال حیدر، ژورنالیست مقیم اسلام آباد که برای مدت بیش از 20 سال خبرنگار جنگی بوده است، گفت: «حافظ سعید یک مهرۀ کلیدی بود؛ مرگ او ضربۀ مهلکی بر پیکرۀ رو به زوال داعش محسوب می شود.»
او به پاکستان فوروارد گفت: «هفتاد درصد از تحریک طالبان پاکستان ... برای یافتن سرپناه و حمایت مالی به داعش روی آورده اند. آنها کوشیدند تا برای وفاداران به البغدادی جای پایی بیابند؛ اما رهبران آنها یکی پس از دیگری حذف شدند. آنها در آشفتگی و هرج و مرج به سر می بند.»
او پرسید: «کیست که بخواهد رهبری گروهی را که در حال از دست دادن مناطق تحت کنترل خود است و از سوی طالبان تهدید شده و هدف حملات ناتو و قوای امنیتی افغان قرار دارد، بپذیرد؟ بخت آنها برای بقا بسیار ناچیز است.»
