تحلیلگران می گویند، جماعت نصرت الاسلام والمسلمین (جناو) وابسته به القاعده در افریقای غربی، از یک گروه شبه نظامی جنگل نشین به یک تهدید منطقه ای تبدیل شده است.
این گروه با گسترش خود در سراسر مالی، بورکینافاسو و نایجر، با سوء استفاده از خلاهای حکومتی و امنیتی در حال فروپاشی، به طور سیستماتیک مکاتب را تخریب، آزادیها را سرکوب و ساختارهای دولتی را با حکومت افراطی جایگزین کرده است.
در حالی که جماعت نصرتالاسلام والمسلمین (JNIM) تلاش دارد گسترش نفوذ خود را با ادعای دفاع از اسلام توجیه کند، عالمان دین تأکید می کنند که ایدیولوژی و عملکرد این گروه خیانتی اساسی به باورهای اسلامی است.
مولوی محیالدین یعقوبی، یک عالم دین مقیم مزار شریف گفت، القاعده و گروههای وابسته اش اسلام، «دینی که پیام آور صلح، مهربانی و همزیستی است، به ابزاری برای ترور، خشونت و دست یابی به قدرت تبدیل کردهاند.»
یعقوبی به سلام تایمز گفت: «اسلام اجازهٔ کشتن افراد بی گناه را نمی دهد.»
او افزود: «هر جایی که این گروهها به نام دین مرگ و وحشت گسترش می دهند، در حقیقت برخلاف آموزههای آن عمل می کنند.»
حملهء اخیر جناو، تواناییها و جاه طلبی های ارضی رو به رشد آن را نشان می دهد، زیرا آنچه را که به عنوان حملات پراگنده آغاز شد، به یک کمپاین هماهنگ تبدیل می کند که اکنون از مرکز و غرب مالی تا مرزهای بنین امتداد دارد.
این گروه بتاریخ ۲۰ ماه ثور به یک پایگاه نظامی در جیبو، بورکینافاسو حمله کرد، بیش از ۱۰۰ نفر را کشت و موقتاً آن مرکز را اشغال کرد.
تنها ۱۳ روز بعد، این گروه یک پایگاه نظامی در دیورا، مرکز مالی را تصرف کرد و در یک حملهء هماهنگ، ۴۰ سرباز مالیایی را کشت.
تحلیلگر امنیتی و امور جهانی مستقر در لندن به سلام تایمز گفت، «این گروه خشونت نظامی را با تبلیغات ایدیولوژیک ترکیب می کند،»
آنچه واقعاً نگران کننده است این است که این گسترش نه تنها یک تهدید امنیتی، بلکه یک تهدید تمدنی نیز است که بافت اجتماعی و فرهنگی منطقه را تضعیف می کند.
علی رضا عصمتی، تحلیلگر سیاسی مستقر در بلجیم، به سلام تایمز گفت، وضعیت فعلی در شمال بورکینافاسو و مالی، نه فقط یک وضعیت اضطراری امنیتی، بلکه یک بحران عمیق سیاسی و اجتماعی را نشان می دهد.
عصمتی گفت که گروه جماعت اسلامی با تصرف سرزمین های دورافتاده، مسیرهای تجارتی حیاتی و موقعیت های استراتژیک، از این آسیب پذیریها استفاده کرده است.
تحریف و خیانت
نقیب الله محسنی، استاد سابق پوهنتون بلخ، به سلام تایمز گفت،این وضعیت مستلزم مداخلهء هماهنگ بینالمللی، با همکاری اتحادیه افریقا، برای جلوگیری از تبدیل شدن جناو به یک تهدید فرامنطقه ای است.
وی خاطرنشان کرد که القاعده سابقه سوء استفاده از نهادهای ضعیف دولتی و مرزهای نفوذپذیر برای تأمین بودجه، سلاح و جذب نیرو را دارد.
وی هشدار داد که بدون اقدام قاطع از سوی کشورهای همسایه و سازمان های بینالمللی، افریقای غربی در معرض خطر تبدیل شدن به یک مرکز بزرگ تروریزم جهانی قرار دارد.
عصمتی گفت، «این گروه اکنون به یک شبکهء پیچیده منطقهای تبدیل شده است که با باندهای جنایتکار و قاچاقچیان همکاری میکند،»
جناو با ادعای دفاع از اسلام، تلاش کرده است تا با تفسیر خشن خود از قوانین اسلامی، خود را گسترش بدهد.
اما علمای دینی اصرار دارند که ایدیولوژی و اقدامات جناو نشان دهنده خیانت اساسی به دین است.
مولوی محی الدین یعقوبی، عالم دینی ساکن مزار شریف، گفت که القاعده و گروه های وابسته به آن، اسلام «دین صلح، شفقت و همزیستی» را به ابزاری برای ترور، خشونت و تصاحب قدرت تبدیل کرده اند.
او به سلام تایمز گفت، این امر آموزه های دینی را تحریف می کند و به اعتبار جهانی اسلام آسیب می رساند.
یعقوبی گفت، «اسلام به کشتن افراد بی گناه جواز نمی دهد،»
او گفت، «هر جا که این گروه ها به نام دین مرگ و وحشت را گسترش دهند، در واقع برعکس آن عمل می کنند.»
عالمان دین به سلام تایمز گفتند که تلاش این گروه برای جایگزین ساختن اقتدار دولت با تفسیر سخت گیرانهٔ خود از شریعت اسلامی، آموزه های دینی را تحریف کرده و به اعتبار جهانی اسلام آسیب می زند.