آیا سربازان چینایی در پایگاه هوایی بگرام مستقر شده اند؟

کابل -- در این آواخر نشر گزارش های در فضای مجازی مبنی بر اعزام مربیان نظامی چینایی به پایگاه نیروهای هوایی بگرام، در میان افغان های که پیش از این هم نسبت به افزایش علاقۀ چین به این کشور بدبین بودند، نگرانی های را بوجود آورده است.

منابع ناشناس در اواسط ماه میزان به مجلۀ ای این دی گفتند،«چندین هواپیمای نظامی چینایی در پایگاه هوایی بگرام نشست کرده اند.»

در آن زمان، هدف آنها نامعلوم بود، اما این مجله به تاریخ ۲۲حوت گزارش داد که منسوبین نظامی چینایی در بگرام وجود دارند که مصروف آموزش جنگجویان شبکۀ حقانی هستند.

مجله گفت، اعضای سپاه پاسداران ایران و کارمندان سازمان استخبارات نظامی پاکستان (آی اس آی) نیز در این پایگاه حضور دارند.

اعلامیه های اخیر این ادعا را تقویت بخشیده است.

امرالله صالح معاون پیشین رئیس جمهور و رئیس اسبق امنیت ملی افغانستان به تاریخ ۲ ثور در تویتر نوشت، «گروه کوچکی از نیروهای خارجی قسمتی از بخش های داخلی پایگاه هوایی بگرام را تصرف کرده اند.»

وی گفت، «من نمی خواهم در مورد اینکه آنها چه کسانی هستند و چه وظایفی را انجام می دهند چیزی بگویم، این موضوع برای مدت زیاد مبهم نخواهد ماند. آنها شبه نظامیان حقانی را آموزش می دهند و منابع متعددی این را تایید کرده است.»

شبکۀ حقانی مسؤل تعدادی از مرگبارترین حملات در دو دهۀ اخیر در افغانستان است. این گروه پیوندهای تاریخی با القاعده دارد و همچنان با شاخۀ خراسان گروه داعش نیز همکاری داشته است.

مقام های افغان در ماه حوت سال ۱۳۹۹ گفتند، در حالیکه شبکۀ حقانی مسؤلیت برنامه ریزی و تامین منابع حملات را دارد، داعش آنرا تطبیق می کند و مسؤلیت را به عهده می گیرد و در رفع مسؤلیت اتهامات بر آنها پردۀ ابهام را ایجاد می کند.

چین بحران را سخت تر می سازد

چین این گزارش را تائید نکرده، اما این خبر در شبکه های اجتماعی منتشر گردیده است، و افغان ها نگرانی شدید خود را در مورد آن ابراز کرده اند.

رحمت الله بیژن یک تحلیلگر مسایل سیاسی افغان مقیم ناروی گفت، «مسلۀ بگرام و آموزش جنگجویان حقانی توسط چینایی ها یک موضوع بسیار مهم برای بحث و گفتگو است.»

وی گفت، «باوجود اینکه این جابه جایی تا اکنون توسط گروه های استخباراتی تائید نشده است، اما استقرار سربازان چینایی در پایگاه هوایی بگرام یا به صورت عمومی در افغانستان برای انجام هرگونه ماموریت استراتیژیک، یک اقدام بسیار عجولانه و ناسنجیده ای خواهد بود.»

بیژن گفت، «سفر وزیر امور خارجه و سایر مقامات چینایی به افغانستان که حکومت آن ادارۀ جدید کابل را به رسمیت نه شناخته است، بسیار مشکوک به نظر می رسد.»

وانگ یی وزیر امور خارجۀ چین به تاریخ ۴ حمل جهت گفتگو از کابل دیدن کرد.

بیژن ابراز داشت، «این تلاش های چینایی ها برای جا به جا کردن و ایجاد شبکه ها در افغانستان، به نفع ثبات، امنیت و یا ایجاد حکومت در این کشور نخواهد بود بلکه بحران را شدیدتر خواهد ساخت.»

وی گفت، «این کار چینایی ها را از یک بازی کاملاَ واضح به یک بازی چالش برانگیزی می کشاند که هزینه های زیادی را برای آنها در پی خواهد داشت.»

