افغانان په غزني کې د طالبانو له خونړي وحشت څخه راووتل

کابل -- افغان دیني عالمان،‌ د بشري حقونو فعالان او عام ښاریان له یوې خونړۍ اونۍ څخه راووتل، او په غزنيکې د طالبانو له خوا شوې ویجاړتیاوې یې په سختو ټکو وغندلې.

طالب اورپکو تېره اونۍ په غزني برید وکړ، او ښار یې تر هغه وخته پورې ونیو چې افغان ځواکونو د ایتلاف په هوایي ملاتړ د چارشنبې په ورځ /د زمري ۲۴ مه/ پسې واخیستل.

ویجاړتیاوې سختې وې: محلي خلکو سلام ټایمز ته وویل، چې طالبانو د ښځو او ماشومانو په ګډون په سلګونو ملکي خلک ووژل او ټپیان کړل، کورونه او تجارتي مرکزونه یې وسوزول، او د بشر پر ضد یې ډېر سخت جنایتونه ترسره کړل.

'د ځمکې پر مخ دوزخ'

د غزني یوه اوسېدونکي، حاجي حسن، چې د جګړې په درېیمه ورځ توانېدلی وو چې له خپلې کورنۍ سره کابل ته راوتښتي، وویل، «طالبانو چې په غزني حمله وکړه هغوی هېڅ رحم نه پېژنده،»‌

هغه سلام ټایمز ته وویل، «هغوی ښځې او ماشومان ووژل، سړي یې په ډزو وویشتل، کورونه یې وسوزول، ملکیت او شتمنۍ یې ولوټلې او غلا کړې، او د غزني د ښار برخې یې د ځمکې په سر دوزخ باندې بدلې کړې،»

هغه وویل، «د طالبانو د قربانیانو په لسګونو جسدونه څو ورځې په کوڅو کې پراته ول او هیچا نه ښخول،»‌

په غزني ولایت کې د مدني ټولنې یوه فعال، عنایت ناصر، سلام ټایمز ته وویل، «طالبانو د غزني اوسېدونکیو ته سخت ځاني تلفات او مالي تاوانونه ور واړول،»‌

هغه وویل، «طالبانو په غزني ښار کې د هغوی د لنډمهالي، څو و رځني حضور په ترڅ‌ کې، له ۱۰۰۰ څخه ډېر دوکانونه وسوزول او په لسګونو میلیونه ډالر تاوان یې واړاوه،»

ناصر وویل، «د افغانستان قوانین او نړیوال قوانین د ملکي خلکو په نښه کول منع کوي، خو طالبانو ملکي خلک په نښه کړل، د غزني د اوسېدونکیو په منځ کې یې وېره او وحشت خپاره کړل، او د سلګونو کورنیو ژوند یې ورخراب کړل، او په دې توګه یې له ملي او بین المللي قوانینو او اسلامي اساساتو څخه سرغړونه وکړه.‌»‌

د غزني د ولایتي شورا یوه غړي، خالق داد اکبري، چې څلور ورځې یې د طالبانو پر ضد په لومړۍ کرښه کې جنګ وکړ، وویل، «طالبانو... غزني په یوه قصاب خونه بدل کړ.‌ د غزني لارې او کوڅې د هغو خلکو د غوښو بوی نیولې وې چې طالبانو وژلي ول.»

هغه سلام ټایمز ته وویل، «هغه حالت، چې طالبانو په غزني راوست، په هېڅ‌ دین،‌ په ځانګړې توګه په اسلام کې د منلو وړ نه دی. طالبان هېڅ‌ دین یا مذهب پورې تړلي نه دي، هغوی د دې پېړۍ وحشيان دي.»

په کابل کې یوه دیني عالم، سلیم حسني، سلام ټایمز ته وویل،‌«په غزني کې د طالبانو عملونه غیرانساني او غیراسلامي ول.‌طالبانو په غزني کې د قران کریم د ایتونو ضد عمل وکړ.‌د قران کریم ایتونه د بې ګناه خلکو وژل او ضرر ور رسول منع کوي.‌د قران کریم د حکم په اساس،‌ د هغوی جرمونه د تل لپاره د نه منلو وړ او د غندلو دي.»

جنګي جرمونه

د افغانستان د بشري حقونو د خپلواک کمېسیون ویاند بلال صدیقي وویل، «د ملکي خلکو په نښه کول،‌ د لویو لارو بندول، د ملکي خلکو د کورونو او عامه ځایونو ویجاړول، او د ملکي خلکو محاصره کول د جنګ د نړیوالو قوانینو خلاف کار دی او له بشري حقونو څخه ښکاره سرغړونه ده،»‌

هغه سلام ټایمز ته وویل، «هغه څه، چې په غزني کې پېښ شوي، د جنګي جرمونو یو مثال دی،»‌

ولسمشر اشرف غني د جمعې په ورځ /د زمري ۲۶مه/ غزني ته لاړ چې له جنګ څخه وروسته امنیتي وضعه وارزوي.‌

د ولسمشرۍ ماڼۍ د یوې مطبوعاتي اعلامیې په اساس، هغه په غزني کې له قومي مشرانو سره په یوه کتنه کې وویل، «د غزني هغه تاریخي ځایونه چې ویجاړ شوي، به په سملاسي توګه بیا ورغول شي، او د شهیدانو او ټپیانو کورنیو ته به ځانګړې مرسته وربرابره کړای شي،»‌

هغه د افغان ځواکونو تر منځ د لا ډېرې همغږۍ په اړتیا ټینګار وکړ، او ویې ویل چې افغان ملي دفاعي او امنیتي ځواکونه به د غزني برید په ژوره توګه وارزوي او هره هغه کمزوري، چې په امنیت کې وموندل شي، هغه به په ډاګه کړي.

هغه همدارنګه امنیتي چارواکو ته لارښوونه وکړه چې د لا ښه امنیت لپاره په ښار کې د پولیسو نورې حوزې هم جوړې کړي.