تلاش یک مركز بازپروری در سوریه برای اصلاح جنگجویان جوان داعش

سوریه -- شاید حسن ۱۳ ساله مرتکب جنایت برای «دولت اسلامی» (داعش) شده باشد. اما بجای حبس بلافاصله او مسؤولین کُرد در شمال شرقی سوریه او را در یک مرکز بازپروری قرار دادند.

حسن یکی از ۸۰ نوجوان ۱۲ تا ۱۷ ساله است که در مرکز حوری در تل معروف که در ولایت الهسکه موقع دارد، در حال بازپروری است. همه این نوجوانان بوسیله جنگجویان کرد یا نیروهای ائتلاف بین المللی بازداشت شده بودند.

بعضی ازین کودکان اعضای فامیل های داعشی استند که والدین شان ممکن است در زندان باشند، در حالی که سایرین مستقیماً -- به زور یا داوطلبانه -- توسط داعش استخدام شده اند.

مقامات محلی اعتراف دارند که زندان های شان پر هستند و می گویند که امیدوارند یک رویکرد سازنده بتواند به ترمیم روابط با قبایل محلی که زمانی از افراط گرایان حمایت می کردند، کمک کند.

حسن اوایل سال روان، یعنی چند ماه بعد از افتتاح مرکز حوری، وارد این مرکز شد. اتاق های آجری قرمز رنگ و خوابگاه های این مجتمع یک محوطه زمین چمن چهارضلعی را احاطه کرده است.

او بحیث پسر یک قوماندان ارشد داعشی در شهر الرقه سوریه که زمانی پایتخت خودخوانده حکومت این گروه بود، او مدام شاهد بریدن سر دیگران بود.

نیروهای کرد که او را دستگیر کردند، عکسی را یافتند که او را نشان می دهد در حالی که یک سر بریده را در دست گرفته است. اما معلوم نیست که آیا این پسر خودش گاهی کسی را به قتل رسانده یا نه.

روکا خلیل، یکی از دو مدیر این مرکز گفت:‌ «وقتی او وارد شد، مثل بسیاری از آنها نه سلام کرد، نه با ما دست داد و نه حتی به چشمان مان نگاه کرد.»

«می تواند به راحتی درست شود»

حسن نیز مانند سایر نوجوانان داعشی که «چوچه های خلافت» نامیده می شوند، هدف کوشش های این گروه جهت اعمال نوع خاص خشونت و مفکوره افراطی آن بر تمامی یک نسل قرار گرفته بود.

عبیر خالد، مدیر دیگر این مرکز گفت که اکنون، بعض از این جوانان در خوابگاه هایی اسکان داده شده اند که هیچ گونه دسترسی به تلیفون یا اینترنت ندارند. اما کارکنان این مراکز روز و شب در دسترس آنان استند.

وی گفت: «ما آنان را بحیث انسان و قربانیان جنگ تلقی می کنیم.»

در حالی که اکثر این کودکان سوری هستند، اما در این مرکز «چوچه های» سابق دیگر از کشورهای نظیر ترکیه و اندونزی نیز حضور دارند.

آنها روزها یک برنامه سخت را دنبال می کنند که شامل مدت زمان زیاد ورزش، وظایف متفاوت در این مجتمع و کارگاه های آموزشی است که به آنها تعلیم می دهد سلمان و یا خیاط شوند.

همچنین از بخش مهم این پروسه بازپروری کریکولم های درسی به شمول صنف های تاریخ، جغرافیا، عربی و کردی و همچنان صنف «اخلاقیات» است.

بسیاری از آنها فقر را تجربه کرده اند، تحصیلات بسیار کمی دارند و در محیط خانوادگی بسیار دشواری بزرگ شده اند. به گفتهء کارکنان این مرکز، چهار تن از آنان توسط داعش مامور اجرای یک عملیات انتحاری بودند، اما در عوض خودشان را تسلیم کردند.

خالد گفت: «که مفکوره آنها چندان عمیق نیست و می تواند به راحتی درست شود.»‌

تقلیل مجازات ها

یک سوم «مهمانان» مرکز حوری به تحمل شش ماه تا هفت سال زندان محکوم شده بودند. اما مسؤولین کُرد باور دارند که اگر فضای حمایتی به آنها داده شود، آنها قابل اصلاح شدن استند.

اگر رفتار آنها در حوری خوب باشد، مدت مجازات آنها می تواند تقلیل یافته و آنها طی چندین ماه به فامیل های شان برگردند.

حسن اکنون منتظر محاکمه است و خلیل گفت که ممکن است او تا سه سال محکومیت دریافت کند. هر چند این مدت می تواند کاهش یابد.

خلیل گفت که هنوز زود است که بتوان فعالیت های این مرکز را بحیث یک موفقیت توصیف کرد. اما تاکید کرد که از هم اکنون نتایج ملموسی بدست آمده است.

او گفت: «امروز بسیاری از آنها خودشان می آیند تا با ما گپ بزنند.»‌

وی گفت: «حسن دیگر در موارد اختلاف به هم صنفی هایش دشنام نمی دهد.» وی افزود: «او حتی به موسیقی گوش می کند.»