سکوت بعد از انفجار بمب در کابل این سوال را مطرح می کند: کار چه کسی است؟

کابل -- تا اکنون کدام گروپ شبه نظامی مسئولیت انفجار بسیار قدرتمند که در منطقه دیپلوماتیک کابل چهارشنبه (10 جوزا) روی داد و کم از کم 90 نفر را به قتل رساند و بالغ بر 400 نفر دیگر را مجروح کرد، بر دوش نگرفته است.

این حمله که با محکومیت گسترده مواجه شده، نشان می دهد که کابل چگونه به یکی از مرگبارترین محل های افغانستان برای مردم ملکی تبدیل شده است.

در حال که سکوت ادامه یافته و خشم عمومی بلند و بلندتر می رود، اینان مظنونین اصلی می باشند:

طالبان افغان

طالبان دخالت داشتن خود را منکر شده اند، مگر تحلیلگران می گویند که نباید به گپ آنها اطمینان کرد.

طالبان -- که می خواهند قوای خارجی را از افغانستان بیرون کرده و با تفسیر افراطی شان از اسلام بر کشور حکومت کنند -- حالا در میانه به اصطلاح «عملیات بهاری» شان استند و بزرگترین و قدرتمندترین گروپ شبه نظامی محسوب می شوند.

آنها در سال 2001 از قدرت برکنار شده اند، مگر از زمان خروج قوای رزمی ناتو از خطوط مقدم در سال 2014 بار دیگر ظهور کرده و به طور موقت شهرهای کلیدی و ساحات گسترده ای از قریه جات را تسخیر کردند

در سال های اخیر این گروپ -- که نسبت به شهرت عمومی خود حساس می باشد -- حاضر به قبول مسئولیت حملاتش علیه اهداف غیرنظامی و ملکی نشده است، اما تحلیلگران معتقدند این فقط می تواند به حیث یک تاکتیک مطلوب برای آنها عمل کند.

داعش - ولایت خراسان

اما در نقطه مقابل «دولت اسلامی» (داعش) قرار دارد که کمترین تردید را در قبول مسئولیت حملات خونین به شمول حملات بالای اهداف نرم، به خود راه نمی دهد.

این گروپ چندین حمله را در کابل اجرا کرده که تقریبا هم اندازه حمله چهارشنبه مرگبار بوده اند: در ماه سرطان گذشته این گروپ مسئولیت یک انفجار که بالغ بر 80 نفر را در این شهر به قتل رساند، بر عهده گرفت.

در ماه حوت هم مسئولیت یک حمله مرگبار بالای بزرگترین شفاخانه نظامی افغانستان را بر عهده گرفت. بنا بر آمارهای رسمی در این حمله آنها 60 نفر را کشتند و مریضان را در بستر سلاخی کردند -- این در حالی است که نجات یافتگان و تحلیلگران توصیه می کنند که این حمله همچنان خصیصه های حملات طالبان را بر خود داشت.

این گروپ -- که غالبا متشکل از جنگجویان سابق و منشعب طالبان و القاعده است -- از زمان نام نهادن کشور به حیث ولایت «خراسان» خود به برخی موفقیت ها دست یافته است.

بنا بر اظهارات مقامات افغان اردوی ایالات متحده ماه گذشته بزرگترین بمب غیرهسته ای اش را بالای مواضع داعش در ولایت ننگرهار انداخت و تا 90 شبه نظامی را به هلاکت رساند.

اما در حالی که حامیان این گروپ در رسانه های اجتماعی حمله چهارشنبه بالای کابل را تجلیل کردند، خود این گروپ مسئولیت این حمله را از طریق آژانس پروپاگندش موسوم به اعماق بر دوش نگرفته است.

شبکه حقانی

سازمان استخباراتی افغانستان شبکه حقانی همپیمان با طالبان را متهم این حمله معرفی کرده است.

این شبکه که تحت رهبری سراج الدین حقانی، که معین رهبر طالبان هم است، قرار دارد، تعدادی عملیات ها را در عمق مرکز کابل اجرا کرده، به شمول بمب گذاری سفارت هندوستان در سال 2008 که به کشته شدن حدود 60 نفر منجر شد.

پاکستان در سال 2014 یک عملیات نظامی را اجرا کرد و پناهگاه های امن شبه نظامیان در امتداد سرحدات افغانستان را هدف قرار داد که این سبب شد بسیاری از آنها به شمول اعضای شبکه حقانی به این سوی سرحدات بیایند. آنها همچنان به حیث یک قدرت باقی ماندند. اما مدتی است که کدام حمله عمده ای را انجام نداده اند.

القاعده و سایر گروپ ها

بعد از کشته شدن اسامه بن لادن، رهبر سابق القاعده در پاکستان در سال 2011، القاعده از سوی بسیاری به حیث یک قدرت مصرف و منقضی شده محسوب شده است.

بیل روگیو، از ژورنال جنگ طولانی، هنگام ادای شهادت در برابر کنگره ایالات متحده در ماه حمل گفت که این یک باور اشتباه است و رابطه همزیستی این گروپ با طالبان که حل تقویب شده است، به معنی این است که «القاعده مناطق بیشتری برای به اهتزاز درآوردن پرچم خود دارد.»

با این وجود سال ها است که القاعده کدام حمله عمده را در افغانستان اجرا نکرده و ناظران فکر می کنند که بعید است که این گروپ در انفجار چهارشنبه دست داشته باشد.

چندین گروپ پاکستانی دیگر هم، به شمول تحریک طالبان پاکستان، لشکر طیبه، و حرکت المجاهدین هم بین شبه نظامیان فعال در افغانستان استند که البته باور عمومی بر این است که هیچکدام از آنها از طرفیت اجرای حمله روز چهارشنبه در کابل برخوردار نمی باشند.