افغان چارواکي له کابل څخه د ایراني جاسوسانو اېستل تایید کړل

کابل -- د تېر کال د وروستۍ ربعې په لومړیو کې د ایران د اسلامي انقلابي ګارډ د قدس ځواک دوه غړي له کابل څخه واېستل شول. یوه افغان چارواکي په وروستیو کې تایید کړه چې هغوی په جاسوسۍ او اورپکۍ کې برخه درلودله.

یوه جګپوړي افغان چارواکي د وري په ۲مه ایران انټرنېنشل تلوېزیون ته وویل، افغان حکومت دوه تنه ایراني دپلوماتان چې په افغانستان کې په جاسوسۍ او افرادو ته د وسلو په وېشلو کې ښکېل ول، په بغداد کې د یوې امریکایۍ بې پیلوټه الوتکې په برید کې د قدس ځواک د هغه وخت د قوماندان تورن جنرال قاسم سلیماني له مړینې څخه وروسته اخراج کړل.‌

سرچینې د نوم نه ښودلو په شرط وویل، دغه «دپلوماتان» د قدس ځواک غړي ول.

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت دا راپور نه تایید کړ او نه یې ترې انکار وکړ.‌

د وزارت د ویاند مرستیال منصور خالقیار وویل، «ښایي چې دواړو خواوو ځانګړي ګامونه اخیستي وي یا نه، خو ایران زموږ ګاونډی دی او موږ هڅه کوو چې خپلې ستونزې سره حل کړو.»

د سیاسي چارو یوه شنونکي او د کابل د ولایتي شورا پخواني غړي سید نقیب الله هاشمي وویل، د دواړو هېوادونو تر منځ د اړیکو د عادي ښکاره کېدنې سره سره، ایران داسې فرصتونه لټوي چې د سلیماني د مړینې انتقام واخلي.‌

هغه زیاته کړه، «وروسته له هغه چې سلیماني ووژل شو، ایران په دې لټه وو چې د هغه انتقام واخلي، او په دې کې شک نشته چې دا دوه دپلوماتان یا د انقلابي ګارډ غړي ایران ته په جاسوسۍ کولو او متحده ایالاتو ته د ضرر ور رسولو لپاره په افغانستان کې د خلکو په بې لارې کولو باندې بوخت ول.»

هاشمي وویل، «د افغانستان په مسایلو کې د ایران د لاسوهنې په پام کې نیولو سره، د انقلابي ګارډ د دغو دوو غړو تر څنګ، ښایي ډېر نور داسې کسان وي چې ځانونه یې د دپلوماتانو په جامه کې تېر کړي وي او په تخریبي فعالیتونو کې ښکېل وي چې دا د افغانانو لپاره یوه جدي اندېښنه ده.»

ملي امنیت ته ګواښ

په کابل کې د سیاسي چارو یوه شنونکي صدیق پتمن په تهران باندې تور ولګاوه چې د افغانستان په کورنیو چارو کې لاسوهنه کوي.‌

پتمن وویل، «ایران یو له هغو لوبغاړو څخه دی چې په افغانستان کې په ۴۰ کلنه جګړه کې ښکېل دی.»

هغه وویل، «موږ ډېر داسې شواهد او اسناد لرو چې ښیي چې ایران په افغانستان کې دننه افراد او ګروپونه حمایه کوي او په وسلو سمبالوي، او ایراني پوځي چارواکي چې ځانونه یې د دپلوماتانو په جامه کې تېر کړي دي په افغانستان کې په جاسوسۍ او غیر سیاسي فعالیتونو کې ښکېل دی.»

هغه زیاته کړه، «ایران په افغانستان کې دننه له داسې افرادو او ګروپونو سره کار کوي چې هغوی د ایران د ګټو د ساتنې او د افغانستان د ملي ګټو پر ضد فعالیت کوي.»

د هلمند پخواني مرستیال والي او د پوځي چارو شنونکي محمد جان رسولیار وویل، «د هغو په ډله کې چې افغانستان ته د دپلوماتانو په توګه راغلي دي ډېر د ایران د اسلامي انقلابي ګارډ غړي دي.»

هغه وویل، تهران «د دغو افرادو په مرسته د حکومت ضد ډلې له کالونو راهیسې حمایه کوي او په پرمختللیو [نظامي] تجهیزاتو باندې سمبالوي.»

