یونیسف او ډبلیو اېچ او په هلمند کې داسې محلي کلینیکونه تمویلوي چې ژوند ژغورونکي خدمتونه وړاندې کوي

هلمند -- یونیسف او ډبلیو اېچ او د هلمند ولایت په مرکز لښکرګاه ښار او یو شمېر لیرې پرتو ولسوالیو کې ۵۳ روغتیایي مرکزونه جوړ کړي دي.

دا روغتیایي مرکزونه، چې د تېر کال په اوږدو کې جوړ کړای شول، په داسې لیرې پرتو سیمو کې تاسیس شوي چې هلته پخوا خلکو روغتیایي خدمتونو ته لاسرسی نه درلود.

د هلمند د عامې روغتیا رییس ډاکتر سید احمد سعید وویل، هغه مجهز او په کارمندانو سمبال دي چې معیاري او تخصصي روغتیایي خدمتونه وړاندې کوي.

هغه وویل، «په لښکرګاه ښار سربېره، دا روغتیایي مرکزونه په نادعلي، ګرېشک، سنګین، موسی کلا، کجکي، ناوه، مارجه او نهر سراج ولسوالیو کې تاسیس شوي دي.»

هغه وویل، «تر دې مخکې، خلکو روغتیایي خدمتونو ته لاسرسی نه درلود او په ډېرې سختۍ سره به یې ناروغان په لښکرګاه ښار کې ولایتي روغتون ته راوړل.»

هغه وویل، «په هر روغتیایي مرکز کې متخصص ډاکتران، نرسان او قابلې موجود دي،» او زیاته یې کړه چې ډېره طبي عمله ښځې دي.

شپه او ورځ روغتیایي پاملرنه

د موسی کلا ولسوالۍ یوه اوسېدونکي شېرمحمد چې ۴۶ کاله عمر لري، په وروستیو کې خپل په خوارځواکۍ اخته یو میاشتنی ماشوم په خپله سیمه کې روغتیایي مرکز ته د تداوۍ لپاره راوړ.

هغه د کب په ۴مه وویل، «دوه ورځې مخکې زما زوی په کلینیک کې بستر شو، او ډاکتران پرې ښه پام کوي. هغوی زما زوی ته وړیا درمل او خواړه ورکوي چې ورسره د هغه حالت ښه شوی دی.»

شېرمحمد وویل، «پخوا چې کلینیک نه و، موږ مجبور وو چې خپل ناروغان د ولسوالۍ مرکز یا لښکرګاه ښار ته وېسو.»

هغه وویل، «که د شپې له مخې به یوه عاجله پېښه وشوه، موږ به له ډېرو ستونزو سره مخامخ وو ترڅو ناروغ روغتون ته ورسوو، خو اوس د دې کلینیک په جوړېدلو سره، موږ شپه او ورځ زما له کور سره نږدې روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی لرو.»

هغه زیاته کړه، «په کلینیک کې د ښځینه ډاکټرانو شتون د ښځو او ماشومانو لپاره روغتیايي خدمتونه خورا ښه کړي دي،»

هغه وویل، «تر ټولو مهمه دا چې په کلینیک کې د نسايي ولادي ناروغیو څانګې د میندو او ماشومانو ژوند ژغورلو کې مرسته کړې ده. تر دې وړاندې به میندو او ماشومانو خپل ژوند له لاسه ورکاوه، ځکه چې هغوی به په وخت سره کلینیک ته نشوای رسېدلی.»

د سنګين ولسوالۍ يوه اوسيدونکي، صاحب خان چې ۴۸ کاله عمر لري، د کب په ۶مه خپل څلور کلن زوى په خپله سیمه کې نوي تاسیس شوي کلينيک ته، چې د يونيسف له خوا پرمخ وړل کېږي، د تداوۍ لپاره ور وست.

د هغه د زوی په خېټه درد و. له دوو ورځو تداوۍ وروسته يې روغتيايي حالت ښه شو.

صاحب خان وويل، چې په سيمه کې یې د کلينيک تاسیس د ده ژوند اسان کړی دی.

