افغان کډوال د اوکرایني عسکرو تر څنګ د روسیې د یرغل پر وړاندې جنګیږي

هرات -- یو افغان سړی چې په اوکراین کې اوسېږي په وروستیو کې له اوکرایني ځواکونو سره ملګری شوی، او د روسیې د یرغل پر ضد جنګ کې د یو ګروپ عسکرو قومانده پر غاړه لري.

جلال نوري چې له کییف سره نږدې جنګ کوي، د وري په ۱۵مه بي بي سي فارسي ته وویل چې نوموړی له ۱۳۶۷ کال راهیسې په اوکراین کې ژوند کوي او دغه هېواد د هغه لپاره دویم کور دی.

هغه په تنکۍ ځوانۍ کې اوکراین ته تللی دی. هغه اوس دواړه افغان او اوکراینی تابعیتونه لري.

نوري وویل چې هغه پرته له دې چې له خپل اصلي هېواد څخه وتښتي بله لاره نه لرله، خو دا ځل د هغه وجدان اجازه ور نه کړه چې خپل دویم کور پرېږدي.

هغه وویل، «تر څو به موږ له روسانو څخه تېښته کوو؟ چېرته به لاړ شو؟ هر چېرته چې موږ ځو جنګ راپسې راځي.»

نوري چې یوه امنیتي کمپني لري تر دې مخکې په ۱۳۹۳ کې له کریمیا څخه د دفاع لپاره جنګ کړی وو. کریمیا روسانو په غیرقانوني توګه له خپلې خاورې سره ونښلوله.

هغه وویل، اوکراینیان هم د افغانانو په څېر له خپل هېواد څخه د دفاع لپاره سره متحد دي او روحیه یې لوړه ده.

هغه وویل، «په موږ افغانانو کې قومي ترینګلتیاوې شته، خو د بهرني یرغل پر ضد سره متحد یو. اوکراینیان هم په سیاست کې سره اختلافات لري خو زړور دي او له خپل هېواد څخه په دفاع کې سره متحد دي.»

نوري وویل، «هره ورځ شاوخوا ۱۰۰۰ تنه رضاکاران له کییف ته نږدې پوځي اډې ته چې زه په کې ځای پرځای وم، خبر ورکوي چې تیار دي جنګ ته لاړ شي. په دغه اډه کې اوس هومره وسله نشته چې د هغوی غوښتنه پوره کړي.»

هغه وویل، «تر دې چې معلولو کسانو هم مرسته کوله؛ هغوی پخلی کاوه، ډوډۍ یې راوړله او بوجۍ یې له شګو څخه ډکولې. هر چا سخته خواري کوله او هیچا هم نه غوښتل چې په کور کې پاتې شي.»

د روسیې د استبداد پر ضد د جنګ هرکلی

ډېرو افغانانو د نوري د دې پرېکړې هرکلی کړی چې هغه د اوکرایني ځواکونو تر څنګ په لومړۍ کرښه کې جنګیږي.

د هرات اوسېدونکي وکیل احمد ساوروش وویل، هر څوک چې د روسي یرغلګرو پر ضد په جنګ کې مرسته کوي هغه د ظلم او استبداد پر ضد جنګ کې ملګری کیږي.

هغه وویل، «په اوکراین باندې د روسیې یرغل یو غیر عادلانه جنګ دی، او هر ازاد سړی کولی شي چې د یرغل پر ضد ودرېږي او د ظلم مخه ونیسي.»

وکیل وویل، «افغانانو هم د شوروي دکتاتورۍ او ظلمونو پر ضد جګړه کې غټې قربانۍ ورکړې ... او بالاخره یې هغوی ته ماتې ورکړله.»

د هرات یوه بل اوسېدونکي نظرمحمد حق دوست وویل، د روسي یرغل پر ضد جنګ اصلا جهاد دی.

هغه د روسانو له خوا د پلازمېنې کییف د نیولو لپاره ناکامې هڅې ته په اشارې سره وویل، «زه ډېر خوښ یم چې روسان په شاتګ ته مجبور کړای شول او سخت تلفات یې ولیدل. موږ د هغوی پر ضد جنګ کې د یوه افغان په حضور باندې ویاړ کوو.»

هغه وویل، «د اوکراین له دیموکراسۍ او خپلواکۍ څخه د دفاع لپاره د نورو ځواکونو تر څنګ د افغانانو په برخه اخیستنې سره به روسان هغسې مات شي لکه څنګه چې شورویان په افغانستان کې مات شول.»

حق دوست وویل، «کله چې د روسانو د یرغل او جنایتونو خبره شي، د اوکراین د خلکو درد بېخي د افغانانو د درد په څېر دی. هغه ظلمونه او ویجاړتیاوې چې روسان یې په دې ورځو کې په اوکراین کې کوي عین هغسې دي چې هغوی نږدې ۵۰ کاله مخکې په افغانستان کې وکړل.»

روسان باید د خپلو جنایتونو سزا وویني

افغانان وایي هغوی به هېڅکله هم هغه درد او غم هېر نه کړي چې روسانو د شوروي د یرغل پر وخت هغوی ته راوړی وو.‌

د بادغیس ولایت د مرکز قلعه نو یوه اوسېدونکي محمد کریم غفوري وویل، تقریبا هرې افغانې کورنۍ د شوروي یرغل په ترڅ کې د خپل یوه عزیز د له لاسه ورکولو غم لیدلی دی.

هغه وویل، «روسانو په سلګونو زره افغانان په ډله ییز ډول ووژل، په میلیونونو نور یې معلول کړل او د افغانستان بېخبناوې یې ویجاړې کړې.»

هغه زیاته کړه، هېڅ نړۍ والې ادارې له روسیې څخه په افغانستان کې د هغې د جنایتونو، ورانکارۍ او ډله ییزې وژنې پوښتنه ونه کړه.

غفوري وویل، «هغه درد او غم چې روسانو افغانانو ته راوړی هغه به هېڅکله هم هېر نشي، او دا دښمني به تلپاتې وي.»

د غور ولایت د مرکز فیروزوکوه یوه اوسېدونکي منصور کاظمي وویل، هغه ویجاړتیا چې د شوروي د یرغل په نتیجه کې اوښتې هغه اوس هم په دغه ښار کې تر سترګو کیږي.‌

هغه وویل، «روسان باید د ټولو هغو جنایتونو تاوان ورکړي چې هغوی زموږ په هېواد کې ترسره کړي دي. هغوی باید د هر شهید شوي افغان کورنۍ ته د وینې قېمت او د هغوی د یرغل په ترڅ کې د ویجاړې شوې هرې لوېشتې ځمکې تاوان ورکړي.»

کاظمي وویل، «کاش چې موږ داسې یو فرصت ترلاسه کړی وای چې له روسیې څخه مو د خپلو شهیدانو د وینو انتقام اخیستی وای.»

[له هرات څخه عمر د دې راپور په برابرولو کې همکاري کړې ده.]