جګپوړي ایراني چارواکي غواړي د وینزویلا د ساحلي کورونو په پېرودلو سره ځانونه له خطر څخه وژغوري

یو نوی راپور وایي چې، جګپوړي ایراني مشران په وینزویلا کې د استوګنځایونو لټون کوي، او هڅه کوي چې په خپل هېواد کې د رژیم د سقوط په صورت کې خپل ځانونه خوندي کړي.

د لیندۍ په میاشت کې، د ایران انټرنېشنل په نامه رسنۍ وویل چې هغوی ته معلومه شوې چې د څلورو جګپوړو ایراني چارواکو یوه پلاوي وینزویلا ته د دې لپاره سفر کړی چې یوې هوکړې ته ورسېږي.

د راپورونو له مخې، وینزویلا ومنله چې که د ایران رژیم سقوط کوي، جګپوړو ایراني چارواکو او د هغوی کورنیو ته به اجازه ورکړي چې هلته پناه واخلي.

دغه راز، ایران انټرنېشنل د یوې شننې له قوله وویل چې د پناه غوښتنه «د راپورونو له مخې مستقیما د ایراني مشر علي خامنه اي له دفتر څخه تللې ده».‌

دا اوازې چې ایراني چارواکي په وینزویلا کې د ساحل د غاړې وېلاګانې اخلي، او ورسره د ملکیتونو قیمتونه زیات شوي،‌ په وروستیو میاشتو کې ډېرې خپرې شوي دي.‌

په اروپا کې مېشت یوه ایراني شنونکي چې نه یې غوښتل نوم یې یاد شي، المشارق خبري وېب سایټ ته وویل، دا پخه خبره ده چې د ایران رژیم کمزوری شوی، مفلس شوی او تجرید شوی دی.

هغه وویل، که په وینزویلا کې د ایراني چارواکو د پناه غوښتنې راپور صحیح وي، دا د رژیم بې ثباتي لا نوره ثابتوي.

هغه وویل، «که رژیم سقوط وکړي، چې سقوط یې حتمي دی،‌ ایراني چارواکي به بل چېرته لاړ شي؟»

هغه وویل، «وینزویلا د امریکا تر بندیزونو لاندې په برابر ډول منزوي شوې ده، او د څو هغو هېوادونو له ډلې څخه ده چې ایران ورسره اړیکې لري، نو ښايي چې هغوی ایراني چارواکو ته په تېره بیا دا چې ایران په وینزویلا کې پیسې لګوي، د ورتګ اجازه ورکړي.»

که دا راپور ریښتیا وي، دغه کتنه پټه ساتل شوې ده.

د وینزویلا د بهرنیو چارو وزارت یوې سرچینې، چې نه یې غوښتل نوم یې یاد شي، له دې څخه انکار وکړ چې ایراني چارواکي کاراکاس ته د پناه غوښتنې په هکله د خبرو لپاره ورغلي ول.

هغه المشارق ته وویل، دا دواړه حکومتونه په خپلو کې سره «غوره اړیکې» لري.

په وینزویلا کې د ایران د سفارت په رسمي ټوېټر حساب کې له ایران څخه پراخ ملاتړ منعکس کیږي، چې په کې کاروونکي په خپلو پوسټونو کې امریکا د ایران او وینزویلا د «شریک دښمن» په توګه یادوي.

په وینزویلا کې د ایران بې ځایه لګښتونه

په ورته وخت کې، ایران په وینزویلا باندې په میلیونونو ډالر لګوي، په داسې حال کې چې خپل خلک یې له یوه اقتصادي بحران سره مخامخ دي.

ایراني وېب سایټ افتاب نیوز د لړم په میاشت کې راپور ورکړ چې، د ایران – وینزویلا ګډ بانک د ایران د مالیه ورکوونکیو د پیسو میلیاردونه ډالر وینزویلا ته په پورونو ورکولو لګولي، چې ښایي ژر بېرته ورستانه نه شي.

کاراکاس د هغو پروژو لګښتونه نه دي ورکړي چې تهران د تېلو، تعمیراتو او زراعت په ګډون په وینزویلا کې ترسره کړې وې.

تېره میاشت، یو شمېر بهر مېشتو فارسي رسنیو راپورونه ورکړل چې ایران ژمنه کړې څو په وینزویلا کې د بېلابېلو پروژو د تمویلولو لپاره تر ۷ میلیاردو ډالرو پورې مختص کړي.

دا په داسې حال کې ده چې د ایران د مرکزي بانک (سي بي آی) په وینا، د ایران بهرنی پور د دوی د غوایي میاشتې د اټکل له مخې له ۷.۲ میلیاردو ډالرو څخه اوښتی دی.

د ایران دولتي تلوېزیون وویل چې «د ایران – وینزویلا د مارکېټ» له ۶۰ څخه تر ۷۰٪ پورې پانګه به د وینزویلا د تېلو پروژو ته ځانګړې کړای شي.

وینزویلا ته د هغې د انرژۍ د خرابېدونکي بازار د تأمینولو لپاره د تصفیه شویو تېلو په ورکولو سربېره، ایران په دغه هېواد باندې وسلې پلوري، پوځي روزنه ورکوي او د راپورونو په اساس داسې لارې ورته ښیي چې د متحدو ایالاتو او اروپا د بندیزونو مخه پرې ونیسي.

