د هرات د ورېښمو صنعت ښځو ته له کورونو څخه بهر د کار کولو فرصت برابر کړی دی

هرات -- د ورېښمو صنعت د هرات ولایت په زنده جان ولسوالۍ کې په سلګونو ښځو ته یو ارزښتناک فرصت برابروي چې په افغانستان کې حتی د محدودیتونو په ترڅ کې هم کار کولو ته دوام ورکړي.

دغه ښځې د ورېښمو د چینجیو په روزلو او د ورېښمو په پروسیس کولو سره، عواید ترلاسه کوي او د خپلو کورنیو مالي ملاتړ کوي.

د ورېښمو تولید یو لرغونی افغاني صنعت دی چې د هېواد په لوېدیځه برخه او په ځانګړې توګه زنده جان کې عام دی.

د هرات د ښځو د ورېښمو د تولید شرکت چې په هرات کې یو خصوصي بنسټ دی له ښځینه کروندګرو څخه د ورېښمو پېلې اخلي، تر مراحلو یې تېروي او ورېښمین توکي ترې اوبي، چې دا په هرات کې د ورېښمو د صنعت د ودې دلیل دی.

د شرکت اجرائیه رییسې مریم شیخ وویل، شاوخوا ۷۵۰ ښځې په زنده جان ولسوالۍ کې د ورېښمو په صنعت کې کار کوي.

هغې وویل، «د ورېښمو د چینجبیو د روزنې په موسم کې په سلګونو نورې ښځې هم په کار ګومارل کیږي. د ورېښمو د صنعت کارکوونکې ښځې ښه مهارتونه او د دې صنعت د ودې تر شا لاس لري.»

هغې زیاته کړه، «په هرات کې د ورېښمو چینجیو له روزنې او د پېلو له پروسیس کولو څخه نیولې د ورېښمو په تار باندې اړولو، د تار رنګولو او د ورېښمین ټوکر او جامو تر اوبدلو پورې د ورېښمو د تولید ټولې پروسې ښځې ترسره کوي.»

ښځې د ورېښمو چینجي په کلیو کې روزي، هغو ته د توتانو پاڼې ورکوي څو هغوی پېلې جوړې کړي. بیا پېلې په جوش اوبو کې خوټول کیږي چې د ورېښمو تار ترې جوړ شي.

ښځې په زنده جان ولسوالۍ کې د ورېښمو د تولید په کارځایونو کې تار اوبي ترڅو جامې، ټیکري او رختونه ترې جوړ کړي.‌

د کورنۍ د اقتصاد ملاتړ کول

نږدې شپږ کاله کیږي چې ۲۳ کلنه سیما ساعي د ورېښمو جامې او ټیکري جوړوي.‌

هغې وویل، هغه د هر ورېښمین ټیکري په اوبدلو سره ۱۵۰ افغانۍ (۱.۶۹ ډالر) ترلاسه کوي. د هغې ورځنی عاید ۳۰۰ افغانۍ (۳.۳۸ ډالر) دی.

ساعي وویل، «زه د هغو پیسو په وسیله چې زه یې ترلاسه کوم د خپلې کورنۍ مالي ملاتړ کوم. سږ کال زما پلار د بې کارۍ او وچکالۍ له امله لږ عاید درلود. ما په خپل عاید سره د خپلې اوه کسیزې کورنۍ تقریبا ټول لګښتونه پوره کول.»

هغې زیاته کړه، «زه خوشحاله یم چې موږ په یوه لیرې پرته ولسوالۍ کې د خپلو ځانونو لپاره کار پیدا کړی دی. موږ په خپلو پښو باندې په درېدلو سره، د خپلو کورنیو د اوږو بار نه یو.»

ساعي یادونه وکړه چې، د ورېښمو کاروبار پخوا ډېر ښه وو، خو هغې وویل چې په تېر یوه کال کې د ورېښمو د خرڅلاو د کمي او د ورېښمو د صادراتو د ودرېدلو له امله د هغې عاید کم شوی دی.

مریم عثماني چې ۵۰ کاله عمر لري او له تېرو شپږو کالونو راهیسې په زنده جان ولسوالۍ کې ورېښمین توکي اوبي، وایي چې هغه د ورېښمو له اوبدلو څخه په ورځ کې له ۲۰۰ افغانیو (۲.۲۶ ډالرو) ډېرې ګټي.

