تاشکند -- در چهارچوب بخشی از کوشش های ازبکستان جهت توسعه تجارت با همسایه جنوبی خود این کشور کوشش می کند تا خط آهن کارشی - ترمز به مرز افغانستان را برقی کند.
مسئولین ذیربط می گویند که یک خط آهن برقی هزینه های حمل و نقل محموله ها به افغانستان را تقلیل داده و منفعت کلان تری را برای کسب و کارهای خرد در هر دو کشور که از این خط آهن استفاده می کنند، به همراه خواهد داشت.
یک مسیر خط آهن عامار شده توسط ازبکستان در افغانستان در امتداد مسیر کارشی - ترمز قرار گرفته است. خط آهن حیرتان - مزارشریف که ازبکستان احداث کرد، اولین خط آهن طولانی عمومی افغانستان محسوب می شود.
اویبک محمدعلیف، سخنگوی راه آهن ازبکستان، به کاروانسرای گفت: «هنگام که سراسر مسیر ریلی [کارشی - ترمز] برقی شود، لوکوموتیوهای الکتریکی جایگزین لوکوموتیوهای دیزلی خواهند شد. الکتریسیته از سوخت های هیدروکربنی ارزان تر است. برقی کردن هزینه انتقال کالاها و مسافران به ترمز را تقلیل خواهد داد.»
او گفت که دیگر منافع شامل «ترن های سریع تر» و یک «محیط زیست بهینه تر» است.
ازبکستان برای الکتریکی کردن این مسیر 352 کیلومتری تا خزان امسال مبلغ 1.4 هزار ملیارد سوم ازبکستان (428 ملیون دالر آمریکایی)، به شمول یک قرضه از جاپان 715.2 ملیارد سوم ازبکستان (220 ملیون دالر آمریکایی) بودجه تعیین کرده است.
در روز 8 جدی کارگران این خط آهن برقی شدن حسه اول این خط آهن به طول 90 کیلومتر از کارشی به دهقان آباد را جشن گرفتند.
نورعلی کوزیف، سخنگوی وزارت روابط اقتصادی خارجی، سرمایه گذاری، و تجارت، به کاروانسرای گفت: «برقی کردن مسیر ریلی کارشی - ترمز فرصت های افغانستان را جهت دسترسی به بازار افغانستان و همچنین قسمت هایی از جنوب شرق آسیا ... افزایش خواهد داد و نقش کشور ما را به حیث یک نقطه ترانزیتی جهت حمل و نقل [درون قاره ای] افزایش خواهد داد.»
سایر اقدامات زیربنایی مجموعه ای از منافع اقتصادی را برای ازبکستان ایجاد می کند.
نیروگاه تولید برق تالی مرجان مستقر در 300 کیلومتری افغانستان در 4 سنبله 2016 به حیث یک واحد تولیدی جدید با ظرفیت 450 مگاوات مشغول به کار شد. سوخت این نیروگاه گاز طبیعی است.
کاروانسرای قبلا گزارش داده بود که در ماه قوس 2015 ازبکستان متعهد به افزایش صادرات برق خود به افغانستان به میزان 10 فیصد در سال 2016 گردید. ارقام دقیق در رابطه با میزان واقعی صادرات برق ازبکستان به افغانستان در سال 2016 هنگام انتشار این مطلب در دسترس نبود.
توسعه قابلیت ها به معنای برق ارزان تر در ازبکستان و هم برای افغانستان می باشد.
افزایش تجارت و انکشاف
شراکت های تجاری مابین ازبکستان و افغانستان به رشد اقتصادی در شمال افغانستان کمک می کنند، اما تجارت بین این کشورها به انکشاف مسیرهای حمل و نقل بستگی دارد.
بر بنیاد اعلام کمیسیون مشترک تجاری دو کشور تجارت دوسویه این کشورها از ماه جدی تا ماه میزان 2016 به 1.4 هزار ملیارد سوم ازبکستان (429 ملیون دالر آمریکایی) رسید.
علاوه بر مسیر خط آهنی که ازبکستان و افغانستان را با هم مرتبط می کند، ازبکستان جهت نوسازی یک شاهراه فعالیت کرده و پلان هایی برای سرمایه گذاری در نوسازی تونل سالنگ که شهرهای شمالی افغانستان را به کابل متصل می نماید، در دست دارد.
کوزیف گفت: «[ازبکستان] پلان دارد تا سال 2020 شاهراه سمرقند به ترمز را ... که محموله های تجاری به مقصد افغانستان از آن عبور می کنند، کاملا نوسازی کند.»
او گفت که از سال 2015 مرکز محموله های ترمز مصروف خدمات رسانی به «صاحبان کسب و کارهای خرد مشارکت کننده در تجارت بین ازبکستان و افغانستان، و همچنان [حمل کنندگان] کالا ها در ترانزیت بوده است.» وی افزود که این تأسیسات شامل یک «محوطه پارکینگ برای 300 لاری، یک ترمینال گمرکی» و امکانات و تأسیسات دیگر است.
خط آهن کارشی- ترمز از سال 2007 و خط حیرتان- مزارشریف هم از سال 2011 فعال بوده است. تمویل خط آهن افغانستان را بانک توسعه آسیایی (اِی دی بی) اجرا کرده است.
بانک توسعه آسیایی طی راپوری که در ماه سرطان سال 2013 نشر گردید، اعلام کرد که در مقایسه با سال 2008 «فرصت های استخدامی [برای باشندگان مناطقی که این خط آهن جدید افغانستان در آنها واقع شده است] دو برابر گردیده و با رشد سالانه 10 تا 11 فیصد همراه بوده است. حدود 7 ملیون نفر [در افغانستان] از این پروژه فایده خواهند برد.»