مزارشریف -- د زعفرانو صنعت په بلخ ولایت کېد ښځو او د هغوی د کورنیو لپاره ګټور کاري فرصتونه برابروي.
نورس زعفران خصوصي شرکت چې مرکز یې په بلخ کې دی، خواوشا ۲۰۰ ښځو ته کاري فرصتونه برابر کړي دي.
د دغه شرکت اجرائیه رییس سید ذین الله عثماني وویل، «له نېکه مرغه، مونږ وکولی شوای چې د زعفرانو د کرنې، پروسیس او د دغو تولیداتو د بسته بندۍ په برخو کې د ۱۹۰ ښځو لپاره کارونه برابر کړو څو هغوی له اقتصادي پلوه پرځانونو بسیا شي.»
هغه وویل، «اکثرې توظیف شوې ښځې لوستې دي، او مونږ هغوی د دې لپاره مقررې کړي چې هغوی بې کاره وې. مونږ به د زعفرانو د سوداګرۍ په زیاتېدلو سره، د نورو ښځو لپاره هم کاري فرصتونه رامنځته کړو.»
په دې عکس کې چې له یوې وېډیو څخه اخیستل شوی، کارګرانې د لیندۍ په ۹مه د بلخ ولایت په نهر شاهي ولسوالۍ کې د زعفرانو له ګلانو څخه ډکې پچۍ لېږدوي.
هغه وویل، دغو ښځو د تلې په میاشت کې کار پیل کړ او تر شپږو میاشتو پورې به روان وي، او زیاته یې کړه چې دا شرکت هغوی ته د میاشتې ۱۲۰۰۰ افغانۍ (۱۳۷ ډالر) تنخا ورکوي.
هغه وویل، «نورس په بلخ ولایت کې د زعفرانو له تر ټولو غټو تولیدوونکیو شرکتونو څخه دی. تېر کال زمونږ خرڅون ۷۰۰ کیلوګرامو ته ورسېد. که په مارکېټ کې تقاضا ډېره شي، مونږ کولی شو چې سږ کال تر یو ټن پورې زعفران تولید او خرڅ کړو.»
هغه وویل، په بلخ کې د زعفرانو لپاره اقلیم ډېر ښه او مناسب دی.
هغه په تجارانو باندې غږ وکړ چې نه یوازې د زعفرانو د تولید بلکې همدارنګه د زعفرانو د صادرولو په برخه کې هم پانګونه وکړي.
د ښځو تر سرپرستۍ لاندې کورنیو ملاتړ کول
د مزارشریف یوه اوسېدونکې مینا احمدزۍ چې ۳۲ کاله عمر لري او د بلخ پوهنتون د حقوقو او سیاسي علومو پوهنځي څخه فارغه شوې، په نورس زعفران شرکت کې کار کوي.
هغې وویل، «ما وکولی شوای چې له ډېرو ننګونو سره سره هم زده کړه وکړم، خو زما لپاره د دې فرصت نشته چې د خپلو خلکو او خپل هېواد خدمت وکړم. ما پرته له دې چې د د یوې کارګرې په توګه کار وکړم، بله هېڅ لاره ونه موندله.»
هغې وویل، «د زعفرانو په پټیو کې کار کول ښځو ته څه ناڅه هیله ورکوي چې خپل راتلونکی په بهتر ډول جوړ کړي. زه ډېره خوشحاله یم چې کولی شم په دې برخه کې په کار کولو سره د خپلو خلکو او ټولنې خدمت وکړم.»
د مزارشریف یوې بلې اوسېدونکې کوثر عثماني چې ۲۴ کاله عمر لري او په دغې کمپنۍ کې کار کوي، وویل، د زعفرانو په پټيو کې د کاري فرصتونو برابرول د ښځو د ځواکمنولو او پر ځان بسیاینې لپاره یو فرصت دی.
