امریکا مېشتې غیر انتفاعي موسسه د افغانستان په لوېدیځ کې د ماشومانو د ودېدلو پر ضد فعالیت کوي

هرات -- ټو یانګ ټو وېډ (ټي وای ټي ډبلیو) غیر انتفاعي موسسه چې مرکز یې په متحده ایالاتو کې دی، په دې کار کوي تر څو د افغانستان په لوېدیځه سیمه کې د وړو نجونو د خرڅولو او په نکاح ورکولو په مخنیوي کې مرسته وکړي.

افغانستان له تېر کال راهیسې له اقتصادي بحران سره مخامخ دی، چې فقر او لوږه په کې بې ساري حد ته رسېدلي دي.

نهیلۍ ډېرې کورنۍ مجبورې کړي چې خپلې لوڼې خرڅې او په نکاح ورکړي او د کورنۍ نورو غړو ته پرې نفقه برابره کړي.‌

له ۹ میاشتې مخکې وخت راهیسې چې ټي وای ټي ډبلیو هڅې پیل کړي، دغې موسسې شاوخوا ۳۰۰ کم وسو او غریبو کورنیو ته چې د خپلو کم عمره لوڼو خرڅولو او په نکاح ورکولو ته مجبورې شوې وې، مالي ملاتړ برابر کړی دی.

دا موسسه په هرات، بادغیس او غور ولایتونو کې فعالیت کوي.

په غور ولایت کې د ټي وای ټي ډبلیو موسسې یوه چارواکي محمد ولي اخوند زاده وویل، ټي وای ټي ډبلیو تر اوسه پورې د هر ولایت له شاوخوا ۱۰۰ کورنیو سره مرسته کړې ده.

هغه وویل، «د پروژې په لومړۍ مرحله کې شاوخوا ۲۰ ښځو په غور ولایت کې د ګنډلو کورسونه پيل کړي دي. سربېره پر دې،‌ ۳۰ ښځې د قالینو اوبدنې په کورسونو کې نیول شوي دي، او تمه ده چې له ۵۰ څخه ډېرې ښځې په دویمه مرحله کې له دغې پروژې څخه ګټه پورته کړي.»

هغه وویل، «تمه ده چې دا ښځې یو شپږ میاشتنی روزنیز کورس واخلي او د کورس له بشپړولو څخه وروسته به د خپلو سوداګریو د جوړولو لپاره اړتیاوړ وسایل ترلاسه کړي.‌ سربېره پر دې، موږ د دغو کورنیو د نارینه غړو لپاره د کراچیو او د خوراکي توکو مرسته کړې چې په بازار کې یې خرڅ کړي او دا د هغوی لپاره د کار روزګار ښه بدیل دی.»

اخوندزاده وویل، د دې پروژې هدف دا دی چې له افغان کورنیو سره مرسته وکړي څو پر خپلو ځانونو بسیا شي او مجبورې نشي چې د غریبۍ له امله خپلې کوچنۍ لوڼې خرڅې او په نکاح ورکړي.‌

دغه راز، ټي وای ټي ډبلیو کورنیو ته د خوراکي توکو میاشتنی خرڅ هم ورکوي څو له هغوی سره مرسته وکړي چې د لوږې او قحطۍ پر ضد مبارزه وکړي.‌

له ټولو کورنیو سره مرسته کول

ګل افروز صدیقي، چې ۲۸ کاله عمر لري او د څلورو ماشومانو مور ده، په وروستیو کې د غور ولایت په مرکز فیروزکوه کې د ټي وای ټي ډبلیو د خیاطۍ کورس پیل کړ.

هغه د هغو ۱۹ ښځو له جملې څخه ده چې د سهار له ۹ بجو څخه د ماسپښین تر ۴ بجو پورې په کورس کې زده کړه کوي.‌

ټي وای ټي ډبلیو د نورو تر څنګ، د ګل افروز مېړه سره چې یو مزدورکار دی او له تېرو څو میاشتو راهیسې بې کار وه، د یوې کراچۍ او د خوراکي توکو مرسته وکړله.‌

دوه میاشتې مخکې، دغې جوړې د ډېرې غریبۍ او لوږې له امله، پرېکړه وکړه چې خپله ۱۱ کلنه لور زرمینه د ۱۰۰۰۰۰ افغانیو (۱۱۰۰ ډالرو) په بدل کې په نکاح ورکړي. هغوی له ټي وای ټي ډبلیو څخه د مرستې ترلاسه کولو څخه وروسته خپل نظر بدل کړ.