هغه وویل، «پخوا چې زموږ په سیمه کې کلینیک نه و، موږ به خپل ناروغان د لښکرګاه ښار روغتون ته وړل ... لاره ډېره ناامنه او لیرې وه، او ساعتونه به یې نیول ترڅو موږ هلته ورسېږو، خو اوس موږ په دې برخه کې هېڅ ستونزه نه لرو.»

هغه وويل، «کلينيک ته ډېر تکړه ډاکټران راغلي او ناروغانو ته ښه خدمتونه وړاندې کوي. زموږ په سيمه کې پخوا ډاکترانې نه وې، خو اوس زموږ د سيمې ښځو ته ښځې ډاکترانې روغتيايي خدمتونه وړاندې کوي.»

د سنګين ولسوالۍ اوسېدونکى عبدالحنان چې ۵۶ کاله عمر لري، هم په خپله سيمه کې د يوه روغتيايي مرکز، چې ٢٤ ساعته پرانيستي وي، په جوړېدلو خوښي وښودله.

هغه وويل، «زموږ په سيمه کې په کلينيک کې د ښځينه ډاکټرانو شتون زموږ د ټولنې د اوسېدونکو لپاره غټه اسانتیا برابره کړې ده. اوس ښځې او ماشومان کولی شي پخپله کلینیک ته لاړ شي او تداوي ترلاسه کړي.»

هغه وويل، «پخوا به مو ناروغان د ولسوالۍ په مرکز او يا ښار کې کلينيکونو ته وړل، چې ډېر ستونزمن وو، خو اوس د شپې له خوا هم په ډېرې اسانۍ سره خپلو کورونو ته نږدې کلينيک ته ناروغان وړلی شو.»

ژوند ژغورل

هغه نارینه او ښځینه ډاکټران چې په کلینیکونو کې کار کوي د هغو ناروغانو ژوند ژغوري چې په لیرو پرتو سیمو کې له خدمتونو څخه بې برخې دي.

ډاکټر دوست محمد پکتین په موسى کلا ولسوالۍ کې په يوه کلينيک کې د ماشومانو د ډاکتر په توګه کار کوي.

هغه وویل، «ناروغۍ لکه سینه بغل... په ماشومانو کې خپریږي، لاکن موږ ته هره ورځ په خوارځواکۍ اخته ماشومان هم راځي.»

هغه زیاته کړه، «دا سیمه چې کلینیک په کې دی، د ولسوالۍ له مرکز څخه ډېره لرې پرته ده. په تیرو وختونو کې، ځینې ماشومانو او نوپیدا ماشومانو چې په سینه بغل او نورو ناروغیو اخته وو، خپل ژوند له لاسه ورکاوه، ځکه چې هغوی په وخت سره کلینیک ته نه رسیدل.»

هغه وړاندوينه وکړه، چې په کليو او لیرې پرتو سيمو کې د روغتيايي مرکزونو په جوړېدلو سره به د مړينې کچه راټيټه شي.

پکتين وويل، د هغه کلينيک کافي امکانات لري او د ټولو ناروغانو لپاره درمل شته.

د سنګين ولسوالۍ په يوه کلينيک کې د داخله طب متخصص ډاکټر حيات الله رنجبر وويل، چې روغتيايي مرکز يې په يو شمېر برخو کې ۲۴ ساعته خدمتونه وړاندې کوي.

هغه وويل، «د نسايي ناروغيو په برخه کې، متخصصين او قابلې شته او ٢٤ ساعته خدمتونه وړاندې کوي. په دې روغتیايي مرکز کې ښځینه واکسیناتورانې هم شته او هره ورځ ماشومان واکسینوي.»

هغه زیاته کړه، «په ټولو سیمو کې کافي روغتیايي تجهیزات شته، چې د ټولو ناروغانو د درملنې لپاره کافي دي. مخکې له دې چې زموږ دوا او تجهیزات خلاص شي، موږ تازه توکي ترلاسه کوو.»

رنجبر وويل، د سختو پېښو او نورو جدي اضطراري حالتونو لپاره یو امبولانس شته، چې زیاتې طبي پاملرنې ته د اړتیا په صورت کې کولی شي ناروغ په وړیا توګه په لښکرګاه کې روغتون ته ورسوي.