هغې وویل، «زه خوشحاله یم چې د زعفرانو د پروسیس کمپنۍ زمونږ لپاره کار برابر کړی دی. اوس چې زه دلته کار کوم، زه کولی شم چې په هغه عاید چې زه یې ترلاسه کوم د خپل ځان او خپلې کورنۍ مالي ملاتړ وکړم.»
کوثر چې له لېسې څخه فارغه شوې ده، وویل، «د زعفرانو په پټیو کې کار کولو مونږ ته فرصت را په برخه کړی چې د خپلو کورنیو ښه مالي ملاتړ وکړو.»
هغې زیاته کړه، «مونږ په نورو موسساتو باندې هم غږ کوو ... چې له ښځو او نجونو سره مرسته وکړي څو پرځانونو بسیا شي او د خپلو کورنیو مالي ملاتړ وکړي.»
زرینې یعقوبي چې ۲۷ کاله عمر لري او هغه هم په بلخ ولایت کې د نورس زعفران د پروسیس شرکت کې کار کوي، وویل، که ښځو ته کاري فرصتونه برابر شي، کولی شي چې فرق رامنځته کړي.
هغې وویل، «که ښځې او نجونې د پخوا په څېر په بېلابېلو برخو کې د کار کولو اجازه ولري، هغوی کولی شي چې خپل ښه والي ته وده ورکړي او د کورنۍ په سطحه د فقر په کمولو کې مرسته وکړي.»
هغې زیاته کړه،«د زعفرانو کرل او ټولول د ډېرو ښځو لپاره یو مناسب کار دی. د زعفرانو د ګلانو ټولول یو ډېر اسان کار دی، او هېڅ څوک هم نه ستړي کوي.»
هغې وویل، «زه ډېره خوشحاله یم چې زه کولی شم کار او د خپلې کورنۍ مالي ملاتړ وکړم.»
د زعفراني تولیداتو پراختیا
د بلخ ولایت د کرنې او مالدارۍ ریاست چارواکو وویل، تېر کال نژدې ۳۰۰ ټنه د زعفرانو غوټې بزګرانو ته ور ووېشل شوې، او له ۸۰ هکتاره ځمکې څخه خواوشا ۱۵۰ کیلوګرامه زعفران ترلاسه کړای شول.
د دغه ریاست ویاند محمد حسین عظیمي وویل، «زعفرانو ته د ودې ورکولو او سږ کال یې د حاصلاتو د ډېرولو لپاره، په بلخ ولایت کې په ۱۲۰ هکتاره ځمکه باندې زعفران کرل شوي دي. مونږ تمه لرو چې سږ کال به په زعفرانو کې ۲۵۰ کیلوګرامه ډېروالی راشي.»
هغه وویل، «د بلخ ولایت په مرکز سربېره، په چمتال، دولت اباد، چاربورجک، نهر شاهي او بلخ ولسوالیو کې زعفران کرل شوي دي. زعفران لږو اوبو ته اړتیا لري او په وچو سیمو کې ښه کیږي.»
د دغه ولایت د زراعت ریاست چارواکي وایي، زعفران په بلخ ولایت کې د کوکنارو د کښت یو ډېر ښه بدیل دی، او بزګران یې هر کال له حاصلاتو څخه خوښ دي.
په بلخ ولایت کې یوې سوداګرې صدف خدایار چې ۴۶ کاله عمر لري وویل، «له کور څخه بهر کار کول د محدودیتونو پر ضد د ښځو مبارزه لا نوره ټینګوي.»
خدایار چې د لاسي صنایعو تجارت لري، وویل، «هیڅوک هم نشي کولی چې ښځې له کار کولو څخه ایسارې کړي. دا ډول کاري فرصتونه ښځو ته دا انګېزه ورکوي چې له کورونو څخه بهر وځي او کار وکړي او د خپلو کورنیو مالي شریکانې واوسي.»
هغې زیاته کړه، «ښځې باید خپل ځانونه کور پورې محدود نه کړي. هغوی باید راوځي او خپل کار ته د پخوا په څېر دوام ورکړي.»
