اختلالات دوامدار انترنت نشان دهنده ترس پایدار تهران از قیام ها است

هر هفته در نماز جمعه در زاهدان واقع در جنوب شرق ولایت سیستان و بلوچستان ارتباط انترنتی قطع می شود.

ناظران می گویند که این نمونهء قطع شدن انترنت که در سراسر ایران دیده می شود، ثبوتی است که نشان می دهد رژیم ایران همچنان از یک قیام در کشوری که توسط اعتراضات مردمی ناشی از مرگ مهسا امینی در ماه سنبله به لرزه در آمده است، هراس دارد.

در نتیجه، حکومت ایالات متحده دو شرکت فناوری و دو فرد را به دلیل نقش آنها در سانسور انترنت در ایران تحریم کرده است.

وزارت خزانه داری ایالات متحده به تاریخ ۱۲جوزا، آروان کلاود، شرکت فناوری مستقر در ایران، دو تن از کارکنان ارشد آن و یک شرکت وابسته به آن مستقر در امارات متحده عرب را به دلیل نقش آنها در تسهیل سانسور انترنت توسط رژیم ایران تحریم کرد.

وزارت خزانه داری ایالات متحده گفت که آروان کلاود نقش مهمی در توسعه زیربنای شبکه ملی اطلاعات (ام آی ان) ایران ایفا کرده است. در اصل، او انترانت به سطح کشور است که برای قطع ارتباط ایرانیان از انترنت جهانی استفاده می شود.

وزارت مذکور گفت، این شرکت ارتباط نزدیکی با ادارات اطلاعاتی ایران از جمله وزارت اطلاعات و امنیت (ام او آی اس) دارد.

بریان ای نیلسون معین وزارت خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی گفت، «دسترسی آزاد و نامحدود به اطلاعات حق اساسی همه مردم از جمله در ایران است،»

او گفت، «ایالات متحده متعهد است کسانی را که به دنبال تضعیف آزادی بیان و سرکوب مخالفان هستند، پاسخگو قرار بدهند، و رژیم‌هایی را که شهروندان خود را از این حق محروم می‌کنند، فراخواند،»

وبسایت های جستجو مانند گوگل و بینگ، وبسایت های بزرگی مانند یوتیوب و تعدادی از وبسایت های رسانه های اجتماعی از جمله فیس بوک و توییتر مدت هاست که توسط رژیم ایران فلتر می شوند.

در آخرین سرکوب آن، وبسایت ها و برنامه های پیام فوری بیشتری از جمله وتس آپ، تلگرام، اسنپ چت، میدیم و انستاگرام فلتر شده اند. ایرانی ها بیش از هر وبسایت یا اپلیکیشن دیگری از انستاگرام استفاده کرده اند.

تاریخچه سانسور انترنت در ایران

رژیم ایران از سال ۱۳۷۷، زمانی که مردم برای اولین بار با انترنت آشنا شدند، به طور پیوسته انترنت را در کشور فلتر می کند.

ایران سال هاست که جزو بدترین کشورهای جهان برای سانسور انترنت بوده است.

فلتر کردن از سوی رژیم به ویژه در زمان ناآرامی های عمومی قابل توجه بوده است. بسیاری از کاربران ایرانی برای دسترسی به محتوای وبسایت‌های خاص، شبکه‌های خصوصی مجازی (وی پی ان) را خریداری می‌کنند.

در سال ۱۴۰۰، مجلس (پارلمان) ایران درباره تصویب لایحه ای برای محدود کردن دسترسی به انترنت به گونه ای بحث کرد که رژیم بتواند به طور کامل کنترل کند که کاربران چه چیزی را جستجو می کنند و از چه وبسایت ها بازدید می کنند.

«لایحه حفاظت از فضای سایبری» خواستار یک «انترنت ملی» - اصلا یک انترانت است که از طریق یک «طرح قانونی وی پی ان» که توسط دولت ایجاد شده است - و هر کسی در این کشور برای اتصال به انترنت جهانی باید از آن عبور کند.

به این ترتیب، کاربران باید برای اتصال وی پی ان درخواست دهند، یعنی سطح بسیار بالاتری از کنترل و نظارت توسط دولت وجود خواهد داشت.

این لایحه در میان بسیاری، حتی در میان برخی از سیاستمداران افراطی، محبوبیت ندارد.

اگرچه مجلس ایران در حال حاضر عمدتاً متشکل از افراطی ها است، اما هنوز این لایحه را تصویب نکرده و حتی به آن رای نداده است.

