تجربه لرونکې ښځینه اوبدونکې په بلخ کې حرفوي روزنه وړاندې کوي

کندوز -- د اوبدلو په برخه کې تجربه لرونکو ښځو د بلخ ولایت په مرکز مزارشریف کې په یوه ورکشاپ کې د اوبدلو دستګاوې لګولي او هلته هغوی ښځو ته د دې لپاره روزنه ورکوي چې کالي او نور توکي جوړ او د خرڅلاو لپاره برابر کړي.

د هغوی هڅو د یوې روزنې او د لاسي صنایعو د ورکشاپ د جوړولو له لارې، د شاوخوا ۴۰۰ نورو ښځو لپاره کاري فرصتونه برابر کړي دي.

شکریې محمدي چې په مزارشریف کې د ښځو د پیاوړتیا د مرکز مشري پر غاړه لري، وویل، د مرکز د اوبدلو په هر ماشین باندې تر ۶۰ پورې ښځې روزنه ترلاسه کوي، چې ورسره ۴۰۰ ښځې د نویو مهارتونو له ترلاسه کولو څخه ګټه پورته کوي.

د دغه مرکز، چې د کب په میاشت کې پرانستل شو، هدف دا دی چې له ښځو سره مرسته وکړي څو هغوی د خپلو کورنیو مالي ملاتړ وکړي.

محمدي سلام ټایمز ته وویل، «په ګنډلو سربېره،په دې حرفوي مرکز کې ښځې د ګلدوزۍ، مرۍ ګنډلو او نورو برخو کې کار کوي.»

هغې وویل، «په هېواد کې له وروستیو بدلونونو څخه وروسته ډېرې ښځې مجبورې شوې چې په کورونو کېني. د دې پروګرام له لارې، موږ وکولی شوای چې ډېرې ښځې په کار وګومارو او له هغوی سره مرسته وکړو چې پر ځان بسیا شي.»

محمدي وویل، اکثرو ښځو بېلابېلې حرفې زده کړي او کولی شي چې په خپلو کورونو کې ډول ډول کالي او نور لاسي صنایع جوړ کړي.

د مرکز یوې روزونکې سمیرا قادري وویل، په دغه پروګرام کې ښځې لومړی عملي مهارتونه زده کوي، «او بیا خپل تجارت شروع کوي یا له خپلو کورونو څخه کار کوي.»

هغې وویل، «اوس موږ یواځې ښځو ته روزنه ورکوو. په یوه کال کې به هغوی د مهارت لرونکیو اوبدونکیو په توګه کار کوي.»

هغې زیاته کړه چې، «موږ به هڅه وکړو چې په راتلونکي کې نورې ښځې هم دې ته جوړې کړو چې د دې پروګرام له لارې پر ځانونو بسیا شي او د خپل ژوند ورځنۍ اړتیاوې پوره کړي،» او یادونه یې وکړه چې تر اوسه پورې یواځینۍ ننګونه د یوه مناسب روززنیز ځای نشتوالی دی.‌

د پر ځان بسیاینې په لور

د مرکز یوې روزونکې نرګس صمیمي وویل چې هغه له تېرو شپږو میاشتو راهیسې توکي اوبي، او هڅه کوي چې تل په سوداګرۍ کې له نویو غوښتنو سره برابره واوسي.

هغې وویل، «زه به سږ کال د مزارشریف د نجونو له لېسې څخه فارغه شوې وای، خو دا چې ښوونځي بند دي، زه مجبوره شوم چې د اوبدلو روزنه پیل کړم.»

هغې وویل، «په دې دوره کې ما د هر ډول کالیو ګنډل زده کړي دي. زه به په کور کې اوبدل پیل کړم، او کله چې فارغه شم د خپلې کورنۍ مالي ملاتړ به وکړم.»

هغې د لاسي صنایعو د تولیدولو لپاره د عصري وسایلو، په ځانګړې توګه د اوبدلو د ماشینونو د نشتوالي یادونه وکړه، او دا داسې مسئله ده چې په مرکز کې ورته ډېره اړتیا ده، او وړاندیز یې وکړ چې که دا مسئله حل شي ډېرې زیاتې ښځې به له دې پروګرام سره ملګرې شي.