زعفران ګټور بوټی دی. زما لویه هیله دا ده چې له افغانستان څخه د کوکنارو مردار بوټی د تل لپاره ورک شي. کوکنارو د افغانانو او افغانستان نوم بد کړی دی. د کوکنارو د تجارت غټه ګټه خارجي هېوادونو ته رسیږي او نوم پرې د افغانستان بد دی. ما څو کاله مخکې یو راپور ولوست چې لیکلي یې وو د افغانستان د کوکنارو دوه میلیارده ډالره ګټه افغانستان ته ځي او ۶۰ میلیارده ډالر ګټه یې د هغو خلکو جیبونو ته ورځي چې د افغانستان د کوکنارو حاصلات غربي هېوادونو ته انتقالوي. هغه دوه میلیارده ډالر چې افغانستان ته راځي په هغو کې هم بزګرانو ته ډېره کمه ګټه په لاس ورځي او لویه برخه یې د داخلي قاچاقچیانو جیبونو ته ورځي. یعنې بزګرانو ته بېخي کمه ګټه په لاس ورځي. زه له ټولو افغان بزګرانو څخه غوښتنه کوم چې د کوکنارو له کرنې څخه ځانونه وساتئ. زعفران وکرئ، هنجه وکرئ، ګلابونه وکرئ، ... او هڅه وکړئ چې د افغانستان نوم بد نشي او ځانونه ګناهګار نه کړئ. په احترام
ځواب ورکړئ3 تبصره
چې میلیونونه نجونې له زده کړو محرومې دي. په وطن کې ویر ګډ دی او د دې لپاره چې نجونې پوهنتونونو او کورسونو ته لاړې نه شي طالب ترهګرو د ښوونیزو مراکزو مخې ته تیارسۍ حالات کې ولاړ دي، ښارونو نظامي بڼه غوره کړې نو دا سګونه به څه کړو موږ لومړی تعلیم او بیا کار ته ضرورت لرو. دا کارونه خو بېسواده هم کولی شي. زموږ حق کې دې نړیوال یوه خوله شي. د خپلو ګټو لپاره دې طالبانو ته هره اونۍ ۴۰ میلیوني کڅوړې نه رالېږي. اسلحې دې نه ورکوي د طالبانو حکومت دې نه حمایه کوي. امریکا دوه مخی سیاست کوي. یو خوا طالب ته د دوحې د پټې هوکړې د عملي کېدو چغې وهي بل خوا افغان ولس ته وایي ترڅنګ مو یو دا څنګه سیاست دی. له دې معلومېږي چې د دوحې هوکړه چې طالب او امریکا کړې پکې ویل شوي چې له افغان ولس حقونه واخلﺉ.
ځواب ورکړئ3 تبصره
نورس زعفران شرکت توانېدلی چې ۱۹۰ ښځو ته د ۱۲ زرو افغانیو میاشتني معاش په بدل کې د کار زمینه برابره کړي. زیاتره ښځې تعلیم یافته دي. ښځې کولی شي له دې میاشتني عاید څخه د خپلې کورنۍ لپاره عواید برابر کړي. دغه شرکت په کرنيزو ځمکو کې د کوکنارو د کرلو پر ځای د زعفرانو تخم کري او په دې کار سره د ځانونو لپاره حلال رزق پيدا کوي او افغان کارګرانو ته يې د کار زمينه برابره کړې ده. د نورس زعفران شرکت بله لاسته راوړنه دا ده چې د افغانستان په نوم زعفران د نړۍ بازارونو ته صادروي چې د افغانستان نوم لوړوي. دغه شرکت په دې وتوانید چې د بلخ ولایت کرنیزې ځمکې د کوکنارو د ناقانونه کښت څخه د حلال زعفرانو په کښت بدلې کړي. نورس زعفران شرکت په دې کار افتخار کوي.
ځواب ورکړئ3 تبصره