د نیمروز اوسېدونکیو ژمنه وکړه چې کمال خان بند به د ایران له دسیسو څخه خوندي کړي

کابل -- تېره اونۍ په کمال خان بند باندې له یوه برید څخه وروسته، د نیمروز اوسېدونکي راټول شول چې د ایران د رژیم پر ضد اعتراض وکړي، او وایي هغوی چمتو دي چې وسلې واخلي او د افغانستان د اوبیزې برېښنا او اوبه لګولو پروژې وساتي.

چارواکي د لړم د ۲مې د برید مسؤلیت د طالبانو پر غاړه اچوي، او محلي پولیس وایي چې په دغه برید کې ۶ تنه امنیتي ساتونکي ووژل شول او ۳ نور ټپیان شول.‌

د نارینه وو او ښځو په ګډون د نیمروز ولایت له ۱۰۰ څخه ډېر اوسېدونکي د لړم په ۷مه د ولایت په مرکز زرنج کې راټول شول ترڅو دغه برید،‌ چې هغوی د افغانستان په چارو کې د تهران د ویجاړونکې لاسوهنې بېلګه وبلله، وغندي.

هغوی وایي، تهران چې د بند د پرانستلو په هکله اندېښنه لري، طالبانو ته وسلې او مرسته برابروي ترڅو د افغانستان په بېخبنایي پروژو باندې بریدونه وکړي.

له بند څخه دفاع ته چمتو

معترضینو ژمنه وکړه چې د داسې لاسوهنې د مخنیوي لپاره به د امنیتي ځواکونو تر څنګ ودرېږي.‌

د زرنج یوه اوسېدونکي عبدالغفار ستاري وویل، «کمال خان بند زموږ ملي پروژه ده، د هلمند سیند اوبه زموږ دي، او په هر قېمت چې وي موږ به دا بند د افغانستان له دښمنانو څخه خوندي وساتو.»

هغه وویل، «کمال خان بند د نیمروز د خلکو یوه هیله ده چې سلګونه کالونه وروسته په پوره کېدلو ده،‌ او اوس چې د دې بند رغونه په وروستۍ مرحله کې ده، موږ ټول ورته خوښ یو.»

ستاري وویل، «موږ، د نیمروز ټول خلک،‌ چمتو یو چې وسلې راواخلو او، د امنیتي ځواکونو تر څنګ، د دې بند د دښمنانو او ګاونډیو هېوادونو پر ضد چې د افغانانو ښکاره دښمنان دي، ودرېږوږ»

د زرنج یوې اوسېدونکې زرغونې حبیبي وویل، «افغانان او افغان حکومت به د ایران د حکومت له خوا د کمال خان بند د یو شمېر ساتونکیو عسکرو په وژنه چوپ پاتې نه شي.»

هغې وویل، «د ایران حکومت باید پوه شي چې د دې خاورې هر شخص چمتو دی چې هره قرباني ورکړي او خپلې اوبه او بېخبناوې خوندي کړي او ایران ته د وړیا اوبو د بهیر مخه ونیسي.»

حبيبي وویل، «زه غواړم اعلام کړم چې زه چمتو یم ترڅو له کمال خان بند څخه دفاع وکړم او خوندي یې کړم.»

د نیمروز د ولایتي شورا رییس بازمحمد ناصر وویل، په سلګونو ځوان افغانان چمتو دي چې وسلې راواخلي او د کمال خان بند امنیت وساتي، او هغوی به دا کار د ځایي امنیتي ځواکونو له لیکو سره د یوځای کېدلو له لارې وکړي.

هغه وویل، «د ولسي پاڅون ځواکونو اعلان کړی دی چې هغوی چمتو دي ترڅو له کمال خان بند څخه دفاع وکړي، او هغوی به په سیمه کې د امنیت په تأمینولو کې یو مهم رول ولوبوي.»

په برید کې د ایران لاس

یوه ورځ وروسته له هغه چې یاغیانو په کمال خان بند باندې برید وکړ، د نیمروز والي سید ولي سلطان په زرنج کې په یوه خبري کانفرانس کې خبریالانو ته وویل چې افغان حکومت نور نه پرېږدي چې اوبه یې په وړیا ډول ایران ته لاړې شي، او له دې امله، دښمن هره هڅه کوي چې هغه بېلابېل بندونه چې د اوبو د تګ مخه ډپ کوي، ویجاړ کړي.

