ایراني رژیم د ژمي په را رسېدلو سره د افغان مهاجرو را اېستل زیات کړي دي

هرات -- د ایران رژیم حتی د ژمي په رارسېدلو سره د افغان مهاجرینو د را اېستلو زیاتوالي ته دوام ورکوي.

په اسلام کلا بندر کې د کډوالو چارو مسؤل عبدالله قیومي وویل، د لړم له نیمایي راهیسې د هرات ولایت د اسلام کلا پولې له لارې له ایران څخه د را اېستل کېدونکیو افغانانو ورځنی شمېر له ۴۰۰۰ څخه اوښتی دی، چې دا د تېرو میاشتو په پرتله دوه برابره زیات دی.

هغه په روانه اونۍ کې له ای اېف پي سره په خبرو کې وویل، «د یوې میاشتې مخکې په پرتله اوس ارقام دوه برابره زیات شوي دي،» او زیاته یې کړه چې د راستنېدونکیو شمېر د ورځې له ۱۵۰۰-۲۰۰۰ څخه ۳۰۰۰-۴۵۰۰ ته پورته شوی دی.

قیومي وویل، «ایران اعلان نه دی کړی چې افغانان راباسي، خو په پرله پسې توګه زموږ ارقام کم شوي نه دي؛ یواځې ورځ په ورځ زیاتیږي.»

قیومي سلام ټایمز ته وویل، دا اقدام په داسې حال کې کېږي چې پاکستان هم اعلان وکړ چې هغه به ټول هغه افغانان چې په غیر قانوني توګه اوسېږي له خپلې خاورې وباسي.

پاکستان دا شمېر شاوخوا ۱.۷ میلیونه ښودلی دی.

قیومي وویل، «د ایراني نظامیانو له خوا له افغان کډوالو سره ناوړه چلند او شکنجهپه پام وړ توګه زیات شوي دي.»

هغه وویل، «ډېری کډوال چې موږ ته راځي لاسونه او پښې یې مات وي، ځکه چې هغوی د ایراني پولیسو له خوا وهل شوي، او ځینو یې د سترګو لید هم له لاسه ورکړی وي. ایراني پولیس، د ټولو نړۍ والو قوانینو په سرغړونې سره، افغان کډوال په خورا وحشت سره شکنجه کوي.»

قیومي زیاته کړه، «ایراني چارواکو په وار وار اعلان کړی چې په ایران کې په ناقانونه توګه مېشت افغانان به راوباسي، خو ځینې را اېستل شوي افغانان پاسپورټونه او معتبرې ویزې هم لري.»

هغه وویل، «د ایراني پولیسو افسران په وحشیانه ډول د کډوالو پاسپورټونه او د استوګنې جوازونه څیري او هغوی افغانستان ته را شړي.»

قیومي وویل، د هغو افغانانو په ډله کې چې له ایران څخه راستانه شوي، داسې ښځې او ماشومان هم شته چې له خپلو کورنیو څخه جلا شوي او یواځې را شړل شوي دي.

د سرپل ولایت اوسیدونکی رفیع الله زهري چې ۲۶ کاله عمر لري او په دې وروستیو کې د ایراني رژیم له خوا را شړل شوی، په مازندران ولایت کې مزدور و.

هغه زياته کړه، چې په نيمه شپه کې د پوليسو له خوا له لسو نورو کسانو سره يو ځاى ونیول شو. پولیسو هغوی ووهل او شکنجې یې ورکړلې.

هغه د شنبې په ورځ /د لړم ۱۳مه/ په اسلام کلا کې وویل، «د ایراني پولیسو افسران ډېر وحشيان ول. هغوی زموږ لاسونه او پښې را وتړل او ډېر زیات یې ووهلو.»

هغه وویل، «هغوی له موږ سره د څارویو په څېر سخت او تریخ چلند کاوه. پولیسو زموږ پیسې او ګرځنده تلیفونونه واخیستل او موږ ته یې په زندان کې دوه ورځې او شپې ډوډۍ او اوبه راکړل.»

هغه زياته کړه، «په تېرو څو ورځو کې پر کډوالو فشارونه ډېر شوي دي. پوليس چې په هر ځای کې افغانان پيدا کوي، بندي کوي او وهي یې.»

هغه وویل، «افغانان نشي کولی چې په ایران کې بهر وځي. هغوی حتی له نانوايي څخه ډوډۍ هم نشي اخیستلی.»

وحشیانه شپني بریدونه

ظاهري یواځینی افغان نه دی چې د ایراني پولیسو له خوا د شپې په عملیاتو کې نیول شوی دی.

٢٦ کلن عبدالغفار چې په دې وروستيو کې له ايران څخه راشړل شوى، وويل چې پوليسو هغه او د هغه څلور ملګري د شپې په دوو بجو په خپل کار ځاى کې د خوب پر مهال ونيول او تر سختو شکنجو وروسته يې زندان ته ولېږل.

