عشق آباد - مقامات مسئول ترکمنستان اوضاع کشور همجوار خود افغانستان را به دقت تحت نظر دارند. آنها نگران آن هستند که وضعیت امنیتی در امتداد مرزهای کشور رو به وخامت می رود.
این مراقبت در حالی صورت می گیرد که ترکمنستان همچنان قاطعانه به حمایت خود از روابط اقتصادی با افغانستان ادامه می دهد. این کشور امید دارد که رفاه بتواند در خاتمه دادن به جنگ بی وقفۀ سی ساله در آن کشور زجرکشیده کمک کند.
به طوری که تلویزیون آلتین عصر (عصر زرین) ترکمنستان گزارش داده، مشارکت های اقتصادی اخیر به شمول دو پروژه در حال اعمار می باشد: پایپلاین (خط لوله) گاز طبیعی ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هندوستان (تاپی) و خط آهن ترکمنستان-افغانستان-تاجیکستان. مقامات مسئول همچنین اعمار یک کوریدور ترانزیتی مابین افغانستان-ترکمنستان-آذربایجان-گرجستان-ترکیه را مدنظر قرار داده اند که در صورت تکمیل افغانستان را به دریا متصل خواهد کرد.
مشکلات در شمال افغانستان
با این حال همکاری اقتصادی به صلح در افغانستان مرتبط است و این در حال حاضر غیرقابل دسترس به نظر می رسد.
سرویس ترکمنی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی (آر اف ای/آر ال) در 29 جوزا گزارش داد که وضعیت در شمال کشور طی دو یا سه سال گذشته وخیم تر شده است.
محمد عمر صافی، والی سابق ولایت قندوز، با اشاره به عملیات ضدستیزه جویی زیر عنوان ضرب عضب که از ماه جوزا در سال 2014 شروع شد، به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت که افراطیون «پس از ... رانده شدن از وزیرستان شمالی توسط اردوی پاکستان، [در شمال افغانستان] پناه گرفتند.»
او برآورد کرد که طالبان درحال حاضر در بیشتر از نصف مناطق شمالی افغانستان فعال هستند.
رسانه های دیگر گزارش دادند که طالبان از طریق اعمال قوانین و مقررات خودشان در شمال کشور رعب و وحشت به وجود آورده و کنترل زیرساخت های فرامرزی مانند خطوط انتقال برق که برق ترکمنستان را به شهرهای افغانستان انتقال می دهد را در دست گرفته و شاید حتی به کشورهای آسیای میانه هم حمله ببرند.
در ماه های دلو و ثور سال 2014 حملات متعدد طالبان به کشته شدن شش گارد مرزی ترکمنستان منجر شد.
آلترناتیو نیوز ترکمنستان (اِی ان تی) در ماه جوزا به نقل از منابع مطلع خود در ماری و ترکمن آباد، از انتقال اجساد 27 تن از اعضای مقتول گارد مرزی ترکمنستان به شهرهایشان برای تدفین خبر داد.
دولت ترکمنستان هرگز به قتل رسیدن این افراد و یا علت مرگ آنها را تأیید نکرد.
در همین حال منابع نزدیک به وزارت دفاع به صورت غیرمستقیم برای آسیای میانه آنلاین تأیید کردند که طی یک حادثۀ دیگر تعداد نامشخصی از افراد گارد مرزی ترکمنستان در ولایت ماری جان باخته اند. با این حال این منابع نتوانستند دلیل مرگ این افراد را اعلام کنند.
راضی گلدی، یک افسر سرویس مرزی کشور (جی پی اس) مستقر در تخته بازار، به آسیای میانه آنلاین گفت که شاید در این حادثه هراس افگنی دخیل نبوده و بلکه وقوع «مه» موجب وقوع این خشونت مرگبار شده باشد.
امنیت مرزی مشهود است
با این حال حتی با وجود حس ناخوشایند مقامات مسئول ترکمنستان در مورد اوضاع در شمال افغانستان، شبه نظامیان از تلاش های اخیر عشق آباد برای افزایش امنیت مرزی مطلع هستند.
عبید علی، یک تحلیلگر عضو شبکۀ تحلیلگران افغانستان در کابل، به سرویس ترکمنی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی (آر اف ای/آر ال) گفت که ترکمنستان در دفاع از سرحدات خود با افغانستان بهتر از تاجیکستان عمل می کند.
علی گفت که شبه نظامیانی که خواهان پیوستن به جنگ در افغانستان هستند تقریبا هیچوقت موفق به ایجاد رخنه در امنیت مرزی ترکمنستان نشده اند، در حالی که آنها قادر بوده اند تا از تاجیکستان به افغانستان بروند.
علی گفت: «فاریاب [واقع در مرز ترکمنستان] در مقایسه با دیگر ولایات افغانستان جنگجویان خارجی بسیار کمتری دارد. [این جنگجویان خارجی] ... از ولایات شرقی به این جا رخنه می کنند و نه از داخل ترکمنستان.»
مقامات مسئول در ترکمنستان که شاهد مبارزۀ گسترده در ولایات سرحدی جوزجان، فاریاب، بادغیس، هرات، و سرپل افغانستان هستند با تجمع قوای اردوی خود در امتداد مرزها به این امر واکنش نشان داده اند.
آنها در ماه های حوت و حمل بازرسی های غافلگیرانه ای را در پیوند با امتحان آمادگی رزمی قوای خود انجام دادند. آنها همچنین به آسیب پذیرترین بخش های مرزهای مشترک خود با افغانستان قوای تقویتی اعزام کردند.
راضی گلدی، افسر سرویس مرزی کشور، گفت که ناآرامی در ولایات مرزی افغانستان «یک مسئلۀ داخلی افغانستان است. وظیفۀ ما محافظت از مرزهایمان است. ما به هر قیمتی وظیفۀ خود را انجام خواهیم داد.»