هغه وویل، «افغان حکومت ژمن دی چې ایران ته د دواړو هېوادونو تر منځ د شوي ګډ تړون په اساس اوبه ور پرېږدي، خو موږ نه پرېږدو چې ایران ته له منل شوي مقدار څخه زیاتې اوبه لاړې شي. که ایران اضافه اوبه غواړی، هغوی باید په بدل کې افغانانو ته یا پیسې ورکړي یا تېل. هغه وخت نور تیر شوی دی چې ایران به په وړیا ډول اوبه ترلاسه کولې.»

هغه وویل، «په کمال خان بند باندې شوي برید او د امنیتي ځواکونو په وژلو کې د سیمې او ګاونډیو هېوادونو استخباراتي ادارو لاس درلود. د دغو استخباراتي ادارو له مهمو هدفونو څخه یو دا دی چې د طالبانو په مرسته کمال خان بند ته زیان ورسوي.»

د ایران د سیستان - بلوچستان ولایت یو استازی محمد سرګزي په یوه ویډیو کلېپ کې چې نېټه یې معلومه نه ده او په ټولنیزو رسنیو خپور شوی دی، د ایران د پارلمان د پرمختیایي کمېسیون په یوه غونډه کې د کمال خان بند د رغونې په هکله خپلې اندېښنې څرګندوي.

هغه وویل، «د کمال خان بند د جوړونې کار بشپړتیا ته نږدې شوی دی. د جوړونې بشپړتیا په دې معنی چې د اوبو بهیر به کم شي. موږ به هغه ۸۵۰ میلیون مکعب متره اوبه چې باید په کال کې سیستان - بلوچستان ته راوبهېږي له لاسه ورکړو، او همدارنګه به موږ هغه ۸۵۰ میلیونه ډالر پانګونه چې اوبه له ذخیرو څخه زراعتي ځمکو ته راولي له لاسه ورکړو ځکه چې دومره اوبه به نه وي چې را انتقال شي.»

د تهران اندېښنې په ډېرېدلو دي

د نیمروز د ولایتي شورا یوه غړي نعمت الله صدیقي وویل، د کمال خان بند د افتتاح په رانږدې کېدلو سره، د تهران اندېښنې زیاتې شوي دي.‌

هغه وویل، «ایران د کمال خان بند د جوړولو پر وړاندې ډېر حساس دی،‌ او اندېښنه لري چې کېدی شي چې هغه پانګونې چې له افغانستان څخه له ورتلونکیو وړیا اوبو څخه د استفادې لپاره یې د بېخبناوو د جوړولو په برخه کې کړي دي،له لاسه ورکړي.»

صدیقي روښانه کړه چې، تهران اندېښنه لري چې فعال کمال خان بند به ایران ته د ورتلونکیو اوبو د وړیا بهیر مخه ونیسي. د ایران رژیم اندېښنه لري چې، «د هغو ځمکو حال به څه شي چې په دې اوبو باندې متکي دي.»

په زرنج کې د مدني ټولنې یوه فعال فیصل صحت وویل، تهران په نیمروز کې لاسوهنه زیاته کړې ترڅو د کمال خان بند د افتتاح مخه ونیسي، او هغوی د حکومت ضد عناصرو سره مرسته کوي او هڅه کوي چې خپل هدفونه پرې ترسره کړي.

هغه وویل، «د ایران حکومت نه غواړي چې کمال خان بند پرانستل شي؛ له دې امله، د اسلامي انقلاب ساتونکیو طالبانو ته وسلې او چاودېدونکي توکي ورکړي ترڅو هغوی د بند د افتتاح مخه ونیسي.»

د زرنج یوه اوسېدونکي محمد کریم رسولي وویل، «کمال خان بند د افغانانو د هویت او ملي ارزښت استازیتوب کوي. موږ په دې پروژه کې د ایران هره لاسوهنه غندو، او موږ دغه هېواد ته اجازه نه ورکوو چې زموږ ملي بېخبناوو ته زیان ورسوي.»

هغه وویل، «په نړۍ کې هېڅ هېواد د خپلو ګاونډیانو له خوا دومره نه دی وران شوی لکه افغانستان چې وران شو. ایران تل هڅه کړي چې زموږ هېواد ویجاړ کړي. موږ په افغانستان کې د ایران هر ډول لاسوهنه غندو، او په افغان حکومت باندې غږ کوو چې په افغانستان کې د ایران تخریبي فعالیتونو مخه ونیسي.»