مداخله در امور افغانستان

چندین تحلیلگر دیگر نیز گفتند که هر نوع حضور نظامی چین در افغانستان برخلاف منافع ملی افغانستان و برخلاف قوانین بین المللی است.

ویس ناصری تحلیلگر افغان مقیم آلمان می گوید، «اگر خبر اعزام نیروهای چینایی به افغانستان درست باشد، این یک تغیر بزرگ در پالیسی چین خواهد بود و این گونه حضور در حقیقت مداخله محسوب شده و خلاف قوانین بین المللی است.»

وی با افزدون اینکه چین علاقۀ زیادی به افغانستان دارد گفت، «چیزی که واضح است این است که چین با ایالات متحده در رقابت سیاسی، اقتصادی و نظامی قرار دارد.»

عبدالبصیر سالگنی والی پیشین پروان که اکنون در ترکیه به سر می برد گفت، «حضور نظامی چین در افغانستان یک موضوع حساس برای منطقه و جهان است.»

وی حضور سربازان چینایی در افغانستان را زیر سؤال برد اما گفت، «امکان زیادی وجود دارد که چینایی ها شبه نظامیان شبکۀ حقانی را در میرانشاه، پیشاور و کویته آموزش می دهند.»

عارف کیانی یک تحلیلگر امور سیاسی و نظامی افغان در اسلام آباد گفت، چین ممکن است گروپ کوچکی از تحلیلگران استخباراتی را برای بدست آوردن معلومات در مورد فعالیت های شورشیان اویغوری به افغانستان اعزام کرده باشد.

جاوید خالقی، یک محصل ۲۷ سالۀ علوم سیاسی یک پوهنتون خصوصی در کابل با این نظر موافق است.

وی گفت، «به احتمال زیاد آنها [چینایی ها] شبه نظامیان حقانی را آموزش می دهند، تا جنگجویان اویغوری را در افغانستان سرکوب کند.»

چین در جستجوی معادن افغانستان است

سایر تحلیلگران به ثروت اقتصادی که چین میتواند در افغانستان بدست بیآورد اشاره می کنند.

شرکت های چینایی قبل از این نیز در مورد سرمایه گذاری در بخش معادن افغانستان ابراز علاقه کرده بودند، و روابط دوستانه با کابل راه را برای طرح یک کمربند ویک جادۀ (بی آر آی) بیجینگ در افغانستان و از طریق آن به آسیای مرکزی هموار خواهد کرد.

در میان سایر اهداف، طرح یک کمربند و یک جاده (بی آر آی) به منظور تسهیل استخراج و حمل و نقل منابع کشورهای فقیرتر برای منافع چین ساخته شده است.

میرزامحمد یارمند، معاون اسبق وزارت داخله که اکنون در فرانسه به سر می برد گفت، «پالیسی های چین نشان می دهند که چین به معادن افغانستان بسیار علاقه دارد.»

وی گفت، «آنها تلاش می کنند تا این قرارداد را بدست آورده و از معادن افغانستان سو‌ءاستفاده کنند، زیرا فاصله بسیار نزدیک و کم مصرف است.»

به نظر یارمند، بیجینگ هوشیارتر از آن است که سربازان خود را به افغانستان بفرستد.

وی اظهار داشت، «ضرورتی به آمدن سربازان چینایی به افغانستان وجود ندارد و اگر این کار را انجام دهند، باعث ایجاد یک جنجال بزرگ منطقه ای و درگیری میان شرق و غرب خواهد شد.»

خالقی محصل پوهنتون گفت، «حضور سربازان چینایی برای هیچ افغان قابل قبول نیست، زیرا چین هیچ کمکی در ثبات، امنیت و پیشرفت اقتصادی افغانستان نکرده است.»

وی گفت، «یگانه هدف چین در افغانستان چپاول کردن معادن ما است. حضور نظامی چین در مطابقت با منافع ملی افغان ها نبوده، اما شرایط را پیچیده خواهد کرد و جنگ های نیابتی را در افغانستان افزایش خواهد داد.»