په لوېدیځه افریقا کې د واک د ترلاسه کولو په لړ کې، جناو اسلامي اصول تر پښو لاندې کوي

لکه څنګه چې القاعدې یو وخت په افغانستان کې خپل کنټرول پراخاوه، جماعت نصرت الاسلام والمسلمین (جناو) هڅه کوي چې د تاوتریخوالي د بې رحمه کمپاین له لارې په لوېدیځه افریقا کې خپل نفوذ پراخوي.

کارپوهانو سلام ټایمز ته وویل، له القاعدې سره تړلې ډلې هڅه کوي ترڅو ځان د ساحل په سیمه کې د خورا قوي امنیتي ګواښونو په توګه ثابت کړي.

په اتریش کې مېشت افغان سیاسي څیړونکی غلام نبي دستګیر سلام ټایمز ته وویل، جناو چې اصلا په مالي، نایجر او بورکینا فاسو کې فعالیت کوي، خپل وسله وال بریدونه، بمي چاودنې، تښتونې او شوکې زیات کړې دي.

جناو ملکي وګړي، ژورنالستان، دولتي چارواکي او بهرنيان تښتوي، او د غټو پیسو غوښتنه کوي. هغه وویل، «که چېرې پیسې ورنکړل شي، قربانیان ممکن ووهل شي یا حتی ووژل شي.»

په جرمني کې مېشت افغان سیاسي شنونکي دوست محمد عابدي وویل، دا په لویه صحرا کې د سیال (داعش – عراق سوریې) سره د نفوذ لپاره سیالي کوي، او د قومي اتحادونو د جوړولو په لړ کې تاوتریخوالی زیاتوي.

هغه سلام ټایمز ته وویل، «فرانسه، متحده ایالات او ملګري ملتونه د ترهګرۍ په وړاندې مبارزه کې د سیمه ایزو هیوادونو په ملاتړ کې کلیدي رول لوبوي.»

د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د تحلیلي ملاتړ او بندیزونو د څارنې ټیم وايي چې القاعده په سویل لویدیزه لیبیا کې قوي شتون لري، چیرې چې هغه د جناو په څېر د ساحل مېشتو ملګرو ملاتړ لپاره لوژستیکي او مالي شبکې ساتي.

د سلواغې د ۱۸مې په راپور کې ویل شوي چې چارواکو د چنګاښ په میاشت کې جناو سره تړلې لیبیایي ډله له منځه وېوړه. هغوی دې ډلې ته د سپوږمکۍ مخابراتي تجهیزات برابرول.

غولوونکې کیسه

جناو له تبلیغاتي تاکتیکونو څخه کار اخلي، ځان د څنډې ته شوی او محرومو خلکو د مدافع په توګه وړاندې کوي، په داسې حال کې چې د امنیتي ځواکونو د سرغړونو ادعاوې غندي ترڅو د خپل پروګرام مشروعیت ترلاسه کړي.

دستګیر خبرداری ورکړ چې جناو د استخدام ستراتیژۍ رامینځته کړې، د ټولنیزو رسنیو پلیټ فارمونو څخه کار اخلي ترڅو افراطي ایډیالوژي خپره کړي او د محلي ژبې پیغام رسولو او غلطو اقتصادي ژمنو له لارې نهیلي ځوانان جذب کړي.

هغه وویل، «دیني عالمان او ځایي مشران کولی شي د جناو افراطي تبلیغاتو سره په مبارزه کې مهم رول ولوبوي. له قومي مشرانو او مذهبي شخصیتونو سره اتحاد جوړول کولی شي د ډلې لپاره د خلکو د ملاتړ په کمولو کې مرسته وکړي.»

په کابل کې مېشت دیني عالم مولوي محمد سلیم امیني وویل، «په جوماتونو، ښوونځیو او عامه زیربناوو برید کول د اسلامي اصولو خلاف دي، کوم چې امنیت، پراختیا او د عقیدې ازادۍ ټینګار کوي،»

هغه وویل، «خو القاعده خلک مجبوروي چې د جبر له لارې د دوی افراطي نظرونه ومني.»

د مزار شریف د مدني ټولنې فعال خیرالله وطندوست سلام ټایمز ته وویل، «په دولتي تاسیساتو او عامه زیربناوو باندې تکراري بریدونه ضروري خدمتونو ته لاسرسی محدودوي.»

امیني وویل، «ترهګرې ډلې د ګډوډۍ او بې نظمۍ د رامنځته کولو لپاره د اسلام له نوم څخه ناوړه ګټه اخلي،» او ټینګار یې وکړ چې د جناو کړنې د سولې او عدالت لپاره اسلامي اصول تر پښو لاندې کوي.