د یو اېن ډي پي په مرسته جوړ شوی مارکیټ د بدخشان له ښځو سره مرسته کوي چې خپل لاسي صنایع نندارې ته وړاندې کړي

فیض اباد -- یو ۱۰۰۳ مربع متره (۱۰۸۰۰ فټه) پراخ د لاسي صنایع محلي مارکیټ چې تېره میاشت په بدخشان ولایت کې پرانستل شو، هغو لاسي صنایعو ته وده ورکوي چې افغانې ښځې یې د خپلو اقتصادي شرایطو د ښه کولو لپاره تولیدوي او پلوري.

د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام (یو اېن ډي پي) د پامیر بازار د جوړولو لپاره د ۱۶ میلیونو افغانیو (۱۹۰،۵۰۰ ډالرو) مالي مرسته کړې ده.

په بازار کې د لاسي صنایعو د تولیدونکو د ټولنې مشر اذرخش یفتلي وویل، دا ځمکه په ۱۳۹۷ کال کې د پنځو ښځینه سوداګرو په ګډون د ۲۵ تنو سوداګرو له خوا د خصوصي بسپنې له لارې په ۷۱۰۰۰ ډالرو اخیستل شوې وه.

د رغونې کار چې په هېواد کې د سیاسي بدلونونو له امله ځنډیدلی و، بشپړ شوی، او ودانۍ د زمري په ۱ د یو لړ مراسمو په ترڅ کې پرانستل شوه.

يفتلي وويل، «دا مارکېټ د 'زموږ کلي، زموږ وياړ' تر شعار لاندې په يوه دوه پوړيزه ودانۍ کې چې شاوخوا ١٠٨٠٠ مربع فټه پراخوالی لري، جوړ شو.»

هغه وویل، «مارکېټ فعال دی او شاوخوا ۲۵ دوکانونه او نور تاسیسات لري چې د سوداګریو او متشبثینو د فعالیتونو ملاتړ کوي.»

هغه وويل، د مارکېټ لپاره د ښځو له خوا جوړ شوي لاسي صنايع او نور توليدات به هم انکشاف ومومي او په کورنيو او نړۍ والو بازارونو کې به وپلورل شي.

په تولیداتو کې لاسي ګنډل شوي ټغرونه، غالۍ، واسکټونه، کمیسونه، ټیکري، چرمي او د څارویو محصولات شامل دي.

يفتلي وويل، «دا دوکانونه ښځينه متشبثينو ته په مناسبه بيه په کرايه ورکړل شوي، او دوی به د خپل توان سره سم زده کوونکي استخدام کړي څو له هغوی سره مرسته وکړي، او زياته یې کړه، چې ښځې به وکولی شي چې دلته په خوندي چاپيريال کې کار وکړي.

پرځان بسیاینه

ښځینه متشبثینو د ملګرو ملتونو د دې نوښت هرکلی کړی او هیله لري چې دا مارکېټ د نړۍ بازارونو ته د دوی د لاسي صنایعو د صادرولو لپاره لاره هواره کړي.

٣٨ کلنې سعيدې صفوت وويل، له تېرو دوو کلونو راهيسې يې په بدخشان ولايت کې په خپل کور کې لاسي صنايع توليد کړي، چې شاوخوا ۱۵ ښځو ته يې د کار زمينه برابره کړې ده.

هغې وويل، «زه خوشحاله يم چې د لاسي صنايعو مارکېټ جوړ شو، اوس کولی شم هلته يو دوکان پرانيزم او خپل فعاليت پراخ کړم.»

هغې زیاته کړه، «د بازار پرانیستل د مسلکي ښځو لپاره یو ښه نوښت دی ځکه چې له دې لارې موږ کولی شو د خپلو محصولاتو حجم زیات کړو او حتی نړۍ والو بازارونو ته یې صادر کړو.»

د بدخشان د کلیو د بیارغونې او پراختیا رییس، امان الله چهره وویل، «د ښځو د لاسي صنایعو د سوداګرۍ د یوه مرکز پرانیستل به د محلي تولیداتو د تولید او بازار موندنې او د ښځو د پر ځان بسیاینې په برخه کې یو ډېر مهم ګام وي.»

هغه وويل، «د لاسي صنايعو د مارکېټ په پرانيستلو سره، موږ په دغه ولايت کې د ښځو د اقتصادي ودې په برخه کې یو مثبت او مهم ګام په خپلو سترګو وینو.»

هغه وویل، «بازار د تولیدوونکیو ګروپونو او کوچنیو تصدیو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو د جوړولو اسانتیا برابره کړې ده. هیله ده چې دا د دې سوداګریو پرمختګ نور هم پیاوړی کړي او خپل پیرودونکي له ملي څخه بین المللي بازارونو ته زیات کړي.»

هغه وویل، «موږ هیله لرو چې چارواکي او د تجارتي بازار نور سوداګر به د بدخشان د لاسي صنایعو او کورنیو تولیداتو په برخه کې د پانګونې لپاره جدي هڅې وکړي او نه یوازې په نورو ولایتونو کې بلکې په بهر کې هم دغو تولیداتو ته بازار پیدا کړي.»

د ننګونو زیاتېدل

سره له دې چې له کوره بهر کار کول منع دي،افغانې ښځې هوډمنې دي چې د ځان او نورو لپاره کاري فرصتونه رامنځته کړي.

د هیواد اقتصادي کړکیچ ډېری ښځې دې ته مجبورې کړي چې صبر وکړي او د محدودیتونو پر ضد مبارزه وکړي.

۳۶ کلنې حلیمې منصوري وويل، له تېرو دوو لسيزو راهيسې د بدخشان په فيض اباد ښار کې دوديزې افغاني جامې توليدوي او پلوري.

هغې وويل، «رنګينې محلي جامې د ښځينه پېرودونکو په منځ کې مشهورې دي، خو د اقتصادي بحران له امله د دې ډول جامو بازار اوس دومره ښه نه دی.»

هغې زياته کړه، «له بده مرغه، په هره کچه د ښځو پر وړاندې ستونزې مخ په زياتېدو دي، خو موږ نه شرمېږو او خپلو فعاليتونو ته دوام ورکوو.»

۳۲ کلنې محدثې اماني، چې د خپلې کورنۍ یواځینۍ نفقه ګټونکې ده، وویل، «موږ اندېښمن یو چې که موږ خپل کار ودروو، زموږ ژوند به څنګه کیږي.»

اماني ډول ډول محلي جامې جوړوي او په بازار کې يې پلوري، خو ویره لري چې که د کار کولو مخه یې ونیول شي، د هغې او د هغې د ماشومانو ژوند به د فقر او لوږې له ګواښ سره مخامخ شي.

هغې وويل، «لاسي صنايعو ته د هغو د کيفيت له امله ډېره تقاضا شته، خو زموږ کار د بل هر وخت په پرتله اوس ډېر ستونزمن شوی، ځکه چې ښځې نور اجازه نه لري چې له نارينه پرته له کوره بهر سفر وکړي.»

اماني په بدخشان کې د ډېرو کورنیو ناوړه اقتصادي وضعیت ته په اشارې سره وویل، «ښځې له کار کولو پرته بله چاره نه لري.»