هغې وویل چې هغه په داسې سخت وخت کې داسې کاري فرصت ته خوشحاله ده.

مریم وویل، «زه یوې پنځه کلنې کورنۍ ته نفقه ګټم. زما مېړه زوړ دی او کار نشي کولی، او زما مشر زوی معلول دی. زه د هغو پیسو په وسیله چې زه یې د ورېښمو له اوبدلو څخه ترلاسه کوم د خپلې کورنۍ لګښتونه پوره کوم.»

هرات د ښځو د سوداګرۍ او صنایعو د خونې رییسې نرګس هاشمي وویل، هڅې روانې دي چې د ورېښمو صادرات بیا پیل کړای شي.

له هرات څخه د ورېښمو صادرات تر ډېره له تېر زمري راهیسې درېدلي دي.

هغې وویل، «ډېر هېوادونه له افغاني ورېښمو سره علاقه مندي لري، او موږ هڅه کوو چې د صادراتو لپاره یې لارې ومومو.»

نوموړې وویل، «ورېښمین لباسونه د نړۍ والو سوداګریزو الوتنو له لارې صادرېدل، خو د نړۍ والو الوتنو په درېدلو او کمېدلو سره، د ورېښمو صادرات درېدلي دي.»

نرګس وویل، «د صادراتو په بیا پیلېدلو سره به د ورېښمو صنعت وغوړېږي او د ورېښمو په صنعت کې د ښځو کاروبار ته په ودې ورکولو کې به مرسته وکړي.»

د کور له ستونزو څخه تېښته

د ورېښمو په صنعت کې ښځې د ورځې اته ساعته له کورونو څخه بهر کار کوي.

د زنده جان ولسوالۍ یوه اوسېدونکې ژیلا قادري چې ۲۵ کاله عمر لري او د ورېښمو تارونه اوبي، وویل هغه خوشحاله ده چې کولی شي له کور څخه بهر کار وکړي.‌

هغې وویل، «ما له هرات پوهنتون څخه په ساینس کې لېسانس ډګري ترلاسه کړې ده، خو زما له ټولو هڅو سره سره ما ونشوای کړای چې په حکومتي یا خصوصي سکتور کې وظیفه ترلاسه کړم. اوس زه د ورېښمو په صنعت کې کار کوم او د خپلې کورنۍ چې زما د محصلۍ پر وخت یې زما مالي مرسته کوله، مالي ملاتړ کوم.»

هغې زیاته کړه، «دا یوه تراژیدي ده چې ښځې په خپلو کورونو کې ایسارې دي او نشي کولی چې له کور څخه بهر وځي. ښځې هم د سړیو په څېر استعدادونه او وړتیاوې لري او کولی شي چې د ټولنې په پرمختګ کې ونډه واخلي.»

قادري وویل،که ښځو ته اجازه ورکړل شي چې له کورونو څخه بهر کار وکړي، په ټولنه کې به غربت ډېر ژر له منځه لاړ شي.

د زنده جان ولسوالۍ یوه اوسېدونکې سلطانه محمدي چې ۴۸ کاله عمر لري او د هرات د ورېښمو د تولید شرکت کې د ورېښمو د تارونو د بسته بندۍ کار کوي، د خپلې کورنۍ یواځينۍ نفقه ګټونکې ده.

هغې وویل، د هغې کورنۍ به د هغې له کار کولو څخه پرته بله عایداتي سرچینه ونه لري.

نوموړې وویل، «که زه په کور کې پاتې شم او کار ونه کړم موږ به څنګه ژوندي پاتې شو؟ که د کورنیو ښځینه غړو ته اجازه ورکول شي چې کار وکړي، د اکثرو غریبو کورنیو چې له له سختې لوږې سره مخامخ دي، اقتصادي ستونزې به حل شي.»

هغې وویل، «په اوسنیو شرایطو کې چې سړي نشي کولی کارونه پیدا کړي، ښځې باید په کورونو کې پاتې نشي چې وګوري چې ماشومان یې له لوږې ومري. په کلیوالیو سیمو کې ښځې کولی شي چې د زراعت، مالدارۍ او چرګانو ساتنې په څېر ساحو کې کار وکړي.»

سلطانې وویل، «په کورونو کې د ښځو ایسارول او هغوی بې کاره پرېښودل به یواځې دا وکړي چې په ټولنه کې به اقتصادي بحران او فقر لا نور سخت کړي.»