دمشق -- کارشناسان به دیارنا گفتند که سال قبل شروعی بود بر خاتمه کار «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) در سوریه و عراق، و این گروپ تعداد کلانی از ساحات مختلف تحت کنترل خود، و همچنان بسیاری از رهبران خود را از دست داد.
با شروع عملیات بازپس گیری دو شهر کلان تحت کنترل این گروپ، یعنی الرقه در سوریه و موصل در عراق، نابودی و زوال آن شتاب بیشتری گرفت.
روز 17 اکتبر، پس از دو سال تدارکات و تعلیمات فشرده، قوای مشترک عراقی عملیات خود را جهت پس گرفتن موصل شروع کردند و از آن وقت ساحات کلان از شرق این شهر را پس گرفته اند.
قوای دموکراتیک سوریه (اس دی اف) در تاریخ 14 عقرب کمپاین غضب فرات را به قصد آزاد کردن الرقه و مناطق داخلی آن از چنگ داعش شروع کردند.
فاز اول این عملیات به آزاد شدن تعداد کلانی از قریه جات و مزارع حومه الرقه منجر شد و فاز دوم آن که از روز 19 قوس شروع شده حالا هم ادامه دارد.
این عملیات به قصد انزوای شهر الرقه و محاصره داعش در داخل این شهر اجرا می شود.
ائتلاف بین المللی در مبارزه قوای دموکراتیک سوریه بالای داعش، این قوا و قوای عراقی را مورد پوشش هوایی قرار می دهد.
تورن جنرال وائل عبدالمطلب، یک متخصص در امر گروپ های تروریستی و افسر متقاعد اردوی مصر، به دیارنا گفت: «سال 2016 سال حملات هوایی شدید بالای داعش بود.»
در سوریه حمایه میدانی قوای ائتلاف از رزمندگان قوای دموکراتیک سوری آنها را در آزادسازی منبج در سال 2016 و همچنان شهرهای کوبانی و تل ابیض در سال 2015 کمک کرد.
جناح های مختلف اردوی آزاد سوریه (اف اس اِی) با حمایه ترکیه قریه جات و ولسوالی های شمال حلب، به شمول ولسوالی سمبولیک دابق را طی فاز سوم عملیات سپر فرات آزاد کردند.
قوای اردوی آزاد سوریه همچنان در تاریخ 2 سنبله ولسوالی استراتیژیک جرابلس را آزاد کردند.
عبدالمطلب گفت که از دست رفتن منبج و جرابلس «سبب آن شد تا داعش از آزادی جابجایی در داخل و خارج قلمرو سوریه محروم گردد.» او یادآور شد که این ساحات جهت نفت قاچاق، تجارت، و همچنان قطب های ارتباطی به سایر ساحات، به حیث معابر حیاتی داعش بودند.
اردوی عراق و قوای پیشمرگه در عراق خسارات و تلفات شدیدی را بالای داعش تحمیل کردند و شهرهای تکریت، سنجر، رمادی، و فلوجه را بازپس گرفتند.
ضربه زدن به منابع مالی داعش
ناصر الاسیوطی، پروفیسور اقتصاد بین الملل پوهنتون قاهره، گفت که سال 2016 «از لحاظ تأمین منابع مالی برای داعش سال فاجعه بار بود؛ چون حملات هوایی قوای ائتلاف اکثر خطوط تدارکاتی را که این گروپ جهت فروش نفت و سایر اقلام مسروقه به کار می برد را مسدود کرد.»
وی به دیارنا گفت که بعد از آن تمام انواع تجارت هایی که داعش مصروف آنها بود، به شمول فروش حاصلات زراعی، پنبه، و اشیاء عتیقه متوقف گردید.
داعش با قاچاق نفت خام از چاه های منطقه، به شمول القیاره در جنوب موصل که از قدیمی ترین و مهمترین میدان های نفتی عراق است، قسمت کلان فعالیت هایش را تمویل می کرد.
