افغانستان کشمش خانه های سنتی را احیاء می کند

ولسوالی ده سبز -- عبدالجلیل گلزار، یک زارع افغان در یک کلبه خشتی کوچک، جاییکه در آن نسل های متعدد از فامیل او حاصلات انگورشان را خشک کرده اند، کنار یک توده کشمش نشسته است.

این کلبه های سنتی از مدت ها پیش برای آویختن و خشکاندن میوه ها مورد استفاده قرار می گرفته است. ولی حالا که حکومت می خواهد تولید را بالا ببرد، کشمش خانه ها نوسازی می شوند.

افغانستان زمانی ۱۰ فیصد از بازار کشمش جهان را در اختیار خود داشت، ولی نزدیک به چهار دهه جنگ این رقم را تا حد ۲ الی ۳ فیصد تقلیل داده است.

سکتور زراعت عامل محرکه اصلی اقتصاد افغانستان و کلانترین کارفرما در این کشور است.

وزارت زراعت و گروه های امداد، تمویل هزینه احداث کشمش خانه های مدرن را بر عهده گرفته اند.

گلزار در داخل این کشمش خانه گلی که توسط پدرش در ولسوالی ده سبز در نزدیکی کابل ساخته شده گفت: «این کشمش خانه نو ظرفیت بسیار بیشتر دارد و فقط یک وظیفه دارد (خشک کردن انگورها).»

حاجی ملک ضابط یکی از دهاقین است که از یک کشمش خانه جدید ساخته شده با خشت در نزدیکی پایتخت افغانستان مستفید شده است. داخل این اتاق که کف آن سمنت است ردیف های مرتب آویز های فلزی چیده شده اند و خوشه های انگور مثل شاخه ها در جنگل آویخته شده اند.

حدود ۱۰۰ نوع انگور مختلف در افغانستان

در افغانستان در حدود ۱۰۰ نوع مختلف انگور وجود دارند که در سرتاسر این کشور پرورش داده می شوند و در اشعار مردمی، نغمه های کودکانه و مثل ها از آنها یاد می شود.

در فقدان صنعت شراب سازی، که [شرعا] حرام است، بسیاری از دهاقین انگورهای شان را به کشمش تبدیل می کنند که هم نگهداری آن آسان تر است و هم عایدی زیادتری را می آورد.

یک سیر انگور تازه به قیمت متوسط ۳۰۰ افغانی (در حدود ۴.۳ دالر) معامله می شود، در حالیکه فقط ۱ کیلوگرم کشمش بیش از ۳۰۰ افغانی (در حدود ۴.۳ دالر) عایدی می آورد.

با این حال دهاقین اغلب می توانند از مواد مخدر غیرقانونی، به شمول تریاک که مادهء حیاتی ستیزه جویی طالبان است عایدی زیادتری داشته باشند.

یک گزارش اخیر ملل متحد نشان می دهد که ساحات تحت زراعت کوکنار در افغانستان به بالاترین حد رسیده است که این نشان دهنده اهمیت ارائه حاصلات جایگزین موفق به دهاقین می باشد.

استفاده از تکنالوژی برای بلند بردن کمیت و کیفیت

افغانستان در سال قبل در حدود ۹۰۰۰۰۰ تن انگور تولید کرد. با این حال بر اساس معلومات حکومت، این کشور فقط مقدار بسیار کوچک از آن را -- ۱۱۱۰۰۰ تن انگور تازه و ۱۵۰۰۰ تن کشمش -- را صادر نموده است.

فقدان سردخانه ها و الزامات دشوار واردات در بسیاری از بازارهای خارجی به این معنا است که حاصلات عمدهء انگور افغانستان در فصل برداشت آن در بازارهای داخلی فروخته می شود که این موجب بالا رفتن عرضه و پایین آمدن قیمت ها می گردد.

عبدالصمد کماوی، هماهنگ کننده باغبانی ملی در وزارت زراعت گفت:‌ «اساساً این کشمش خانه های جدید سه تاثیر دارند: آنها انگورهای تازه را از بازار جمع آوری کرده و کیفیت پروسه و محصول را افزایش می دهند و همچنان از قیمت ها حمایت می کنند.»‌

ولی به رغم این بهبودها، روش های ابتدایی پرورش و پروسه حاصلات در افغانستان به این معنا است که دسترسی به بازارهای صادرات فراتر از پاکستان، هند، امارات متحده عربی و روسیه دشوار می باشد.

یک وارد کننده غربی به خبرگزاری فرانسه گفت: «افغان ها به رغم معلومات عملی شان هنوز در رابطه با استانداردهای اروپایی که مدام سختگیرانه تر می شوند، مشکل دارند.»

بعض شرکت ها جهت بهتر کردن کیفیت کشمش های شان به فناوری های پیشرفته روی آورده اند.

تبسم که یک صادرکننده عمده است دو خط تولید در کابل دارد که به ماشین های اشعهء ایکس و دستگاه های تشخیص فلزات مجهز استند تا اطمینان حاصل شود که فقط بهترین کشمش ها بسته بندی و به خارج فرستاده می شوند.

پایبندی به روش های قدیمی

پروسه خشکاندن در کشمش خانه های جدید ساخته شده از خشت و سمنت سریع تر و تمیزتر است. اما گلزار با سرسختی کشمش خانه گلی خود را نگه داشته است. خانواده او در ماه های گرم تابستان به همین محل پناه می برند.

او در حالی که با خوشحالی روی زمین خاکی و در میان کاه و دسته های سیر نشسته بود،‌ گفت: «آنها سردتر هستند.»