نفوذ ایران به رسانه های افغانستان سعی در تضعیف آزادی روزنامه نگاری دارد

هرات -- تاثیر فزاینده ایران بر خبرنگاران و رسانه های افغانستان موجب نگرانی جامعه مطبوعاتی افغانستان و نهادهای آن شده است.

همایون نظری،‌ مدیر دفتر کمیته محافظت از روزنامه نگاران در ولایت هرات، گفت: «به تازگی، تأثیر آژانس های اطلاعاتی منطقه ای، بخصوص ایران بر روزنامه نگاران افغان، زندگی و ایمنی کار شان را تهدید می کند.»‌

روزنامه نگاران که جرات می کنند اخبار ناخوشایند در مورد ایران را تهیه کنند، از سوی همکاران طرفدار ایران شان تهدید می شوند.

نظری به سلام تایمز گفت: «ایران از ابزار مختلف برای ایجاد شکاف در میان خبرنگاران و در یک گروه انتخاب شده از روزنامه نگاران که سعی دارند مانع رشد هر گونه [دموکراتیک] در افغانستان شود، استفاده کرده است.»

نظری گفت که کنسولگری ایران در هرات به ویژه نقش مهمی دارد.

او گفت: «ایرانیان تعدادی از وب سایت های خبری و مقالات روزانه را در هرات طی دو سال گذشته، عمدتا به قصد ممانعت از سایر روزنامه نگاران، تأسیس و تمویل کرده اند.» وی افزود که این گروه کوچک از روزنامه نگاران مورد حمایت ایران، کدام اخبار اصلی را تهیه نمی کند، بلکه کار روزنامه نگاران دیگر را تضعیف و خراب می کند.

نظری با اشاره به یک کمیته شامل اعضای «نی» - یک سازمان غیردولتی که از رسانه های آزاد در افغانستان حمایت می کند؛ روزنامه نگاران؛ و مقامات پلیس و اداره امنیت ملی، افزود: «دو سال پیش، ایران در جریان انتخابات کمیته مطبوعاتی مشترک [اداره اطلاعات و فرهنگ ولایتی وزارت اطلاعات و فرهنگ] ازاین به اصطلاح خبرنگاران بهره برداری کرد.»

او گفت: «این انتخابات و نفوذ ایران بنیاد اختلاف و تفرقه را در میان روزنامه نگاران پایه ریزی کرد و این مشکلات تا کنون بیشتر شده اند.»

مقابله با استخبارات خارجی

حمید مؤمن، مدیر دفتر ولایتی هرات دفتر نی، گفت: «فعالان فرهنگی و روزنامه نگاران در هرات از سال ها تاکنون نفوذ آژانس های اطلاعاتی خارجی را تجربه کرده اند و شواهدی برای آن وجود دارد.»

مؤمن گفت: «متاسفانه تأثیر اطلاعات خارجی بر جامعه مطبوعاتی افغانستان، موجب شده تا فعالیت های رسانه ای در افغانستان حول محور منافع آنها بچرخد.»

مؤمن به سلام تایمز گفت: «در حالی که فعالیت های روزنامه نگاران و رسانه های ما بحیث یک دستاورد مهم و قدرت حکومت و مردم افغانستان عمل می کند، آژانس های استخباراتی بیگانه با ارائه یک تصویر منفی از این دستاوردها سعی در تضعیف آنها دارند.»

وی گفت: «آنها از تکنیک های مختلف استفاده می کنند -- بحیث مثال، آنها روزنامه نگاران را استخدام می کنند تا به اهدافشان، از جمله تغییر نقش مثبت رسانه ها در افغانستان به شکل منفی، دست یابند.»

مؤمن اشاره کرد: «این می تواند بسیار خطرناک باشد. ما یک قانون برای میدیا، یک قانون دسترسی به اطلاعات، و یک قانون اساسی در افغانستان داریم... رهبران افغانستان از رسانه ها حمایت می کنند، مگر دخالت آژانس های استخباراتی بیگانه مانع تمام این تلاش ها شده است.»

در یک مثال مستند، هر سال کنسولگری ایران در هرات ۱۵ تا ۲۰ روزنامه نگار محلی را دعوت می کند تا به بهانه شرکت در یک دوره آموزشی یک ماهه به تهران بروند.

روزنامه نگاران افغان که پیشتر در این برنامه های آموزشی اشتراک نمودند، می گویند که حکومت ایران از این برنامه ها برای شستشوی مغزی روزنامه نگاران استفاده می کند تا از نشر نظرات منفی نسبت به ایران جلوگیری کند.

هشداردهنده تر این که، کنسولگری ایران که اغلب روزنامه نگاران افغان با دیدگاه های منفی در مورد ایران را برای سفر به این کشور انتخاب می کند، امیدوار استند تا تفکر شان را تحت تأثیر قرار دهد و آنها را مجبور کند تا پس از بازگشت به افغانستان به نفع تهران کار کنند.

فرشید، یک گزارشگر که از نام مستعار استفاده می کند و قبلا در یک دوره آموزشی تحت حمایت حکومت تهران در ایران شرکت کرده بود، گفت: «ایران می خواهد روزنامه نگاران را تحت تاثیر قرار دهد تا آنها تنها نکات مثبت ایران را ببینند.»

وی افزود که این عمدتا به این خاطر است که «روزنامه نگاران افغان به طور کلی گزارش های خوب را در مورد دخالت [در افغانستان] توسط کشورهای همسایه، به ویژه ایران، ارائه می دهند.»

سرکوب دولت افغانستان

حکومت افغانستان از فعالیت های سرویس های استخباراتی خارجی در افغانستان، به ویژه کشورهای منطقه، آگاه است و علیه آنها اقدام خواهد کرد.

جیلانی فرهاد، سخنگوی والی ولایت هرات، به سلام تایمز گفت: «جامعه مطبوعاتی و سازمان هایی که از روزنامه نگاران پشتیبانی می کنند این نگرانی ها را با ما به اشتراک گذاشته اند و ما این مسائل را به طور جدی از طریق سازمان های امنیتی و استخباراتی مان بررسی خواهیم کرد.»‌

او افزود: «ما قول می دهیم که دسترسی عمومی به معلومات را بهبود ببخشیم. در حالی که سازمان های ما این موارد را بررسی می کنند، اما این امر جریان اطلاعات به شهروندان ما را محدود نمی کند.»

نور احمد کریمی، سخنگوی دفتر هرات وزارت اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات،‌ گفت: «نیروهای افغان افراد زیادی را در ارتباط با سازمان های اطلاعاتی خارجی که خود را به عنوان روزنامه نگاران معرفی می کنند، دستگیر کرده اند.»

وی گفت: «برای پروسه این موارد، مقامات امنیتی از ما خواسته اند تا اطلاعاتی در مورد این مظنونان ارائه دهیم تا اطمینان حاصل شود که آیا آنها روزنامه نگاران واقعی هستند یا با هیچ یک از سازمان های رسانه ای ارتباط دارند.»‌

کریمی گفت: «یکی از چیزهایی که ما همه باید به طور کامل احترام بگذاریم،‌ منافع ملی ما است و هر کسی در جامعه باید آنها را رعایت کند.»

وی افزود: «اما برخی از ما مزایای مادی بر منافع ملی مان ترجیح می دهیم و به سازمان های جاسوسی خارجی برای رسیدن به اهدافشان کمک می کنند.»

او گفت: «ما آنها را محکوم می کنیم، زیرا آنها به امنیت ملی ما آسیب می رسانند.»