بایډن په دکتاتور پوتین باندې سخت انتقاد وکړ او د ولسواکۍ او استبداد تر منځ د نړۍ والې شخړې په اړه یې خبرداری ورکړ

واشنګټن ډي سي -- د متحدو ایالاتو ولسمشر جو بایډن د سې شنبې په ورځ /د کب ۱۰مه/ خپل روسی سیال ولادیمیر پوتین د داسې یوه «دکتاتور» په نامه یاد کړ چې په ګاونډي هېواد اوکراین باندې د یرغل له امله له سختې اقتصادي او سیاسي انزوا سره مخامخ دی، او خبرداری یې ورکړ چې نړۍ د ولسواکۍ او استبداد تر منځ «شخړه» کې بوخته ده.‌

په داسې حال کې چې بایډن د کانګرس یوې ګډې غونډې ته خپله لومړنۍ مهمه کلنۍ وینا اوروله، هغه اوکراین «د پياوړتیا دېوال» په توګه وستایه چې د روسي یرغلګرو پر وړاندې ټینګ ولاړ دی او په پوتین باندې یې سخت انتقاد وکړ.

بایډن وویل، «یو روسی دکتاتور چې په یوه بهرني هېواد باندې یې یرغل کړی دی، په ګرده نړۍ کې له زیان سره مخامخ شو.»

هغه وویل، «د ولسواکۍ او استبداد تر منځ جګړه کې، تر اوسه پورې ولسواکۍ بریالۍ شوي دي، او دا ښکاره خبره ده چې نړۍ د سولې او امنیت لوری نیسي.»

نړۍ والې ټولنې، چې په راس کې یې واشنګټن سخت نوي ګامونه اخیستي دي، له روسیې سره یوه سخته اقتصادي جګړه پيل کړې، او په ترڅ کې یې د بندیزونو داسې یوه څپه پيل کړې چې د روسیې اقتصاد له پښو وغورځوي.‌

د متحدو ایالاتو ولسمشر د هغو روسي اولیګارکو او «فاسدو مشرانو» په هکله په خبرو کولو سره چې د پوتین رژیم تر واک لاندې یې په میلیاردونو ډالر غلا کړي دي، یو سخت خبرداری ورکړ او ویې ویل چې لوېدیځ به «د هغوی تفریحي کیشتۍ، د هغوی مجلل اپارتمانونه، د هغوی خصوصي الوتکې ضبط کړي».

بایډن چې خبرې یې په چکو بدرګه کېدلې، وویل، «موږ به ستاسو غیرقانوني لاسته راوړنو پسې درشو.»

بایډن په اوکراین باندې د یرغل په غبرګون کې، د متحدو ایالاتو په فضا کې په ټولو روسي الوتکو باندې بندیز ولګاوه او متحده ایالات یې په کاناډا او یو شمېر هغو اروپایي هېوادونو باندې ورزیات کړ چې خپله فضا یې د مسافر وړونکو الوتکو په ګډون د روسي الوتکو پر مخ بنده کړې ده.‌

هغه وویل، په داسې حال کې چې بندیزونه د روسیې اقتصاد ته سخت «زیان» ور رسوي، پوتین د هغه قوي غبرګون غلطه محاسبه کړې وه چې لوېدیځو هېوادونو د هغه د یرغل پر وړاندې وښود.‌

هغه وویل، «د پوتین جنګ مخکې تر مخکې پلان شوی او کاملا بې موجبه وو.»

بایډن وویل، «هغه د دیپلوماسۍ په برخه کې مکررې هڅې رد کړې. هغه فکر کاوه چې لوېدیځ او ناټو به غبرګون ونه ښیي. هغه فکر کاوه چې هغه به موږ په خپلو کې سره ووېشي. هغه فکر کاوه چې هغه به په اروپا کې هم موږ سره ووېشي.»

د متحدو ایالاتو ولسمشر وویل، «لاکن پوتین په غلطه وو. موږ چمتو یو. موږ متحد یو.»

د اوکراینیانو دېوال

بایډن د اوکراین د خلکو چې د روسیې د یوه پراخ نظامي یرغل پر وړاندې ودرېدل، ځانګړې ستاینه وکړه.

بایډن وویل، پوتین «فکر کاوه چې هغه کولی شي اوکراین ته ننوځي او نړۍ به پر شا تګ وکړي. پرځای یې، هغه د قوت له داسې یوه دېوال سره مخامخ شو چې هغه یې هېڅکله تمه نه لرله یا یې تصور نه وو کړی. هغه د اوکراین خلکو سره مخامخ شو.»

د متحدو ایالاتو قانون جوړوونکیو په واشنګټن کې د اوکراین سفیرې اوکسانا مارکرووا ته په پښو ودریدل او هېواد ته یې درناوی پرځای کړ.

بایډن زیاته کړه، «راځئ موږ ټول نن شپه دلته په دې تالار کې اوکراین او نړۍ ته یو د نه هېرېدلو وړ پیغام ورکړو. که کولی شئ لطفا ودرېږئ، او وښیئ چې، هو، موږ د امریکا متحده ایالات د اوکراین خلکو سره درېږو.»

په داسې حال کې چې قانون جوړوونکیو په یوه اواز چکې وهلې او هڅونه یې کوله، مارکرووا چې سترګې یې له اوښکو ډکې وې هڅه کوله چې خپل ځان سره منظم کړي.