رسولیار یوه ایراني ملېشه ګروپ ته چې له افغانانو څخه جوړ شوی دی، په اشارې سره وویل، «همدارنګه هغوی په افغانستان کې دننه افغانان د فاطمیون لوا لپاره استخداموي او په سیمه کې خپلو نیابتي جنګونو ته یې لېږي.»

رسولیار وویل، «دا هم ممکنه ده چې دواړو اېستل شویو کسانو خلک په وسلو سمبالول چې نوی کورنی جنګ پیل کړي.»

د پوځي او سیاسي چارو یوه شنونکي بریالي هلالي وویل، د ایراني جاسوسانو فعالیتونه د افغانستان ملي امنیت ته یو لوی ګواښ دی.

هلالي وویل، «دا لومړی ځل نه دی چې د قدس ځواک غړو زموږ په هېواد کې د دپلوماتانو په جامه کې عملیات ترسره کړل.»

هغه د ۱۳۹۷ کال یوه سفر ته په اشارې وویل، «پخوا، د قاسم سلیماني مرستیال اسماعیل قاآنی چې اوس د هغه پر ځای کار کوي، د ایران د سفیر د مرستیال په توګه بامیانو ته سفر کړی وو.»

د افغانستان د ډیموکراسۍ د مطالعاتو د سازمان رییس امام محمد وریماچ وویل، تهران دیموکراسي، د بیان ازادي، اقتصادي وده او د بشري حقونو په برخه کې د افغانستان لاسته راوړنې سبوتاژ کوي.

وریماچ وویل، «پخوا ایران په افغانستان کې د مذهب او قومیت په نوم د خلکو په استخدام او اشخاصو او سیاسي دوایرو ته د پیسو په توزیع کولو کې فعال وو.»

هغه وویل، «هغه اوس په افغانستان باندې د خپل نفوذ په زیاتولو سره افغانستان ته د دپلوماتانو په جامه کې د اسلامي انقلابي ګارډ د غړو له لېږلو څخه د فشار د اعمال د وسیلې په توګه کار اخلي.»

وریماچ وویل، «په افغانستان کې د نوي دولت په رامنځته کېدلو سره، د دیموکراسۍ، د بیان د ازادۍ، اقتصاد او بشري حقونو په برخو کې د پام وړ وده او لاسته راوړنې شوي دي.»

«له دې امله، ایران هره هڅه کوي چې ... په افغانستان کې د سولې په لاره کې خنډونه رامنځته کړي.»

د افغان حکومت عکس العمل

د دوه ایراني «دپلوماتانو» د اېستلو خبر په داسې حال کې مخې ته راځي چې تهران هڅه کوي چې د افغانستان په سیاسي بحران کې چې د ولسمشرۍ د تېر کال له جنجالي انتخاباتو څخه رامنځته شوی دی، لاسوهنه وکړي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت د وري په ۳مه په یوه اعلامیه کې وویل چې، تهران د انتخاباتو له نتایجو څخه راپورته شویو ترینګلتیاوو له امله اندېښنه لري.

«د ایران اسلامي جمهوریت د افغانستان سیاسي او امنیتي پرمختګونه له نږدې څخه څاري او د ولسمشرۍ د انتخاباتو د نتایجو په سر د اختلاف او په داخلي ثبات او سیمه ییزو اغېزو باندې یې د غیرمتوقع عواقبو په هکله د نا ارامۍ احساس کوي.»

په دغې اعلامیه کې تهران په افغانستان کې د یوه پراخ بنسټه حکومت غوښتنه کړې ده.‌

د افغاستان د بهرنیو چارو وزارت په دغې اعلامیه باندې انتقادونه وکړل.‌

د افغانستان دغه وزارت په یوه ټویټ کې ولیکل، «داسې تمه نه وه چې د ایران اسلامي جمهوریت به د افغانستان د مسایلو په هکله داسې سطحي موقف اختیار کړي.»

«هغه موقف چې د ایران د بهرنیو چارو وزارت یې د سیاسي ترینګلتیاوو او انتخاباتو په هکله لری د افغانستان په داخلي مسایلو کې ښکاره مداخله څرګندوي چې دا د اندېښنې خبره ده. موږ یې په کلکه غندو.»

وریماچ وویل، «د ایران د بهرنیو چارو وزارت دا حق نه لري چې موږ ته ووایي چې کوم ډول حکومتي یا سیاسي سیستم موږ کولی شو جوړ کړو.»