په ننګرهار کې د زیتونو تولیدات په بې سابقې ډول زیات شول

ننګرهار -- چارواکي وایي، سږ کال په ننګرهار ولایت کې د زیتونو حاصلات ډېر زیات شوي دي.

د ننګرهار د کانال د ریاست رییس غلام حضرت عبدالرحیمزي سلام ټایمز ته وویل، «د حکومت د نه پاملرنې او نه تمویل له امله په وروستیو کلونو کې په ننګرهار ولایت کې د زیتونو کرنه او تولید صفر ته نژدې شوی وو،»

هغه وویل، «خو اوس د کرنې د وزارت او په ځانګړې توګه د ننګرهار د کانال د ریاست د کار له برکته دا پروژه غوړېدلې ده،»

هغه وویل، «د دغه تغیر ساحه دومره پراخه ده چې د دې ولایت په باغونو کې پاخه شوي او تولید شوي زیتون ۱۲۰۰ ټنو ته رسېدلي دي. د دې زیاتوالي دلیل دا دی چې تېر کال حکومت د کانال ریاست ته ۳۰ میلیونه افغانۍ ځانګړې کړې وې.»‌

عبدالرحیمزي وویل، «ډېر احتمال شته چې د دې لمریز کال تر پایه پورې به په ننګرهار کې د زیتونو حاصلات ۱۶۰۰ ټنو ته ورسېږي، او په راتلونکو کلونو کې به د زیتونو د باغونو او حاصلاتو د لا نورې پراختیا لپاره هڅې وشي،»

هغه وویل، «اصلاً، مونږ به په راتلونکي کال کې زرګونه نهالونه وکرو. د زیتونو د حاصلاتو په زیاتېدلو سره د زیتونو د تېلو حاصلات زیاتېږي.»

عبدالرحیمزي وویل،‌ د ننګرهار کانالد دغه ولایت لپاره یوه له ډېرو ګټورو پروژو څخه ده، چې د زیتونو د حاصلاتو د سطحو د زیاتېدلو سربېره، یې ۸۷۰ کسانو ته کاري فرصتونه هم برابر کړي دي.‌

د ننګرهار کانال له ۱۳۰۰۰ هکتاره (خواوشا ۳۲۱۲۴ اېکړه) ځمکې څخه جوړ شوی دی، چې په ۱۰۰۰۰ هکتاره ځمکه باندې یې د زیتونو باغونه کرل شوي دي.‌ پاتې ۳۰۰۰ هکتاره یې د مالټو او نارنجانو باغونه دي.

دغه کانال ۷۲ کیلومتره اوږد دی او د ننګرهار په پنځو ولسوالیو؛ سرخرود، بټي کوټ، بېسودو، مومند درې او غني خېلو کې ۳۸۰۰۰ هکتاره (۹۳۹۰۰ اېکړه) ځمکه اوبه کوي.

ننګرهار په زیتونو او د زیتونو په تېلو مشهور دی

په افغانستان کې سږکال د نورو حاصلاتو تر څنګ د زیتونو حاصلات هم زیات شوي دي.‌

په ننګرهار ولایت کې یوه دوکاندار، مجیب الرحمان، چې زیتون او د زیتونو تېل خرڅوي، وویل، «د ننګرهار زیتون او د زیتونو حاصلات په افغانستان کې ډېر مشهور دي. افغانان له بېلابېلو ځایونو څخه راځي او په ننګرهار کې دا حاصلات اخلي.»‌

هغه سلام ټایمز ته وویل، «زه د زیتونو او د هغو د حاصلاتو د خرڅانه له امله ډېره اندازه عواید ترلاسه کوم،»

د ننګرهار د کانال د ریاست د زیتونو د پروسېس د څانګې رییس محمد موسی عیسی زي سلام ټایمز ته وویل، «ننګرهار یوازنۍ ولایت دی چې په افغانستان کې د زیتونو د تېلو فابریکې لري،»

هغه وویل، «مونږ دوه فابریکې لرو -- یوه د خامو زیتونو تېل (وېرجېن اولیو آیل) تولیدوي، په داسې حال کې چې بله یې بیا د اچار لپاره زیتون پروسېس کوي. زمونږ زیتون د ټولو افغانانو خوښېږي.‌ کله چې د ننګرهار زیتون په بازار کې موجود وي، هیڅوک هم د خارجي هېوادونو زیتون یا زیتوني محصولات نه اخلي.»‌

عیسی زي وویل، «زمونږ د زیتونو تقاضا ډېره ده. له بده مرغه، زمونږ تولیدات لږ دي ځکه چې مونږ کافي بودجه نه لرو. که د ننګرهار د زیتونو سکټور ته جدي پاملرنه وشي او ډېرې پیسې ورکړل شي، مونږ به وکولی شو چې کورنۍ تقاضا پوره او افغان زیتون صادر کړو.»‌

افغان زیتونو ته ډېره تقاضا

د سوداګرۍ پخواني وزیر محمد امین فرهنګ سلام ټایمز ته وویل، «ننګرهار د افغانستان یوازنی ولایت دی چې د زیتونو د باغونو او د زیتونو د حاصلاتو له امله ډېر اعتبار لري،»‌

هغه وویل، د ننګرهار د زیتونو پروژې افغانستان د ایټالیا او هسپانیا په شمول د یو شمېر هغو هېوادونو په کتار کې راوستی وو چې د خپلو زیتونو د باغونو او د زیتونو د تېلو د تولید له امله ډېر مشهور دي.‌

فرهنګ وویل، «حکومت باید د افغانستان د زیتونو د شهرت او هغوی ته په کور دننه او بهر د تقاضا په پام کې نیولو سره، د ننګرهار د کانال پروژې ته یوه ځانګړې بودجه تخصیص کړي،»‌

هغه وویل، «که حکومت دې پروژې ته د تخصیص کولو لپاره له اړتیا سره سمه بودجه نه لري، بیا باید حکومت دغه پروژه یا په خصوصي سکټور خرڅه کړي یا خصوصي سکټور له ځان سره شریک کړي،»‌