ایران افغان کډوال د استوګنې د جوازونو ورکولو په پلمه نیسي او له خپل هېواد څخه یې راباسي

هرات -- ادعا کیږي چې ایراني مقامات د استوګنې د جوازونو د ورکولو په وعدو سره بې اسنادو افغان کډوال په دام کې نښلوي او بیا یې له خپل هېواد څخه راوباسي.

د ایران رژیم د غوایي په ۱۴مه بې اسنادو افغان کډوالو ته د استوګنې د شپږ میاشتنیو جوازونو وړاندیز پیل کړ څو هغوی وهڅوي چې په یوه سرشمېرنه کې برخه واخلي.

چارواکو د دغې سرشمېرنې موده د چنګاښ تر ۱ پورې اوږده کړې ده.‌

خو افغان کډوال وایي، وروستی ګام یواځې یو چل دی چې غواړي کډوال ونیسي او له ایران څخه یې راوباسي.‌

د حسن قرباني په نامه د دایکندي ولایت یوه اوسېدونکي چې په وروستیو کې له ایران څخه را اېستل شوی دی، د یکشنبې په ورځ /د غبرګولي ۱۵مه/ په هرات ښار کې د ملګرو ملتونو د کډوالو په یوه کمپ کې وویل چې د هغه مستخدم ترې وغوښتل چې د جواز لپاره عریضه ورکړي.‌

هغه وویل، «زه په کتار کې د استوګنې د کارډ ترلاسه کولو لپاره ولاړ وم، خو پولیس راغلل او موږ ټول [۶۰ کسان] یې ونیولو او یوه زندان ته یې وېوړلو. موږ یوه شپه په توقیف کې تېره کړه، او بله ورځ را واېستل شوو.»

قرباني وویل، ایراني ځواکونو د هغوی پيسې او موبایل فونونه ضبط کړل.‌

په کمپ کې د بامیان ولایت یوه اوسېدونکي جواد خادمي وویل، د استوګنې د جوازونو له توزیع څخه د ایران هدف دا وو چې له ملګرو ملتونو څخه پیسې ترلاسه کړي.‌

د قرباني په څېر، هغه هم وویل چې د استوګنې د یوه جواز لپاره یې غوښتنه کړې وه خو کله چې د کارډ ترلاسه کولو لپاره په کتار کې ولاړ وو، ونیول شو.

خادمي زیاته کړه، «د استوګنې د جوازونو توزیع یواځې د افغانانو لپاره یو دام دی. اکثر هغه کسان چې په وروستیو کې را اېستل شوي ادعا کوي چې هغوی هغه وخت ونیول شول چې د جوازونو ترلاسه کولو لپاره یې په کتار کې انتظار کاوه.»

ځایي افغان مقامات وایي، د ایران رژیم په ورځ کې د ۲۵۰۰ او ۳۰۰۰ تر منځ افغان کډوال را باسي.

غیرقانوني نیونې

په ورته وخت کې، هغه کسان چې د استوګنې جوازونه یې ترلاسه کړي وایي چې د هغو ارزښت ډېر لږ دی.‌

د غور ولایت یوه اوسېدونکي عبدالرحمان رحیمي چې په هرات ښار کې د کډوالو په یوه کمپ کې ژوند کوي، وویل، ایراني پولیسو افغان کډوال له دې سره سره چې معتبر د استوګنې اسناد یې لرل، ونیول او له پولې یې را واړول.‌

هغه وویل، «ایراني پولیس د کډوالو له نیولو څخه وروسته د هغوی د استوګنې جوازونه له منځه وړي.»

د بادغیس یوه اوسېدونکي علي احمد عزیزي چې په وروستیو وختونو کې له خپلې ښځې او درې ماشومانو سره یوځای را اېستل شوی وو، د ملګرو ملتونو د کډوالو په کمپ کې وویل چې هغه فقط دوه اونۍ مخکې خپل شپږ میاشتنی د استوګنې سند ترلاسه کړی وو.‌

خو بیا هم، ایراني پولیسو هغه او د هغه ټوله کورنۍ ونیول او را ویې اېستل.

هغه وویل، «له ګڼو ستونزو سره سره، ما وکولی شوای چې د استوګنې یو شپږ میاشتنی جواز ترلاسه کړم، خو ما نشوای کولی چې وظیفه پيدا کړم. له اوږده انتظار څخه وروسته، کله چې ما بالاخره په تهران کې په یوه باغ کې یوه وظیفه ترلاسه کړه، پولیس راغلل، لاسونه یې راوتړل او زندان ته یې بوتلم.»

هغه وویل، «کله چې ما خپل د استوګنې جوازونه وښودل، ایراني پولیسو هغه څیرې کړل او ویې ویل چې په ایران کې زموږ لپاره ځای نشته.»

عزیزي وویل، ایران دغه جوازونه صرف د دې لپاره توزیع کوي چې له کډوالو څخه پيسې ولوټي او بیا یې راوباسي.

ظلم او په زور پيسې اخیستل

وروستی پلان هم په داسې حال کې رامنځته کېږي چې د ایراني مقاماتو په لاس د شکنجې او په زور د پیسو اخیستلو په هکله راپورونه روان دي.

د غزني ولایت یوه اوسېدونکي حبیب الله سادات چې په وروستیو کې له ایران څخه را اېستل شوی، وویل ایراني ځواکونو له هغه څخه ۲ میلیونه ایراني ریال (۴۷ ډالر) په زور واخیستل.

هغه وویل، «پولیس په تهران کې په یوه تعمیراتي ساحه کې ما پسې راغلل، شکنجه یې کړم، لاسونه یې راوتړل او بندي یې کړم.»

هغه زیاته کړه، «زه درې ورځې په یوه تشناب کې بندي وم. هغوی په هرو ۱۲ ساعتونو کې ماته یوه ټوټه ډوډۍ او یوه وړه کوتۍ مستې او یو بوتل اوبه راکول. زه مجبور شوی وم چې په عین ځای کې چې ډوډۍ خورم حاجت هم رفع کړم.»

هغه وویل، ایراني پولیسو څو ځلې له هغه څخه په زور پیسې واخیستلې، او چې افغانستان ته یې را اړاوه له هغه سره هېڅ پیسې پاتې نه وې.

د هرات یوه اوسېدونکي محمد قاسم عثماني چې د غبرګولي په ۱۵مه له ایران څخه را اېستل شوی هم وویل چې هغه ولیدل چې ایراني پولیسو افغان کډوال په بې رحمۍ سره شکنجه کول.

هغه وویل، «ایراني پولیسو به کډوال په هر هغه څه چې په لاس کې به یې وو، وهل. هغوی په هیچا باندې هم رحم نه کاوه او تر دی چې ماشومان او تنکي ځوانان یې هم د برقي شاکونو او کېبلونو په وسیله شکنجه کول.»

هغه زیاته کړه، «ما ونشوای کولی چې له خپل مستخدم څخه خپل ۶ میلیونه ایراني ریال (۱۴۱ ډالر) واخلم. ما پولیسو ته عذر زارۍ وکړې چې اجازه راکړي څو خپلې د مزدورۍ پیسې ترلاسه کړم، خو هغوی اجازه رانه کړه. هغوی زه دې ته هم پرې نښودم چې خپل کالي او بوټان له خپلې کوټې څخه راواخلم.»

عثماني زیاته کړه، د هغه مستخدم هغه ته د یوې نیمې میاشتې تنخوا ورنه کړه،‌ او سربېره پر دې، پولیسو هغه نغدې پیسې چې په هغه وخت کې له هغه سره وې هم ترې واخستلې.