در 3 سنبله داعش از القیاره عقب زده شد و به این ترتیب آخرین و مهمترین ساحه نفتی تحت کنترلش در عراق را از دست داد.
الاسیوطی گفت: «ائتلاف بین المللی همچنان قادر شد تا حلقه محاصره امنیتی- مالی بالای آنها را بیشتر مسدود کند که منجر به قطع تمویل این گروپ از جانب منابع خارجی شد.»
بر بنیاد راپورهای منتشره از دست دادن منابع مالی بر توانایی های مالی این گروپ تاثیر واقعی گذاشته و داعش را مجبور نموده است تا مستمری جنگجویان خود را به نصف تقلیل دهد.
او گفت که این سبب آن شد که کثیری از آنها به خارج از سوریه و عراق، یا مناطق دیگری که تحت کنترل داعش نیست، فرار کنند.
وی افزود: «مزایای مالی موثرترین ابزارهای این گروپ جهت استخدام جنگجویان در صفوفش بودند و بدون این سلاح، جریان الحاق مبارزان به این گروپ توقف یافته است.»
از دست دادن قوماندانان خط مقدم
علاوه بر از دست دادن چندین شهر استراتیژیک و مسیرهای قاچاق نفت در سال 2016، داعش مدام رهبران ارشد خود را که در پیروانشان نفوذ بسیاری داشتند را از دست داده است.
محمد العبدالله، ژورنالیست سوری باشنده قاهره، گفت: «گروپ داعش بسیاری از قوماندانان خطوط مقدم جبهات خود را در سال 2016 از دست داد. این امر باعث بروز تنش شدید در رده های آن و فرار جمعی و فردی آنها از بسیاری از جبههات جنگ گردید.»
او به دیارنا گفت که عناصر داعش همچنان به یکی از گروپ های سابقا وابسته به القاعده موسوم به جبهه النصره، که حالی جبهه فتح الشام نام گرفته است، ملحق شدند.
یکی از رهبران ارشدی که آماج ائتلاف شد ابومحمد العدنانی، سخنگوی داعش به اسم واقعی طه صبحی فلاحه، بود. متذکره در یک حمله هوایی به شمال سوریه در 8 سنبله به هلاکت رسید و پنتاگون در 21 سنبله خبر مرگ او را تأیید کرد.
العبدالله گفت که العدنانی «نفر دوم قوماندانی داعش بعد از ابوبکر البغدادی، رهبر داعش، بود.»
این گروپ در ماه سرطان مرگ یک قوماندان ارشد خود موسوم به ابو عمر الشیشانی با اسم اصلی طرخان باتیر شفیلی، را در شهرستان الشرقاط در عراق تأیید کرد. الشیشانی مرتبا مابین عراق و سوریه رفت و آمد می کرد.
پنتاگون در بیانیه روز 19 قوس اعلام کرد که در حمله هوایی قوای ائتلاف در ماه عقرب در الرقه، ابوبکر الحکیم تونسی «یکی از مهره های اصلی با سوابق و حضور گسترده در عملیات پشتیبانی و خارجی» داعش، به هلاکت رسیده است.
العبدالله گفت که «وزیر استخبارات» داعش وائل الفیاض، که به نام ابو محمد الفرقان شهرت داشت، در یک حمله دقیق در روز 16 سنبله در نزدیکی الرقه کشته شد. همچنان سامی محمد الجبوری، مسئول عملیات نفتی گروپ داعش، در ماه اسد در القائم، در نزدیکی سرحدات عراق و سوریه کشته شد.
او اظهار داشت که در قریه جات حلب، در نزدیکی سد تشرین، قوای کرد توانستند در ماه ژوئیه «یک امیر داعش به نام ابوفراس صفرانی را به هلاکت برسانند.»
العبدالله گفت که در حمله ماه عقرب در قریه جات الرقه، ابو محمد البانیاسی، مسئول موترهای بمب گذاری شده داعش کشته شد و قوای دموکراتیک سوری توانستند طی یک حمله اسامه التونسی امیر داعش را در ماه سرطان در منبج به هلاکت برسانند.