خرابکاری های طالبان افغان در مرز تاجیکستان

دوشنبه -- تخریب اخیر یک پل حیاتی برای بازرگانی میان کشورهای افغانستان و تاجیکستان توسط طالبان افغان موجب گردیده است که تاجیکستان خود را برای محافظت از این کشور در برابر ظهور مجدد طالبان آماده کند.

طالبان در تاریخ 31 اسد پل اولچین در ولایت قندوز را منفجر کرد. این پل مسیر اصلی ارتباطی برای ترافیک موتری میان افغانستان و تاجیکستان است. این پل 300 متری ولایات شمالی افغانستان را به شهر مرزی شرخان که قطبی برای تجارت آسیای میانه است متصل می کند.

پنج پل دیگر بر روی رودخانۀ پنج در مرز افغانستان و تاجیکستان بسته شده اند. اما آنها بسیار کوچک تر بوده و تنها در خدمت باشندگان مناطق مرزی دو کشور هستند.

دولت ولایت قندوز می گوید که تا پیش از تخریب این پلچک توسط طالبان همه روزه بیش از 100 کامیون تاجیک با بار سمنت و محصولات دیگر به افغانستان می آمدند.

نعمت الله تیمور، سخنگوی دولت قندوز، در مصاحبه های در تاریخ 1 سنبله به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گفت که تخریب این پلچک «استراتژیک و حیاتی» ارتباط کابل را نه تنها با افغانستان، بلکه با دو ولایت دیگر افغانستان نیز قطع کرد.

مقامات افغان می گویند که این اقدام همچنین موجب کاهش ورود سمنت به پاکستان از طریق افغانستان می گردد.

تیمور گفت: «هفتۀ گذشته [25 تا 31 اسد] طالبان برای انجام این کار تلاش کردند، اما دو بار در انفجار این پل ناموفق بودند. آنها سرانجام در تاریخ 31 اسد موفق به این کار شدند.»

او گفت که مقامات افغانستان ترمیم این پل را «اولویت اصلی» خود قرار دادند.

کاهش شدید مبادلات تجاری

درگیری های کنونی در شمال افغانستان که از سال 2014 تشدید شدند، به شدت بر تجارت میان دو کشور افغانستان و تاجیکستان تأثیر داشتند.

بنا بر اعلام دولت تاجیکستان، میزان تجارت میان این دو کشور در شش ماه نخست سال 2014 به 313 میلیون دلار آمریکا (2.5 میلیارد سامانی تاجیکستان) رسید. در حالی که این مقدار طی همین مدت در سال گذشته 555 میلیون دلار آمریکا (4.4 میلیارد سامانی تاجیکستانی) بود.

تاجیکستان در حین صدور سمنت و محصولات زراعی به افغانستان اقدام به صدور منسوجات، زیورآلات، اشیاء تزئینی، و ظروف از افغانستان می نمود.

یکی از بازرگانان تاجیک که نگران این موضوع است، زیتونه سالیوا 55 ساله اهل شهر دوشنبه است. وی پنج سال است که در کار وارد کردن لوازم خانگی (مانند چرخ های خیاطی) و پرده جات از افغانستان بوده است.

وی به کاروانسرای گفت: «اکنون من دیگر می ترسم که به آن کشور سفر کنم. من سالی دو بار از آن پل عبور می کنم. ... در ماه های اخیر طالبان تهاجمی تر شده اند. حالا هم که پل را منفجر کردند.»

ابراهیم حسنوف 32 ساله که یک راننده کامیون اهل دوشنبه است، نیز از بابت از دست دادن درآمد خود ناراحت و نگران می باشد.

او گفت: «من با وجود وخیم تر شدن اوضاع در افغانستان همچنان به آنجا می رفتم. این قوت یومیۀ من است. اما وقتی پلی نباشد ... کار من صد برابر مشکل تر خواهد بود و خطرات موجود به شدت افزایش خواهد یافت.»

درگیری میان نگهبانان مرزی و طالبان

مقامات دو کشور این خطر را درک می کنند.

محمد حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، در تاریخ 20 اسد در شهر دوشنبه با امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، پیرامون مسائل امنیتی گفت و گو کرد.

بر بنیاد سایت رحمان آنها «در مورد نبرد بی رحمانه و بر امان علیه تروریسم، افراط گرایی، و قاچاق مواد مخدر و همچنین همکاری مؤثر جهت تقویت سیستم امنیتی مرز [مشترک] دو کشور مذاکره کردند.»

در این بیانیه آمده است که دیگر موضوعات مطرح شده در این دیدار «قانونمند کردن عبور از مرز از طریق پل های بین المللی» بود.

طالبان افغانستان علاوه بر منفجر کردن بمب ها، بی وقفه به قاچاق بری هم پرداخته اند.

محمد اولوق خواجه یف، سخنگوی قوای مرزی تاجیکستان، به کاروانسرای گفت که طالبان یک روز پیش از منفجر کردن این پل کوشش کرده بودند که به تاجیکستان مواد مخدر را قاچاق کنند.

وی گفت که مرزبانان تاجیکستان «یک فقره تلاش برای وارد کردن مواد مخدر را در شب 30- 31 اسد خنثی کردند.»

اولوق خواجه یف گفت که طی تیراندازی های انجام شده در ولسوالی همدانی ولایت ختلان «یک قاچاق بر زخمی و دو تن دیگر کشته شدند. دیگران [حدود شش نفر] موفق به فرار شدند.»

وی افزود که قوای تاجیکستان این دو قاچاق بر کشته شده را از جمله اعضای طالبان افغانستان به نام های صحبت الله جهانگیر و محمدسو محمد شناسایی کردند.

مرز صلح

مقامات آژانس امنیتی تاجیکستان در تاریخ 29 اسد در شهر دوشنبه مراتب نگرانی خود را نسبت به وخیم شدن اوضاع در منطقۀ مرزی ابراز داشتند.

سایمومین یتیموف، رئیس کمیسیون امنیت ملی تاجیکستان، در یک کنفرانس خبری گفت: «تاجیکستان نیازمند کمک های بین المللی و به ویژه کمک های تخنیکی، برای دفاع مؤثر از سرحدات خود است. بیش از 85 درصد از منطقۀ سرحدی این کشور کوهستانی است ... تا حالا و به رغم همۀ این دشواری ها ما توانسته ایم اوضاع را زیر کنترل خود داشته باشیم.»

شیرعلی خیرالله یف، معاون رحمان در امور امنیتی، گفت: «از زمان استقلال تاجیکستان تا به امروز رهبری این کشور توجه جامعۀ جهانی را نسبت به تروریسم جلب کرده است. همۀ کشورها باید ... با این مشکل مبارزه کنند. تاجیکستان نمی تواند به تنهایی از عهدۀ آن برآید.»

خیرالله یف جامعۀ جهانی را تشویق کرد تا به ساخت یا نوسازی زیرساخت های موجود در مرز تاجیکستان کمک کند.