په افغانستان کې د پاکستاني طالبانو د مشرانو وروستیو وژنو یاده ډله فلج کړې ده

کراچۍ -- کتونکي وایي، په افغانستان کې د تحریک طالبان پاکستان د مهمو مشرانو په وژل کېدلو سره یاده ډله سخته کمزورې شوې او لاره ترې ورکه شوې ده.

تحریک طالبان پاکستان د سلواغې په ۱۷مه ومنله چې، د یادې ډلې د مشورتي شورا یو غړی شیخ خالد حقاني او یو بل مشر قاري سیف الله پېښوري د سلواغې په ۱۱مه په افغانستان کې له امنیتي ځواکونو سره په یوه نښته کې ووژل شول.

په ورته وخت کې، د ټي ټي پي د وژل شوي مشر حکیم الله محسود یو نژدې ملګری او د ټي ټي پي تر چتر لاندې د یوې اورپکې ډلې مشر شهریار محسود د سلواغې په ۲۳مه د افغانستان په کونړ ولایت کې له لیرې څخه د کنټرولېدونکي بم په چاودنه کې ووژل شو.

په پاکستان کې د ټي ټي پي د بېلابېلو څانګو پر ضد له عملیاتو څخه وروسته، اورپکو خپل پټنځایونه د افغانستان ګاونډیو ولایتونو ته ولېږدول.

له هغه ځای څخه هغوی په پاکستان کې د ترورستي بریدنو د ترسره کولو لپاره پلانونه جوړول او له پولې اخوا څخه یې بریدونه ترسره کول چې د پاکستاني او افغان حکومتونو تر منځ یې ترینګلتیاوې رامنځته کړې.

ټي ټي پي په خپل وروستي کتاب «انقلاب محسود» کې اعتراف کړی چې د هغوی یو شمېر مهم مشران د تېرو دوه کالونو په ترڅ کې د کرښې په اوږدو کې په ګډو عملیاتو کې وژل شوي دي.

د کتاب په درېیم او وروستي چاپ کې چې د مرغومي په میاشت کې خپور شوی او د ټي ټي پي مشر مفتي نور ولي چې د ابو منصور عاصم په نامه مشهور دی، لیکلی دی، د ګڼو هغو مشرانو نومونه یاد شوي چې د افغانستان د پکتیکا ولایت په برمل ولسوالۍ کې وژل شوي دي.

پخپله ولي د هغه له سلف ملا فضل الله څخه وروسته د ۱۳۹۷ د غبرګولي په میاشت کې مشر شو. فضل الله د افغانستان په کونړ ولایت کې د امریکایي او افغان ځواکونو په ګډو عملیاتو کې ووژل شو.

په لست کې راغلي چې، د ټي ټي پي مرکزي نایب خان سید محسود چې د سجنا په نامه مشهور وو، د هغه له ساتونکو سره یوځای د ۱۳۹۶ د سلواغې په میاشت کې په برمل ولسوالۍ کې ووژل شو.

د کتاب د معلوماتو په اساس، د ټي ټي پي نهه نور مشران په ۲۰۱۸ کې په یاده ولسوالۍ کې ووژل شول.

په افغانستان کې د ټي ټي پي له پټنځایونو سره د اشنا یوه امنیتي چارواکي په وینا، د ټي ټي پي محسود ډلې مشران په برمل ولسوالۍ کې پټنځایونه چلوي په داسې حال کې چې د سوات څانګې غړي په کونړ او نورستان کې پټېږي.

هغه وویل، «په افغانستان کې د ټي ټي پي د مهمو مشرانو لکه فضل الله او سجنا وژل د ټي ټي پي لپاره، چې وار له مخه سره پاشل شوی او له بې اتفاقۍ سره مخامخ دی، یوه غټه ضربه وه.»

د پولې پورې راپورې ترهګري

پاکستان په مکرر ډول له افغان حکومت څخه غوښتي دي چې د پولې په اوږدو کې د ټي ټي پي پټنځایونه له منځه وېسي.

د تېر زمري په میاشت کې، د پاکستان د بهرنیو چارو ادارې له افغانستان سره په رسمي توګه د پولې په اوږدو کې د ترهګرو د کمپونو موقعیتونه شریک کړل او غوښتنه یې وکړه چې افغان حکومت دې په هغو ځایونو کې ځواکونه ځای پرځای کړي.

په کراچۍ کې یوه سوداګر سید مجتبی سرحدي چې له افغانستان سره سوداګري کوي، وویل، «ټي ټي پي او د طالبانو ډلې له هغه ځای [د افغانستان ګاونډیو ولایتونو] څخه د پاکستان په امنیتي ځواکونو او ملکي خلکو باندې بریدونه ترسره کوي -- چې ستره موخه یې دا ده څو د پاکستان او افغانستان تر منځ اړیکې خرابې کړي.»

سرحدي وویل، «د تېر کال په اوږدو کې د پولې د پورې راپورې ترهګرۍ دغه ډول کارونه د دې سبب شوي چې په پوله باندې جوړې دروازې بندې او د توکو او خلکو تګ راتګ محدود کړای شي.»

هغه وویل، «داسې ښکاري چې اورپکي غواړي د دغو ګاونډیو هېوادونو تر منځ سوداګري او انساني ارتباطات مختل شي.»

د ټي ټي پي په کمزوري کېدلو سره د پولې د پورې راپورې بریدونوکې کموالی رامنځته شوی دی.‌

د پاکستان د سولې د مطالعاتو مرکز (PIPS) تر نامه لاندې په اسلام اباد کې د امنیتي چارو د یوې څېړونکې ادارې د کلني امنیتي راپور په اساس، په ۲۰۱۹ کال کې د خیبر پښتونخوا په څو ولسوالیو کې د افغانستان له خوا له پولې پورې غاړې څخه څلور بریدونه ترسره شوي، چې د تیر کال په پرتله ۷۵٪ کمښت ښیي.

دغو بریدونو شپږ پاکستانیان -- چې ټول یې د پوځ عسکر ول -- ووژل او ۱۹ نور یې چې ۱۴ عسکر او ۵ ملکي خلک وو، ټپیان کړل. اورپکو په ټولو پېښو کې له افغانستان سره په پوله د خیبر پښتونخوا په سیمو کې امنیتي ځواکونه او د هغوی د تلاشۍ پوستې په نښه کړې.

د پاکستان د سولې د مطالعاتو مرکز په وینا، په ۲۰۱۸ کې، له افغانستان څخه ۱۶ له پولې پورې غاړه بریدونه ترسره شوي دي. دغو بریدونو ۲۱ امنیتي منسوبین او ۲۲ اورپکي وژلي او ۲۲ نور کسان یې ټپیان کړي دي.