اما هنگامی که اعتراضات عمومی گسترده - بزرگترین اعتراضات پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۸ – در ماه سنبله آغاز شد، دولت و سپاه پاسداران به شدت شروع به فلتر کردن انترنت کردند.

آن‌ها حتی اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی مانند وتس‌اپ و تلگرام را که در گذشته محدود نبودند، فلتر کردند.

خیز زدن به وی پی ان

یک دواساز ۴۲ ساله در کرمانشاه گفت، «تقریباً هر ماه باید یک وی پی ان جدید بخرم،»

او به شرط ناشناس ماندن به وبسایت خبری المشارق گفت، «وی‌پی‌ان‌های گران‌تر بسیار قوی‌تر هستند، اما من نمی‌توانم هر ماه آن‌ها را بخرم. گاهی اوقات مجبور می‌شوم بیش از یک وی پی ان در ماه بخرم و از یک وی پی ان به وی پی ان دیگر می‌روم.»

مقامات ایرانی نمی خواستند تصاویر سرکوب معترضان توسط نیروهای امنیتی در جهان دیده شود، بنابراین تمام تلاش خود را کردند تا ارسال عکس یا فلم از طریق انترنت را برای شهروندان و شهروندانی که می خواستند دیگران را آگاه سازند، دشوار کنند.

حتی زمانی که اعتراضات کاهش یافت، اتصالات انترنتی برقرار نشد و تا به امروز، انترنت بسیار کند، و استفاده از آن بدون وی پی ان تقریبا غیرممکن است.

بر اساس گزارش های متعدد، ایران در سال ۱۴۰۱ از نظر سانسور انترنتی در مقام دوم قرار داشت.

گزارش کمپری تک (Comparitech)، یک وب‌سایت حامی مصرف‌کننده مستقر در بریتانیا که اطلاعاتی را با هدف بهبود امنیت سایبری و حفظ حریم خصوصی ارائه می‌کند، نشان داد که ایران در سال ۱۴۰۲ نیز در مقام دوم سانسور انترنت قرار دارد.

در جوار ایران، برما، ترکمنستان و امارات متحده عرب نیز در مقام شبیه قرار دارند.

تهران اتصال انترنت شهروندان را با استفاده ازدی ان اس ری دایرکشن محدود کرده است که از طریق آن کاربر به جای آدرس واقعی به یک آدرس پروتوکول انترنتی (آی پی) کنترل شده متصل می شود.

برخی از تحلیلگران جنبه فنی سانسور انترنتی ایران را به سیستم فیلترینگ کنترل والدین تشبیه کرده اند.

در حالیکه انترنت برای ایرانیان طبقه متوسط به شدت فلتر می شود، مقامات و رسانه های دولتی همچنان آزادانه از توییتر و انستاگرام برای تبلیغات خود استفاده می کنند.

مختل کردن زندگی شهروندان

در سال‌های اخیر، شهروندان ایرانی به طور فزاینده‌ای از انترنت برای تبلیغ فرصت های کاری مختلف و فروش محصولات استفاده می‌کنند، اما با اختلالات انترنت، بسیاری از آنها متضرر شده‌اند.

شهروندانی که اعضای خانواده شان در خارج از کشور زندگی می کنند، نیز برای برقراری ارتباط با آنها به انترنت متکی هستند و اکنون از آن خدمت محروم هستند مگر اینکه وی پی ان خریداری کنند.

یک زن ایرانی ۶۸ ساله که فرزندانش در استرالیا و کانادا زندگی می کنند، گفت، «من برای برقرار کردن ارتباط با اعضای خانواده ام که در خارج از کشور زندگی می کنند، از گوگل میت که فلتر نشده، استفاده می کنم،»

او به المشارق گفت، «بسیاری از اقوام و دوستان من همین کار را می کنند. حتی برای استفاده از گوگل میت نیز شما به یک وی پی ان قوی نیاز دارید، زیرا مشکل فقط در قسمت برنامه پیام رسانی نیست؛ مشکل این است که اتصال بسیار کند است،»

او گفت، «این حداقل چیزی است، اگرچه کیفیت تماس‌ها همیشه خوب نیست، و بسیاری اوقات، ما نمی‌توانیم از ویژگی ویدیو استفاده کنیم، بخاطریکه من یک وی پی ان گران قیمت ندارم.»

او گفت، «امیدوارم که آنها شروع به فلتر کردن گوگل میت نکنند. اگر چنین کاری بکنند، نمی دانم پس از آن چگونه با فرزندان و نواسه هایم صحبت کنم.»