ترکمنستان و افغانستان به گفتگوها در مورد پروژه های انرژی شدت بخشیدند

عشق آباد -- ترکمنستان به تلاش های خود برای حمایت از پروژه های زیربنایی در افغانستان ادامه می دهد و امنیت آنها را تضمین می کند.

ناظرین می گویند، دیدارها و گفتگوهایی که در ماه حوت در عشق آباد میان مقامات ترکمن و رهبران اقشار و گروه های مختلف سیاسی افغانستان صورت گرفت، نقش فزاینده عشق آباد را در تعمیق روابط میان ترکمنستان و افغانستان نشان می دهد.

به تاریخ ۴ حوت، مقامات ترکمن با عبدالرشید دوستم رهبر جنبش ملی اسلامی افغانستان و معاون پیشین رئیس جمهور افغانستان گفتگو کردند. این بحث پس از کنفرانس ۱۸ دلو میان مقامات ترکمن و یک هیئت طالبان افغان صورت گرفت.

هدف مذاکرات ماه حوت تقویت پروژه های مشترک مانند اعمار خط لوله گاز طبیعی ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هندوستان (تاپی)، خط برق و خط ارتباطی فایبر نوری ترکمنستان-افغانستان-پاکستان (تاپ) و خطوط آهن جدید از ترکمنستان به افغانستان بوده است.

دیدارهای سطح بلند در عشق آباد

سردار د. یک دیپلومات ترکمن که خواست نامش افشا نشود گفت، تلاش های رشید میریدوف وزیر خارجه ترکمنستان طی یک ماه گذشته در وضاحت موقف های همه بازیگران و احزاب مربوطه افغان در مورد موضوعات مهم مانند پیشرفت مذاکرات بین الافغانی صلح، برقراری صلح در کشور و ایجاد یک محیط مصؤن برای شریک شدن افغانستان در اقتصاد منطقه ای، کمک کرده است.

وی افزود، «این برای ترکمنستان مهم بود که دوستم از ادامه تلاش های مشترک برای تطبیق کردن سریع تمام پروژه هایی که ترکمنستان آغاز می کند، حمایت خود را ابراز کرد.»

سردار د. که در تمام مراحل مذاکرات اخیر میان ترکمنستان و افغانستان در عشق آباد دخیل بود گفت، این پروژه ها از کابل و رهبران تحریک طالبان که با مقامات ترکمن گفتگو کردند، پشتیبانی و ضمانت های امنیتی را دریافت کرده اند.

بر اساس یک اعلامیه وزارت خارجه ترکمنستان در تفصیل مذاکرات میریدوف و طالبان، طالبان کمک هایی را که ترکمنستان به افغانستان فراهم می کند، بسیار با ارزش می دانند.

محمد شاهین یک نماینده طالبان گفت، «این کمک ها از سوی یک کشور بی طرف، مسلمان و همسایه صورت می گیرد.»

طالبان قابل اعتماد نیستند

ناظرین محلی می گویند، با وجود وعده های طالبان در مورد حمایت، ضمانت ها و اطمینان های امنیتی، ترکمنستان «هنوز آنها را از یک نگاه مشکوک می بینند که این حالت به بی اعتمادی نزدیک است».

سردار د. گفت، به عنوان شاهد این موقف، قربان گلی بیردی محمدوف رئیس جمهور ترکمنستان از هرگونه تماس شخصی با هیئت طالبان در عشق آباد جلوگیری کرد.

وی گفت، «این قابل توجه است و چیزهای زیادی را نشان می دهد.»

سردار د. گفت، تجربه نشان داده است که تضمین های طالبان چه ارزشی دارند. علی رغم وانمود کردن تعهدات بر اساس شرایط توافقنامه صلحی که آنها سال گذشته با ایالات متحده امضا کردند، آنها هنوز هم از خشونت دست برنداشته و روابط خود را با القاعده حفظ کرده اند.

وی گفت، «این واضح است که طالبان به تعهدات خود در برابر ایالات متحده عمل نمی کنند و این کار باعث می شود که رهبری ترکمنستان به یک نوع محتاط باشد.»

ناظرین دیگر به غیرقابل پیش بینی بودن جنگجویان طالب استناد می کنند.