په لندن کې د لیوډز مارین بیمې کمپنۍ د یوه محرم سند په اساس چې ایران انټرنېشنل ترلاسه کړی دی،په ځواب کې د ایران سپاه پاسداران او د لبنان حزب الله د خپلو فعالیتونو د پراختیا لپاره چې د ایراني تېلو د خرڅلاو له لارې حمایه کیږي، د وینزویلا سره زر قاچاق کوي.

ایران انټرنېشنل د لیندۍ په ۲۱مه راپور ورکړ، چې لیوډز څرګندوي چې له کاراکاس څخه تهران ته د ماهان ایر الوتنې د ایراني تېلو لپاره د تادیاتو په لړ کې په غیرقانوني توګه سره زر انتقالوي او په دې توګه لګول شوي بندیزونه تر پښو لاندې کوي.

د بې پیلوټه الوتکو د جوړونې وروستۍ دوه اړخیزه پروژه د دواړو هېوادونو د همکارۍ یو بل اړخ دی.

د وینزویلا ولسمشر نیکولاس مدورو د چنګاښ په ۱۴مه د یوه رسم ګذشت په ترڅ کې «له وینزویلایي بې پيلوټه الوتکو څخه چې د بریدونو ترسره کولو وړتیاوې لري» پرده پورته کړله.

وینزویلا د لاتینې امریکا یواځینی هېواد دی چې دا ډول وسله لري. کتونکي وایي، دا یو ښکاره حقیقت دی چې کاراکاس د تهران له خوا له پوځي پلوه حمایه کیږي.

۲۰ کلنه همکاري

مدورو او د ایران ولسمشر ابراهیم رییسي د غبرګولي په ۲۱مه په تهران کې د ۲۰ کلنې همکارۍ یوه هوکړه لاسلیک کړه چې په بېلابېلو برخو کې اړیکې غښتلې کړي.

رییسي وویل، دا دوه تحریم شوي هېوادونه چې دواړه منزوي دي او درانه بندیزونه پرې لګول شوي دي، «به د مالياتو، انرژۍ او دفاع پروژو کې ګډ کار» وکړي.

خو اقتصادپوهان وایي چې تر اوسه پورې دغه همکاري یو اړخیزه پاتې ده.

ایراني رسنیو د تلې په میاشت کې راپور ورکړ چې اېل پالیتو چاڼځای چې ایران په کاراکاس کې جوړ کړی دی، د غوایي په میاشت کې د تهران او کاراکاس تر منځ د خراب شوي چاڼځای د ترمیم او بیا کار پيلولو لپاره د ۱۱۶ میلیونو ډالرو په ارزښت یوه قرارداد له لاسلیکېدلو څخه وروسته عملیات پیل کړي دي.

ایران د وینزویلا غلېظ تېل او نور وسایل د تصفیه شویو، تقطیر شویو، او دغه راز د چاڼ د پرزو او تخنیکي همکارۍ په بدل کې اخلي او هغه هېواد ته سپک تېل ورکوي چې د رقیق کوونکیو په توګه ترې استفاده وکړي.

د لیندۍ په ۱۵مه، رویټرز راپور ورکړ چې یوه ایرانۍ ټانکربېړۍ چې ۲ میلیونه بیرله ډېر سپک تېل په کې بار وو هغه اونۍ د وینزویلا اوبو ته ورسېدله.

په ۱۳۸۵ کې د دواړو هېوادونو تر منځ د شوي یوه تړون په لړ کې، ایران د څلورو پرمختللیو ټانکر بېړیو لومړنۍ هغه د ۱۳۹۹ د غوایي په میاشت کې وینزویلا ته ورکړه، او دویمه بېړۍ یې د غبرګولي په ۲۱مه ورکړله.

درېیمه ټانکر بېړۍ د وږي په میاشت کې کاراکاس ته ورکړل شوه، په داسې حال کې چې څلورمه به په ۱۴۰۳ کې د وینزویلا د تېلو او ګازو دولتي شرکت سره یوځای شي.‌

دا تحویلۍ په داسې حال کې کېږي چې متحده ایالاتو په ایران او وینزویلا باندې سخت اقتصادي بندیزونه لګولي دي.

ډېر ایراني اقتصادي او سیاسي شنونکي د ایران رژیم باندې «د هېواد خرڅولو» تور لګوي، ځکه چې دغه هېواد له خپلو نورو متحدینو روسیې او چین سره همداسې معاملې کړي دي.

په ایران کې مېشت یوه حقوق پوه وویل، «د رژیم مقامات د قدرت ترلاسه کولو، په قدرت کې د پاتې کېدلو او له قدرت څخه د لیرې کېدلو په صورت کې د ورتګ لپاره د یوه ځای د لرلو لپاره هر څه کوي.»

هغه له المشارق سره په خبرو کې وویل، «د هېواد خرڅول د اسلامي جمهوریت د چارواکو لپاره یواځینۍ لاره ده چې ځانونو ته یو خوندي پټنځای واخلي، او داسې ښکاري چې دا وخت هغه خوندي ځای وینزویلا دی.»

ماریسیلا لوزاردو له کاراکاس څخه د دې راپور په برابرولو کې همکاري کړې ده.