صدیقي وویل، اوس چې د هغې مېړه یوه وظیفه لري او هغوی د خوراکي توکو میاشتنی لګښت ترلاسه کوي، دغه کورنۍ نور له سختو اقتصادي ننګونو سره مخامخ نه ده.‌

هغې وویل، «ما وظیفه نه لرله او ټوله ورځ په کور کې وم، خو اوس زه هره ورځ د خیاطۍ کورس ته ځم. ما تر څه حده دا زده کړي چې څنګه کالي وګنډم. اوس زه کولی شم چې د خپلو ماشومانو لپاره کالي جوړ کړم.»

هغې وویل، «دا لومړی ځل دی چې زه د ګنډلو په ماشین باندې کار کوم. ما د خپل استاد په لارښوونه زده کړي چې څنګه رخت پرې کړم او کالي وګنډم.»

صدیقي وویل هغه ډېره خوشحاله شوه چې هغوی نور مجبور نه دي چې خپله لور ورکړي.‌

محمد عارف چې ۶۵ کاله عمر لري، وویل هغه له ټی وای ټي ډبلیو څخه د خوراکي توکو د کڅوړې او کراچۍ له ترلاسه کولو څخه وروسته د خپلې لور د خرڅولو پرېکړه بېرته واخیستله، ځکه د یادو شیانو له ترلاسه کولو څخه وروسته هغه وتوانېد چې یو عاید ترلاسه کړي.

هغه وویل، «په کراچۍ باندې کار کول، تلل او خوراکي توکي ما بوخت ساتي. هیله ده چې دا به له ما سره مرسته وکړي چې د خپلې کورنۍ لپاره حلال خواړه پیدا کړم او په دسترخوان یې ورته کېږدم. څو میاشتې کېدلې چې زه بې کار وم، او تر دې چې موږ یوه مړۍ ډوډۍ نه لرله چې ویې خورو.»

هغه وویل، «زما په کورنۍ کې اوه کسان دي، او د ګټې سړی یواځې زه یم.‌ موږ ځمکه نه لرو چې ویې کرو، او زه مزدورکار یم. له تېر کال راهیسې د کار بازار ټول درېدلی، او په دا ټول وخت کې زه بې کاره وم.»

هغه زیاته کړه، «زه خوښ یم چې بیا په کار بوخت شوم. زه باوري یم چې زه کولی شم دومره څه وګټم چې خپله کورنۍ پرې مړه کړم.»

ژوند ژغورل

د ټي وای ټي ډبلیو له خوا وړاندې شوې مرستې د کوچنیو نجونو د خرڅولو او په نکاح ورکولو په مخنیوي کې مهم رول لوبولی دی.‌

د فیروزکوه یوه اوسېدونکي محمد اسرائیل چې ۴۵ کاله عمر لري او د ټي وای ټي ډبلیو د پروژې یو ګټه اخیستونکی دی، وویل چې د دغې موسسې مرستندویې کڅوړې هغه د خپلې اته کلنې لور له خرڅولو څخه ایسار کړ.‌

هغه وویل، «زه د یوې ۸ کسیزې کورنۍ لپاره د نفقې برابرولو مسؤلیت پر غاړه لرم، او ما هېڅ عاید نه درلود. زه دې ته نږدې شوی وم چې خپله کوچنۍ لور خرڅه کړم او د کورنۍ نور غړي له لوږې او مرګ څخه وژغورم. موږ بې چاره وو، او هیڅوک هم دې ته چمتو نه وو چې له موږ سره مرسته وکړي.»

اسرائیل وویل، «زما مېرمن اوس د کالو په ګنډلو بوخته ده. زه اوس کراچۍ او خوراکي توکي لرم چې هره ورځ پرې کار کوم. اوس زه کولی شم چې د ورځې له ۲۰۰ څخه تر ۳۰۰ افغانیو (۲.۲۰ تر ۳.۳۰ ډالر) وګټم.»

هغه وویل، که دا مرسته نه وای، «زه به مجبور شوی وای چې خپله کوچنۍ لور خرڅه کړم، او دا به د یوه پلار په توګه زما لپاره تر ټولو سخته پریکړه وای.»

په فیروزکوه کې د مدني ټولنې یوه فعال محمد سلیم قاضي زاده وویل، د نړۍ والې ټولنې او نړۍ والو موسساتو له خوا وړاندې کړای شوې مرستې د تېر کال په اوږدو کې د زرګونو افغانانو ژوند ژغورلی دی.

هغه زیاته کړه، «فقر او نېستي دې حد ته رسېدلې چې ځینې میندې او پلرونه مجبور شوي ترڅو خپل کوچني ماشومان وپلوري. له دغو کم وسو کورنیو سره مرسته کول ډېر مهم او ارزښتناک کار دی.»

قاضي زاده وویل، «د کوچنیو نجونو د خرڅلاو مخنیوی د هغوی د ژوند د ژغورلو په معنی دی.»