هغې وویل، «موږ ډېر زاړه او ابتدایي وسایل کاروو، په داسې حال کې چې مشتریان داسې د ورځې موډ کالي غواړي چې دا ماشینونه یې نشي جوړولی.»

دا وخت دودیز افغاني کمیسونه (ګنډ افغاني) چې د خوښۍ په محفلونو کې اغوستل کیږي د مشتریانو لپاره په زړه پورې دي.

ځایي خیاطان وایي، د دغو کمیسونو قیمت د هغوې د کار په اساس تعینیږي چې په هغوې باندې کېږي. ساده کمیسونه د ۵۰۰۰ او ۱۰۰۰۰ افغانیو (۵۶ او ۱۱۲ ډالرو) تر منځ جوړوي، په داسې حال کې چې ښه جوړ شوي یې تر ۲۵۰۰۰ افغانیو (۲۸۱ ډالرو) پورې خرڅول کیږي.

خالدې محسني چې په دغه مرکز کې یې شپږ میاشتې روزنه اخیستې ده، سلام ټایمز ته وویل، هغه خوشحاله ده چې خیاطي زده کوي، او وبه کولی شي چې په دې مهارت سره د خپلې کورنۍ مالي مرسته وکړي.

هغې وویل، «زه هره ورځ د ګنډلو لاسي ماشینونه کاروم،» او له حکومت او خیریه موسسو څخه یې غوښتنه وکړه چې له دغه پروګرام سره مرسته وکړي او عصري او برقي د ګنډلو ماشینونه ورته برابر کړي.

هغې وویل، «د خیاطۍ روزنه او د دې ورکشاپ جوړول د ښځو د پر ځان بسیاینې لپاره یو ښه فرصت دی.»

د فقر له منځه وړل

د مزارشریف ښاروال قدرت الله طارق سلام ټایمز ته وویل، ځایي چارواکي اراده لري چې دوکانونه جوړ کړي او داسې تعین شوې خوندي ساحې رامنځته کړي چې هلته ښځې کولی شي لاسي صنایع تیار او خرڅ کړي.

هغه وویل، «د مزارشریف ښاروالي له ښځو سره په دې کار کوي چې د هغوی ستونزې حل کړي. موږ هڅه کوو چې هغوی ته له مرستندویو ادارو سره په همکارۍ کې، لا نورې اسانتیاوې برابرې کړو.»

هغه زیاته کړه، «په هغه مارکېټ کې به چې موږ غواړو د ښځو لپاره یې جوړ کړو، یواځې ښځې وکولی شي چې لاسي صنایع تولید او خرڅ کړي.»

د مزارشریف یوه اوسېدونکي هجرت الله عاصم سلام ټایمز ته وویل، که ښځو او نجونو ته د پخوا په څېر په بېلابېلو اقتصادي سکتورونو کې د کار کولو اجازه ورکړل شي، کېدی شي چې هغوی خپل ژوند ته وده ورکړي او د کورنیو فقر له منځه وېسي.

هغه زیاته کړه، «که ښځو په بېلابېلو برخو کې د کار کولو فرصتونه لرلای، کېدی شي چې تغیر یې راوستی وای. هر چېرې چې ښځو کار کړی دی، د هغوی اجرأت ستایل شوي دي.»

عاصم وویل، «له کورونو څخه بهر د ښځو د کار کولو مخنیوی نه یواځې د هېواد لپاره اقتصادي ستونزې زیاتوي، بلکې دغه راز د کورنیو فقر هم زیاتوي.»

هغه زیاته کړه، «په تېرو دوو لسیزو کې ښځو د سړیو په څېر پرمختګ وکړ او زده کړې یې وکړلې. هغوی باید دا فرصت ولري چې له خپلو کورونو څخه بهر په دولتي او خصوصي سکتورونو کې کار وکړي.»