د ملکي مامورینو د استخدام پروګرام په افغان حکومت باندې تاثیر شروع کړ

دا یو ښه پروګرام دی، په دې شرط چې په انصاف او عادلانه توګه ټول هغه تعلیم یافته افراد ونیسي چې هغوی خپل تحصیلونه بشپړ کړي او ټنونه خوبونه او هیلې لري. دوه کاله کیږي چې زه د هرات پوهنتون نه فارغ شوی یم، او تر اوسه پورې، زه لا بیکاره یم او ډیرې ستونزې لرم. زمونږ، یعني ځوانانو په هکله فکر وکړئ، هغه خلک چې پیسې یا کوم قوي او بانفوذه ملګري نه لري. مونږ یوازې خدای پاک لرو.

دا یو ډیر ښه او مناسب عمل دی.

دا یو ډیر ښه پروګرام دی.

هو. دا زمونږ د وزیرانو د ظرفیت د لوړولو لپاره یو ښه او مؤثر پروګرام دی.

ښه دی.

تاسو یوه ډېر ښه ټکي ته اشاره کړې ده. زمونږ د ګران هېواد د لږ پرمختګ له عواملو څخه یو دا دی چې کارونه د کار اهل ته نه دي ورسپارل شوي، چې دغه حالت د اقتصادي منابعو د ناکافي لګښت سبب ګرځېدلی دی. وخت، چې د بشر په ژوند کې تر ټولو ډېر قېمتي شی دی، د تجاربو او مسلکیتوب په نشتوالي کې ضایع کیږي. په نورو ټکو، له وخت څخه هغسې استفاده نه کېږي څنګه چې باید وشي.

زما په نظر، دا یوه د نه منلو وړ پروسه ده. دلیل دا دی چې زه پخپله د دغو حکومتي ادارو له جملې څخه په یوه کې کار کوم. دا معلومه شوې ده چې د سي بي آر پروژه یوه سالمه پروسه نه ده چې د هغې په اساس د یوه مجرب کارمند له ۱۰ څخه تر ۲۰ کلونو پورې تجربه په مکمل ډول له پامه غورځول کېږي، او یوازنی اولویت تحصیل ته ورکول کیږي. دا کار غیرقانوني دی چې یو کس دې ۶۵۰۰ افغانۍ معاش واخلي په داسې حال کې چې بل دې ۱۵۰ زره افغانۍ معاش ترلاسه کړي.

دسی بی ارپروسه دیر شه پروسه دی خو وا ک اویا با صلاحیت بیا هم وزیر دی څکه چی ما خپله په سی بی ار پروسه کی امتحان ورکړی دی خو دومره چی ویل کیری هغسی شفاف ندی په وزارت شهرسازی کی ریاست شهرسازی نورستان اعلان وو چی په هغه کی مونر امتحان ورکړه خو کوم یو یی هم برینده اعلان نکرو چی کله دوه میاشت بعد بیا ریاست شهرسازی نورستان اعلان ته یی ورکړل شو نومونربیا اشتراک وکره بیایی شارلست کړو چی پدی امتحان کی نهه نفر وو امتحان کی مونر بیا امتحان ورکړه چی ماته دوزارت یو کارکوونکی وویل چی نفر مخکی نه یی انتخاب شویدی خو کله چی مونر پروسه دامتخان وکتل رشتیا هم انتخاب شوی وو نوموری بریینده دامتحان چی وو په تحریری امتحان کی (۲۳) نمری وو خو دانترویوو نمری یی هم نه پوره کری دقانون په اساس حد اقل باید (۲۵) نمری واخلی دایی انترویوو ته وغوشته ا وپه انترویوو کی ورته (۵۰) نمر ی ورکرل شو چی مجموعا (۷۳) نمری باندی برینده اعلان کره وزارت او سی بی ار دپروسی کارکونکی ۱ :ایا شپږمیاشت یی چی ددی باید پوره شوی وی بیا باید کاندیدوی ددی پوست لپاره دقانون په اساس ددوهم دور لپاره ؟ ۲ :ایا به امتحان دتحریری کی (۲۳) دنمری په اخستلو سره باید انتریوو څخه خارج شوی وی خو دا وغوښتل شو ؟ ۳: ایا په امتحان تحریری کی (۲۳) نمری اخلی نو په انترویوو کی دی سومره درس وویل او یا دا په یو ورځ کی نابیغه شو چی ددی نمری په انترویوو کی پوره (۵۰) نمری یی واخسته دا ناممکن خبره نده ؟ یا خو پدی باندی دلالت کو ی چی سوالونه ورکرل شوی دی او یا نوموری دوزیر لخوا انتخاب شوی وو نو دی کی دسی بی اردپروسی نه سه مطلب شو که چیری زمونر په لیکلو کوم اشتباه لری شهرسازی وزارت لخوا نه نوموری برینده اسناد تاسو حضورته استول شوی دی چیک کړی او خپله

