ملګرو ملتونو په جوزجان کې د غالۍ اوبدلو د یوه مرکز د رغونې چارې پیل کړې

جوزجان -- د افغانستان له اقتصاد سره د مرستې په موخه، د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ (یو اېن اېچ سي آر) په اقچه ولسوالۍ کې د جوزجان ولایت د غالیو اوبدنې د لومړني مرکز د رغونې چارې پيل کړې.

په جوزجان کې د عابد افغان شرکت اجرائیه رئیس ذبیح الله زاهد وویل، کار د لړم په ۱۰مه پیل شو او تمه ده چې د شپږو میاشتو په اوږدو کې بشپړ شي.

هغه سلام ټایمز ته وویل، «دا په جوزجان کې د غالۍ اوبدونکیو یو خوب و، چې له نېکه مرغه په حقیقت باندې بدل شو.»

هغه وویل، «په اقچه ولسوالۍ کې په لسګونو سړي او ښځې د غاليو په اوبدلو او تولیدولو کې ښکېل دي، او دا د هغوی له لویو اړتیاوو څخه وه چې د پروسیس یو مرکز ورته جوړ کړای شي.»

زاهد وویل، دا مرکز به په بشپړېدلو سره ۱۲۰۰ کسانو ته د کار فرصتونه برابر کړي.

هغه وویل،‌ «په دې مرکز به چې په اقچه کې په ۲۰۰۰ مربع متره ځمکه کې جوړېږي، ۱۳ میلیارده افغانۍ (۱۵۰۰۰۰ امریکایي ډالر) ولګول شي... چې تولید، قیچي او بسته بندي به په همدې مرکز کې ترسره کیږي.»

هغه زیاته کړه، د مرکز په بشپړېدلو سره به د غالۍ اوبدنې په صنعت کې ټول ګامونه په جوزجان کې ترسره کیږي، او په افغانستان کې تولید شوې غالۍ به له دې ځای څخه صادرېږي.

تر دې مخکې به په افغانستان کې جوړې شوې غالۍ د پروسیس لپاره پاکستان یا ایران ته وړل کېدلې.‌

اوبدونکیو د نوي مرکز هرکلی وکړ

ځایي غالۍ اوبدونکي او سوداګر وایي، د وروستیو کالونو د ناامنۍ له امله په جوزجان کې د اوبدلو صنعت کمزوری شوی و، او ډېرو اوبدونکیو دغه صنعت پرېښی و.

په جوزجان ولایت کې یوه غالۍ اوبدونکي سفرمحمد ترکمن چې ۵۸ کاله عمر لري، وویل، «د پروسیس مرکز به مرسته وکړي چې په جوزجان کې د غالیو صنعت یو ځل بیا وغوړېږي، او هغه غالۍ اوبدونکي به چې دا صنعت یې پرېښی دی بېرته راستانه شي.»

ترکمن وویل، «موږ به په میاشت کې یوه غالۍ اوبدله او د اقچې ولسوالۍ په بازاز کې به مو خرڅوله.»

افغاني غالۍ په عمومي توګه ۵ متره اوږدې او ۳ متره پلنې دي.‌

هغه وویل، د اوبدونکیو عاید ډېر ښه و.

هغه وویل، «په تېر کال کې، زموږ ژوند ښه نه و، او ما خپل ځان د غالیو له صنعت څخه لیرې کړ، خو زه خوښ یم چې اوس یو مرکز رغول کیږي او زه به خپل کار بیا پیل کړم.»

په جوزجان کې د غالیو یوه سوداګر ربیع الله خالقي وویل، شریکباڼې موسسې باید د صنعتي پارکونو په جوړولو،‌ د خامو موادو او د وړۍ وینځلو د وسایلو په برابرولو او د غالیو او نورو اړتیاوړ موادو د خرڅولو او اخیستلو لپاره د یوه مارکېټ په جوړولو سره د سوداګرو ملاتړ وکړي.‌

هغه وویل، «زموږ اکثر غالۍ اوبدونکي او سوداګر د خامو موادو او د غالیو د صادرولو لپاره د اسانتیاوو د کموالي له ستونزې سره مخامخ دي. که موږ په یادو برخو کې ملاتړ ترلاسه کړو، افغاني غالۍ به خپل پخوانی مقام بېرته ترلاسه کړي.»

هغه وویل، «له ایران او پاکستان څخه د وړیو او مصنوعي رنګ وارداتو، چې په دروغو د بلجیمي موادو په نامه خرڅیږي، د غالیو کیفیت متاثر کړی او د هغو ارزښت یې کم کړی دی.»

هغه زیاته کړه، «هغه ډیزاینونه چې اوس په افغاني غالیو کې کارول کیږي په نړۍ والو مارکېټونو کې ډېر مینه وال نه لري، چې دا د افغاني غالیو د صادراتو په کمولو کې یو بل فکتور دی.»

د کورنیو تولیداتو لپاره ملاتړ

غالۍ اوبدل په افغانستان کې یو زوړ او ارزښتناک صنعت دی. البته، هغه غالۍ چې ځانګړي ډیزاینونه لري او د هېواد په شمالي برخه کې تولیدیږي، د مینه والو د کمولي او د اقتصادي ستونزو له امله خپل شهرت څه ناڅه بایللی دی.

د جوزجان یوه غالۍ اوبدونکي محمد شاکر اختري چې ۴۶ کاله عمر لري، وویل ټول هغه سخت کار چې ده او د ده همکاران یې کوي، د ټیټ کیفیت لرونکیو ایراني غالیو د وارداتو له امله بې ګټې شوی دی.

هغه وویل، «هغه غالۍ چې موږ یې په لاسونو جوړوو او غټ لګښتونه پرې کېږي، د ایرانیو وارداتي غالیو په نسبت لوړ کیفیت لري، لاکن مشتریان ایرانۍ غالۍ اخلي ځکه هغه ارزانې دي.»

هغه زیاته کړه، «که د ایراني غالیو واردات ونه درول شي، د افغاني غالیو صنعت به سقوط وکړي. حکومت باید ټولې هغه ستونزې چې د غالیو صنعت ورسره مخامخ دی، حل کړي ترڅو یې دوام ډاډمن شي.»

اختري وویل، «افغاني غالۍ تر تېر کال پورې اروپا، متحده ایالاتو،‌ کاناډا،‌ عربي نړۍ او اسیا ته صادرېدلې، لاکن اوس یې صادرات کم شوي دي.»