هغه وویل، «پوليسو موږ په خوب کې ونیولو، زموږ لاسونه او پښې یې په زنځیرونو وتړل او بیا یې په څټکونو او اوسپنیزو سیخانو ووهلو. هغوی دوه ورځې او شپې موږ په توقیف کې وساتلو او له موږ سره یې ظالمانه چلند وکړ. تر دې چې مونږ ته به یې ډودۍ او اوبه هم نه راکول، او ویل به یې چې موږ باید مړه شو.»

هغه زياته کړه، «په دې وروستيو ورځو کې په ايران کې د افغانانو توقيف زيات شوى دى. پخوا داسې نه وه، خو اوس پوليس د شپې له خوا د افغانانو کورونو ته ورننوځي او د ماشومانو او ښځو په ګډون هغوی په بې رحمانه ډول وهي او راشړي. په ټول هیواد کې، ایراني ټکسيان افغانان نه لېږدوي او نه هم نانوایان پرې ډوډۍ خرڅوي.»

غفار وویل، په دې وروستیو کې په ټول ایران کې د افغانانو ژوند ډېر سخت شوی،او د هغوی لپاره نور هلته پاتې کېدل ناشوني دي.

یوه بل رااېستل شوي افغان کډوال امېد چې ۲۳ کاله عمر لري، وویل چې تر وهلو ټکولو وروسته یې روغتون ته مراجعه وکړله خو هغوی یې تداوي ونه کړه.

هغه وويل، «موږ د شپې ويده وو، چې پوليسو زموږ پر کوټه چاپه ووهله. هغوی لومړی زه او زما د کوټې درې ملګري په سوکانو او لغتو سخت ووهلو، بیا یې یوه توقیف ځای ته انتقال کړو. زما غاړه یو څه غوڅه شوې وه او وینه ترې روانه وه. ما له هغوی څخه هیله وکړه چې د وینې د بندولو لپاره مې روغتون ته بوځي، لاکن هغوی ... د روغتون پر ځای زه د توقیف مرکز ته بوتلم.»

هغه زیاته کړه، «زه لا هم ټپي یم او چې هرات ښار ته ورسېږم باید یوه روغتون ته لاړ شم.»

امید وویل، دغه راز ایراني پولیسو د هغوی د ډلې ټولې پیسې واخیستلې، او یوه افغانۍ یې هم ورته پرېنښودله چې کور ته یې وېسي.

د ایراني کاروالانو له خوا په زور پیسې اخیستل

د اخراج د زیاتوالي په ترڅ کې، د دې پرځای چې ایراني کاروالان افغانانو ته د هغوی پاتې اجورې ورکړي، حکومت ته یې سپاري.

د تخار ولايت اوسېدونکي ثناءالله کريمي چې ۲۵ کاله عمر لري او په دې وروستيو کې له ايران څخه را اېستل شوى، وويل چې له دوو مياشتو راهيسې يې په يوه تعمیراتي ودانۍ کې کار کاوه.

د هغه کاروال د دې پرځای چې هغه ته اجوره ورکړي، پولیسو ته زنګ وواهه.

هغه وويل، «ما شپه او ورځ ډېر سخت کار وکړ،» او يادونه یې وکړه چې د هغه کاروال د هغه د دوو مياشتو د کار شاوخوا ۹۵۰ ډالر پوروړی و.

هغه وويل، «کله چې ما له خپل کاروال څخه زما د معاش غوښتنه وکړه ... هغه پوليسو ته زنګ وواهه او زه يې را واېستلم.»

هغه زیاته کړه، «ډېری ایراني کاروالان تاسو ته دوکه درکوي. هغوی افغان کارګرانو ته معاش نه ورکوي. کاروالان په کډوالو باندې د پولیسو د فشار له زیاتوالي څخه ناوړه ګټه پورته کوي.»

کريمي وويل، کله چې پوليسو هغه پورته کړ، هغه دا فرصت نه درلود چې له خپل کارځای څخه خپل موبایل فون، کالي او نغدې پیسې راواخلي.

د هرات ولايت اوسېدونکى ٢٧ کلن جمعه ګل حسيني چې هغه هم له ايران څخه راشړل شوى، یوه میاشت د اصفهان ښار په يوه فابريکه کې کار کړی و.

هغه وويل، «کله چې پوليسو زه د خپل کار په ځای کې توقيف کړم، ما له خپل کاروال څخه د خپل معاش غوښتنه وکړه.»

هغه زیاته کړه، «هغه ځواب ورکړ، چې ما هلته په ناقانونه توګه کار کاوه، له دې امله زه د معاش مستحق نه یم. پولیسو په زوره زه له فابریکې څخه را واېستلم او یوه توقیف ځای ته یې ولېږدولم.»

حسیني وویل، «ما ایراني د استوګنې کارت درلود، خو کله چې مې پولیسو ته وښود، هغوی څیرې کړ او زه یې توقیف کړم او ویې ویل چې هېڅ افغان په ایران کې د اوسېدلو حق نه لري.»