هغوی ته د لا نورو بریاوو هیله کوو.

دوستانو، د دې معلوماتو د وړاندې کولو له امله له تاسو نه مننه. له بده مرغه، هغه پروسه چې تاسو پيل کړې ده نه یوازې دا چې شفافه نه ده، بلکه هغې همدارنګه په حکومتي دوایرو کې د اداري فساد او کاغذپرانۍ اندازه هم زیاته کړې ده. اوس ټولې پروسې د شخصي لومړیتوبونو په اساس ترسره کیږي. زه د ماسټرۍ ډګري لرم او ما له دغو ادارو څخه په یوه کې د کارمند په توګه کار کاوه. د دې پروګرام/پروسې په شروع کېدلو سره زه له خپل موقف څخه لیرې کړای شوم او زما پست په یوه بل کس د ۵ زره ډالرو په مقابل کې خرڅ کړای شو. دا پروسه ډېره زیاته شفافه ښکاري، خو په حقیقت کې، دا د پسه په پوستکي کې لېوه دی. دا لېوه هغه څوک دی چې خلک یو په بل پسې پردي کوي او حتی د هغوی د ډوډۍ بڅري ترې اخلي.

زه په داسې یوه اداره کې کار کوم چې هلته د سي بي آر له لارې د مقررۍ پروسه په بشپړه توګه د ارتباطاتو او خپلوۍ په اساس ده. دغې پروسې د ادارې په پرمختګ باندې هیڅ تاثیر نه دی کړی. پرعکس یې، هغې د اداري فساد ساحه لا نوره پراخه کړې ده. که چیرې په دې پروسه کې کوم شفافیت موجود وای، په کار وو چې ټول اداري دفترونه یې ناوړه بللي وای.

د اداري فساد پر ضد د مبارزې له غوره لارو څخه یوه دا ده چې مسلکي کارمندان ولرل شي.

هو.‌ دا یو ډېر ښه پروګرام دی.‌ دا یقیناً یو ښه پروګرام دی که په ورته ډول، په مستقله توګه،‌ او دوامدار ډول په ټول هیواد کې د ټولو اتباعو لپاره تطبیق شي.‌

زه د ښوونې او روزنې په برخه کې د لیسانس ډګري لرم او په اړتیاوړ نومرو فارغ شوی وم. ما دوه کاله د کمپیوټري تذکرو په اداره کې کار وکړ او زه غواړم چې په داسې یوه موقف چې زما د تحصیل ساحې پورې تړلی وي کار وکړم.

