طالبانو په غور کې غریبو او مستحقو خلکو ته د حکومت د خوراکي مرستو د رسېدلو مخه نیولې ده

هرات -- ځایي چارواکو وویل، طالبان د غور ولایت په ځینو ولسوالیو کې د ۲۲.۲ میلیاردو افغانیو (۲۸۸ میلیونو ډالرو) په ارزښت د ملي دسترخوان د مرستندوی نوښت د پلي کېدلو مخه نیسي.

له دغه نوښت څخه چې افغان حکومت د تېر چنګاښ په میاشت کې د نوي کروناوایرس (کووېډ-۱۹) د مرستندویو هڅو د برخې په توګه پیل کړ، په ۳۴ ولایتونو کې له څلورو ملیونو څخه ډېرې کورنۍ استفاده کوي.‌

د ملي دسترخوان له خوا په وېشل شویو کڅوړو کې چې هره یوه ۴۰۰۰ افغانۍ (۵۲ ډالر) ارزښت لري، کورنیو ته اوړه، وریژې، لوبیا، غوړي او صابون ورکول کیږي.‌

خو په غور کې د پروګرام مسؤل حمیدالله عظیمي وویل چې په تولک او شهرک کې دغه مرسته یواځې د ولسوالیو په مرکزونو کې وېشل شوې ده ځکه چې طالبانو یې په کلیو کې توزیع بنده کړې ده.‌

د غور د ولایتي شورا غړي محمد مهدوي وویل، «په دې شرایطو کې د ملي دسترخوان پروګرام له خوا مرسته ډېره ګټوره ده ځکه چې ملکي خلک له ډېر سخت فقر او لوږې سره مخامخ دي.»

هغه وویل، خو «خلک د طالبانو د تګلارې له امله کړېږي»، او پر طالبانو یې غږ وکړ چې د بشري مرستو د وېش مخه ونه نیسي.

مهدوي وویل، «د خوراکي توکو دا مرسته کولی شي چې د ډېرو خلکو ژوند وژغوري. طالبان باید داسې مرسته سیاسي او نظامي نه کړي او غریبو او اړو خلکو ته یې د رسېدلو مخه ونه نیسي.»

هغه زیاته کړه، که طالبان د مرستو د وېش مخنیوي ته دوام ورکړي، ملکي خلک به له سختې لوږې سره مخامخ شي.‌

د مرستو مخنیوی د منلو نه دی

د غور ولایت اوسېدونکي سلطان محمد علي زاده وویل، د طالبانو له خوا د ملي دسترخوان نوښت لاندې مرستو ته د اجازې نه ورکول د افغانانو پر وړاندې د دغې ډلې دښمني په ګوته کوي‌.‌

هغه یادونه وکړه چې د هېواد ۷۰٪ وګړي په فقر کې ژوند تېروي.‌

هغه وویل، «طالبان باید دغو خلکو ته د مرستو د وېش مخه ونه نیسي،» او په یاده ډله باندې یې غږ وکړ چې هغه په زرګونو غریب او اړمن خلک په پام کې ونیسي چې مرستو ته سخته اړتیا لري.‌

د غور یوه اوسېدونکي محمد ګل پویا وویل، د طالبانو له خوا د ملي دسترخوان د مرستو مخنیوی د منلو وړ نه دی.

هغه وویل، «زموږ خلک غریب او بې وزله دي چې په فقر کې ژوند کوي او کارونه نه لري. طالبان باید په خلکو باندې نور فشار وانه چوي.‌ طالبان حق نه لري چې د داسې عامه پروژو مخه ونیسي چې هغه عامو خلکو ته ګټه رسوي.»

هغه وویل، حکومتي مرسته او د پرمختیایي پروژو تطبیق د کاري فرصتونو په رامنځته کولو او د فقر په کمولو کې ډېر مؤثر دي او کولی شي چې د غریبو خلکو ژوند بدل کړي.

د غور د ولایتي شورا غړي حمیدالله متحد وویل، د حکومتي مرستې په مخنیوي سربېره، طالبان د عشر او زکات ټولولو په نوم له ملکي خلکو نه پیسې اخلي.‌

هغه وویل، «د طالبانو تر واک لاندې سیمو اوسېدونکي په تاوتریخوالي او شکنجه کې ژوند تېروي. طالبان هغوی مجبوروي چې په بېلابېلو نومونو هغوی ته پیسې ورکړي. هغه کسان چې نشي کولی طالبانو ته پیسې ورکړي هغوی سخت شکنجه کیږي.»

د عامه پیسو په زور اخیستل

په غور کې ځایي چارواکي وایي، طالبان تر خپل واک لاندې سیمو کې د پرمختیایي پروژو لپاره ځانګړې شوې بودجې څخه ۳۰٪ اخلي.

د غور د والي ویاند زلمي کریمي وویل، هغوی د دغو پیسو یوه برخه په زور اخلي او که هغوی خپله برخه ترلاسه نه کړي بیا د پروژو د پلیتابه مخه نیسي.

هغه وویل، «په هغو پروژو کې چې حکومت یې په کلیو کې تطبیقوي د ښوونځیو،‌ روغتونونو، سړکونو او پلونو رغول شامل دي، خو طالبان له دغو ټولو پروژو څخه پیسې په زور اخلي او که هغوی ته پیسې ورنه کړل شي بیا رغوونکیو شرکتونو ته د کار د پيلولو اجازه نه ورکوي.»

کریمي وویل، د تېر کال په اوږدو کې طالبانو د غور ولایت په بېلابېلو برخو کې یو شمېر سړکونه او پلونه والوزول ځکه چې هغوی هغه پیسې چې غوښتنه یې کوله نه وې ترلاسه کړې.

دغه راز، هغوی د غور - هرات د لویې لارې څه برخې، په کمنج سیمه کې یو لوی پول او په فیروزکوه کې ۱۰ کیلومتره اوږد سړک ویجاړ کړل.

په غور ولایت کې یوه فعال حسن حکیمي وویل، د طالبانو د ګواښونو یوه مستقیمه نتیجه دا شوه چې یو شمېر پرمختیایي او بېخبنایي پروژې چې کېدی شي کاري فرصتونه یې رامنځته کړي او ژوند ته یې وده ورکړې وای، پلي نشي.

هغه وویل، طالبان په کلیو کې د پرمختیایي پروژو ترسره کېدلو ته یواځې په دې شرط اجازه ورکوي چې د پروژې د بودجې یوه غټه برخه هغوی ته ورکړل شي.

حکیمي وویل، «په کلیو کې د طالبانو له خوا په پرمختیایي پروژو کې د پيسو خوړلو له امله، لږ رغوونکي شرکتونه دې ته زړه ښه کوي چې دغه پروژې پلې کړي. د طالبانو له خوا په زور د پیسو اخیستنې له امله د دغو پروژو کیفیت ډېر ټیټ دی.»