ایدوگدی بایراموف یک مقام وزارت انرژی ترکمنستان در ولایت ماری گفت، در ولسوالی هایی که طالبان در ولایات شمالی افغانستان کنترل می کنند، آنها از برق وارداتی ترکمنستان استفاده می کنند و پول آن را از مردم محلی می گیرند اما پرداختن هزینه به ترکمنستان را نادیده می گیرند، و این مسؤلیت را بر عهده حکومت افغانستان می گذارند.

وی افزود، «این ناممكن است که در مورد پرداختن هزینه ها با [جنگجویان طالب] به یک توافق برسیم.»

همانطور که احمد درانی یک ژورنالست افغان اظهار داشت، بعضی می گویند که طالبان خواسته های طرف های دیگر را انجام می دهند. وی در ماه دلو در مصاحبه ای به دویچه ویلی گفت، طالبان در بحث مربوط به خط لوله تاپی، تحت فشار استخبارات پاکستانی اشتراک می کنند.

درانی گفت، «طالبان مستقل نیستند.»

امنیت، کلید سرمایه گذاری است

ترکمنستان، افغانستان، هند و پاکستان در اواخر دهه ۱۳۷۰ نظریه راه اندازی خط لوله تاپی را با ظرفیت سالانه ۳۳ میلیارد متر مکعب، مطرح کردند.

اعمار قسمت خط لوله در ترکمنستان (۲۴۴ کیلومتر) در ماه قوس ۱۳۹۴ آغاز شد و کار ماین پاکی زمین شامل خط لوله در خاک افغانستان (۷۷۴ کیلومتر) در ماه حوت ۱۳۹۶ آغاز شد.

پاکستان هنوز کار خود در قسمت خط لوله (۸۲۶ کیلومتر) را آغاز نکرده است زیرا این کشور در مورد قیمت گاز تاپی با ترکمنستان به موافقه نرسیده است و یا ضمانت های امنیتی برای خط لوله را فراهم نکرده است.

اکثریت ناظرین ترکمن موافق هستند که ناامنی و عدم سرمایه گذاری مانع تطبیق پروژه های برنامه ریزی شده می شود.

آنها می گویند، وقتی همه طرف ها حمایت خود را ابراز کرده و تضمین های امنیتی را ارائه می كنند، سرمایه گذاران بالقوه می توانند گزینه های بیشتری را پیشنهاد کنند.

روشن خاليیف يک مقام در «تركمنگاز» یک شرکت دولتی توليد گاز طبيعی گفت، «تعداد زيادی از بازيگران با سرمايه گذاری در تاپی يا تاپ و مشاركت در تطبیق اين پروژه های نويدبخش و بدون شک پرمنفعت علاقه مند خواهند بود.»

یک فرصت بی نظیر

به گفته عشق آباد، تطبیق تمام پروژه های اعلام شده انرژی، حمل و نقل و ارتباطات، به هزاران افغان فرصت خواهند داد تا آنها منبع درآمد خود را تغیر داده و زندگی جدیدی را آغاز کنند.

دیپلومات سردار دی گفت، همانطور که اوضاع کنونی را می بینیم، بسیاری از افغان های عادی برای پیوستن به گروه های مسلح افراطی یا جنایتکار، یا تولید و توزیع مواد مخدر سوق داده می شوند، زیرا آنها هیچ بدیل دیگری به شکل مزد صلح آمیز و سازنده ندارند.

بایراموف گفت، «اگر همه چیزی که اکنون در جلسات و گفتگوها مورد بحث است ساخته شود، برای افغان های خسته از جنگ و بی ثباتی، هزاران شغل جدید در افغانستان به زودی ایجاد خواهند شد.»

تحلیلگران می گویند، در صورت مؤفقیت برنامه ها، افغانستان در ضمن به دست آوردن فرصت های کاری جدید، گاز طبیعی، برق و ترانسپورت مسافربری و باربری، برای رسیدن به صلح و انکشاف اقتصادی یک فرصت بی نظیری را به دست خواهد آورد.

سردار د. گفت، «اگر افغانستان آرام و باثبات باشد، این باعث خواهد شد كه تمام منطقه به همان اندازه آرام و باثبات شود.»