ددی پروسی له لاری به یواځی هغه ځوانان کامیابیږی چی په رښتیا سره لیاقت او شایستګی ولری او له ځانه یی وښایی. اما مهمه خبره داده چی مونږ باید لاندی ټکی په نظر کی ونیسو. ۱: داسی ځوانانو ته اولویت ورکړو چی له خپله ځانه په یو کار کی بی اختیاره او محکمه نوښت راولی. ۲: کاری تجربی ته ارزښت ورکړو. ۳: اړوند مسلک ته باید ډیره پاملرنه وشی. ۴: عمر یی په نظر کی ونیول شی. ۵: د زده کړو درجه یی په نظر کی ونیول شی. د ذکر شویو نطقو په نظر کی لرلوسره به افغانستان له شته بدبختیو په راتلونکی کی خلاصیږی او په رښتیا به د غنی افغانستان په لور روان وو. ان شاء الله . په درښت محمد مزمل حلیم

بې له شکه چې، دا د افغان حکومت او نړیوال بانک تر منځ له ډېرو مؤثرو ګډو پروګرامونو څخه یو پروګرام دی. زه له ۱۰ کلونو راهیسې د اداري اصلاحاتو کمېسیون لپاره کار کوم او زه ټینګ باور لرم چې حکومتي کارمندان د عامه خدمتونو د سر په کتار کې ځای لري. که د دې ادارې صلاحیتونه پیاوړي او شفافیت زیات کړای شي، په هغه پسې به بیا په حکومت د خلکو اعتماد زیات شي. یوه لاره چې په هغې بشري منابع او اداري وړتیاوې یا صلاحیتونه کېدای شي زیات کړای شي د وړ او با استعداده افرادو د استخدام طریقه ده، چې په دې توګه به حکومتي سکټور وکولی شي چې له خصوصي سکټور سره سیالي وکړي. په دې دلیل، دا یو ډېر مؤثر او ګټور پروګرام دی.

له تاسو نه مننه. زه کومه خاصه تبصره نه لرم. زه یوازې غواړم چې د یوه افغان تبعه په حیث یو وړاندیز وکړم او هغه دا دی چې کار باید داسې خلکو ته وسپارل شي چې هغوی په خپلو مسلکونو کې مسلکي وي. زه په دې هکله اطمینان لرم. خو زه هیله لرم چې کېدای شي چې د دې موقفونو لپاره تخنیکي او مسلکي اشخاص مقرر کړای شي. زه هیله لرم چې هغوی په داسې حال کې چې ملي ګټې یې په پام کې نیولې وي خپل دروند مسؤلیت هغسې چې بایده وي ترسره کړي، اوهغوی د افغانستان د مظلومو خلکو خدمت وکړي.

په ریښتیا سره، تاسو یوه ښه او مناسبه پروسه پیل کړې ده. د داسې ښو پلانونو په تطبیقولو سره، مونږ کولی شو چې په خپل ټول هیواد کې یو عمومي بدلون ووینو. د داسې سترو پروژو په مرسته، مونږ کولی شو چې ډیر بریالیتوب ترلاسه کړو. مونږ، د افغانستان خلک، له دغو لویو پروژو څخه خپل قوي، عمومي ملاتړ اعلانوو، ځکه چې ټول افغانان دې ته اړتیا لري چې په خپل هیواد کې د هرې ادارې له مسلکیتوب څخه ګټه واخلي. حکومت باید د ظرفیت جوړونې پروګرامونو ته وده ورکړي، چې په ټول هیواد کې د وزارتونو ظرفیتونه او اجرأت پورته لاړ شي.

په دې برخه کې زما نظر دا دی چې بدبختانه، په عمومي سکټور کې د استخدام پروسه تر ډیره په ارتباطاتو او واسطو باندې ولاړه ده، په داسې حال کې چې استعداد او وړتیا ډیر کم رول لري. نړیوال بانک چې کوم پروګرام پیل کړی دی، هغه ډیر ګټور او مؤثر دی. که دا ملاتړ دوام وکړي، بیا له شک پرته چې په حکومتي ادارو کې به فساد په تدریج سره کم شي. که د نړیوال بانک څخه دا ملاتړ یوازې یوه پروژه پاتې شي، دا به هیڅ ستونزه حل نه کړي. زه شخصا ډیره زیاته علاقه لرم چې په دې پروسه کې ونیول شم.

مسؤلیت منل په امنیت برابرولو کې د پرمختګ له اساسي شاخصونو څخه یو دی.