د داعش له برید څخه وروسته سکان وایي، په افغانستان کې یې راتلونکی خوندي نه دی

کابل -- له لسو څخه ډېر افغان سکان د دوشنبې په ورځ /د غبرګولي ۳۰مه/ په کابل کې د خپل سوځېدلي عبادت ځای تر شا په یوه کوټه کې راټول شول او هیله یې څرګنده کړه چې په چټکۍ سره واېستل شي او بالاخره مجبور شول څو هغه هېواد چې دوی په کې زېږېدلي وو تر شا پرېږدي.

د شنبې په ورځ په عبادت ځای باندې د وسله والو په برید کې، چې مسؤلیت یې داعش پر غاړه واخیست، ټپي شوي رګبیر سنګ وویل، «دلته موږ راتلونکی نه لرو. ما ټوله هیله له لاسه ورکړې ده.»

هغه وویل، «مونږ هر چېرې تر ګواښ لاندې یو.»

داعش په یوه پیغام کې چې په خپل تبلیغاتي وېب سایټ اعماق باندې یې خپور کړی وو، وویل چې د شنبې ور‍ځې برید هندوان او سکان او هغه «مرتدان» چې د هغوی حفاظت یې کاوه، ووژل.

په برید کې دوه تنه افغانان ووژل شول، او لږ تر لږه ۷ نور ټپیان شول.

ډېرو سکانو په دغې ودانۍ کې پناه اخیستې وه، او د ودانۍ شاوخوا ته یې په ټولنیز ډول یا د کورنیو په بڼه ژوند کاوه.

د منموهن سنګ سیتي لپاره، چې په افغانستان کې زېږېدلی وو، دغه معبد یواځې د عبادت ځای نه، بلکې د ټولې سک ټولنې استوګنځی وو.‌

سیتي چې د ۷۰ کالونو په شاوخوا کې عمر لري، وویل، «دا عمومي ګوردواره وه چې موږ ټولو په کې د یوې کورنۍ په توګه ژوند کاوه.»

د داعش هدفونه

ژوندیو پاتې شویو کسانو وویل، وسله والو سړیو لومړی د ودانۍ په غټه دروازه کې ډزې وکړې چې یو ساتونکی یې وواژه او بیا دننه ننوتل، ډزې یې وکړې او لاسي بمونه یې وغورځول.‌

څو دقیقې وروسته له ودانۍ څخه بهر یوه موټربمي چاودنه وشوه چې د نږدې ودانیو دېوالونه او کړکۍ یې ونړول.

کله چې برید پیل شو ځینې خلک د یوې شاتنۍ دروازې له لارې وتښتېدل او په نزدې ودانیو کې یې پناه واخیستله.

له برید څخه وروسته ګډوډۍ کې، سنګ چې د ودانۍ په څلورم منزل کې وو لاندې وغورځېد چې پښې او یو لاس یې ټپي شول.

د ودانۍ څو خونې او د عبادت عمومي تالار د ګولیو، ګرنېټونو او اور په وسیله چې د برید په ترڅ کې یې سخت اور اخیستی وو، ډېر ویجاړ شول.‌

د افغانستان لپاره د متحدو ایالاتو ځانګړي استازي توماس وېسټ د دوشنبې په ورځ په یوه ټویټ کې ولیکل، «متحده ایالات په کابل کې د افغان سکانو د ټولنې په ګوردواره باندې چې د یوه سک عبادت کوونکي په ګډون د بې ګناه خلکو ژوند یې واخیست، ترسره شوی ډارن برید په سختو ټکو غندي.»

هغه ولیکل، «زه د قربانیانو کورنیو ته پوره تسلیت وایم. کم وسه اقلیتونه باید خوندي کړای شي.»

په سکانو باندې تر دې مخکې هم بریدونه شوي ول.

د ۱۳۹۸ د کب په میاشت کې، لږ تر لږه ۲۵ کسان هغه وخت ووژل شول چې وسله والو سړیو په کابل کې په یوه بل معبد باندې برید وکړ.

او په ۱۳۹۷ کې، لږه تر ۱۹ کسان چې ډېر یې سکان ول په جلال اباد کې د یوه ځانمرګي بمي برید په ترڅ کې ووژل شول.

د دواړو بریدونو مسؤلیت داعش پر غاړه اخیستی وو. دغه ډله په منظمه توګه د شیعه ګانو او صوفیانو په ګډون د افغانستان د اقلیت ټولنو غړي په نښه کوي.‌

له افغانستان څه وتل

تر تېر کال پورې په افغانستان کې د سکانو او هندوانو شمېر شاوخوا ۲۰۰ ته راکم شوی وو، په داسې حال کې چې په ۱۳۵۰مو کالونو کې دغه شمېر نږدې نیم میلیون تنه وو.‌

اکثر پاتې شوي کسان سوداګر ول چې د بوټو د درملو او له هندوستان او پاکستان څخه د راوړل شویو برقي وسایلو په خرڅولو کې ښکېل ول.

دا برید څو ورځې وروسته له هغه ترسره شو چې د نوي ډیلي یوه هیئت له کابل څخه لیدنه وکړه څو د هندوستان سفارت د بیا پرانستلو د امکاناتو په هکله خبرې اترې وکړي.‌

په نوي ډیلي کې د هندوستان د حکومت سرچینو ای اېف پي ته وویل چې شاوخوا ۱۰۰ افغان هندوانو او سکانو ته عاجلې وېزې ورکړل شوي، خو سیتي وویل چې په دغه بیریدلې ټولنه کې هیڅوک هم په دې هکله خبر ندي.‌

هغه وویل چې اوس دغه ټولنه نه پوهېږي چې په راتلونکي کې چېرې عبادت وکړي.‌

هغه وویل، «که موږ ټول په یوه مشخص ځای کې د عبادت کولو لپاره سره ټول شو، ښایي موږ له یوې بلې داسې پېښې سره مخامخ شو.»

نوموړي وویل، «په موږ باندې وار له مخه درې بریدونه شوي... موږ مجبور یو چې پام وکړو.»

سیتي وویل، «وروستۍ پېښې په موږ باندې غټ تاثیر کړی دی.»

هغه وویل، «افغانستان زما اصلي ټاټوبی دی، او ما هېڅکله هم نه غوښتل چې وځم... خو اوس زه وځم.»