افغانه فعاله په بلخ کې له ښوونځي څخه پاتې ماشومانو ته وړیا زده کړې برابروي

کندوز -- کله چې د بلخ ولایت د دهدادي ولسوالۍ یوې فعالې زهرا صدیقي د خپلې محلې ماشومان ولیدل چې مجبور وو له خپلو کورنیو سره د مرستې کولو لپاره کار وکړي، هغه پوه شوه چې یو څه باید وشي.

د شیخ اباد یوې اوسېدونکې صدیقي له نورو ښځینه فعالانو سره لاسونه یو کړل چې په خپل لګښت یو ښوونیز مرکز جوړ کړي او د ولایت له ۱۵۰ څخه ډېرو ماشومانو ته وړیا ښوونه او روزنه برابره کړي.

د هغوی هدف دا دی چې د بې سوادۍ پر ضد مبارزه وکړي او د هغو کورنیو د ماشومانو لپاره د زده کړو چاپېریال برابر کړي چې د هېواد شخړو، وچکالۍ او بې وزلۍ دي اغېزمن کړي دي.

زده کوونکي دغلته دري او انګلیسي او دغه راز دینیات، ریاضي او تاریخ زده کوي.

صدیقي وویل، «کله چې ما ماشومان ولیدل چې سخت کارونه کوي، ما ډېر د ناراحتۍ احساس وکړ. کله چې ما کوچنیو ماشومانو ته وکتل، زه د هغوی په حال ډېره خفه شوم او هیله مې وکړه چې کاش په سیمه کې د هغوی لپاره یو ښوونځی وای.»

هغې وویل، «ما دا خبره څو ځلې د ولایت د پوهنې ریاست سره شریکه کړه، خو هېڅکله مې هم مثبت ځواب ترلاسه نه کړ. بالاخره، ما فکر وکړ چې زه باید نوښت په لاس کې واخلم او یو تعلیمي مرکز جوړ کړم.»

هغې وویل، «زه ډېره خوشحاله یم چې ومې کولی شوای چې په دې سیمه کې د ماشومانو لپاره د زده کړو فرصت برابر کړم.»

صدیقي چې د بلخ پوهنتون د ژورنالیزم پوهنځي څخه فارغه شوې، وویل، هغه او نورې هغه فعالانې به چې له هغې سره ملګرې شوي دي په ګډه په دغه ولایت کې د بې سوادۍ په له منځه وړلو کې هېڅ هڅې ونه سپموي.

هغې وویل، که نور ملاتړ ترلاسه کړي دا ګروپ چمتو دی چې خپل فعالیتونه پراخ کړي، څو دغه تعلیمي مرکز وکولی شي چې د سیمې د ټولو هغو ماشومانو لپاره چې له ښوونځیو څخه بې برخې پاتې شوي دي، د زده کړو فرصتونه برابر کړي.‌

د صدیقي د ښوونیز مرکز یوې ښوونکې اصال سلحشور وویل، دامرکز د غوایي په لومړۍ اونۍ کې د دغه ولایت د ښوونې او روزنې، اقتصاد، اطلاعات او کلتور ریاستونو سره په همغږۍ کې پرانستل شو.‌

هغې وویل، «دا مرکز له ښوونځي څخه د مخکې عمر کوچنیانو ته چټکې زده کړې برابروي څو هغوی په راتلونکي کال کې ښوونځي ته د تګ لپاره چمتو کړي.»

هغې وویل، «په دې مرکز کې شامل شوي اکثر ماشومان بې سواد دي، او ځینې نور په بېلابېلو دلایلو ښوونځي ته له تګ څخه محروم شوي دي. دا مرکز له هغوی سره مرسته کوي چې بېلابېل مضامین زده کړي.»

هغې وویل، «زه د لا نورې مرستې غوښتنه کوم څو موږ وکولی شو دا خدمت پراخ کړو او د نورو ماشومانو لپاره هم وړیا زده کړې برابرې کړو.»

هغې وویل، «دلته څلور ښوونکي دي چې دوه ښځې دي او دوه سړي دي.»

د یوه ښه راتلونکي لپاره هیله

د شیخ اباد کلي یوه اوسېدونکي امان الله غزنوي چې ۹ کاله عمر لري، وویل، هغه د جنګ او ناامنۍ له امله د خپلو زده کړو له تعقیبولو څخه محروم شوی وو.

هغه وویل، «کله چې موږ بې ځایه شوو دا چې مونږ د راتلونکي په هکله مطمئن نه وو نو مونږ هیله له لاسه ورکړله، خو اوس زه خوښ یم چې کولی شم خپلو زده کړو ته دوام ورکړم.»

هغه وویل، «زه په خپلو ټولو همزولو باندې غږ کوم چې زده کړه وکړي څو له هغوی څخه انجنیران او ډاکتران جوړ شي. دا وخت د دې نه دی چې هغوی پیسې وګټي بلکې هغوی باید زده کړه وکړي او خپل راتلونکی جوړ کړي.»

د بلخ ولایت د دهدادي ولسوالۍ د رمضاني کلي یوې اوسېدونکې زرینې چې ۱۰ کاله عمر لري، وویل چې هغه بې سواده پاتې وه خو اوس خوشحاله ده چې کولی شی لیک او لوست وکړي.‌

هغې وویل، «موږ جګړو بې ځایه کړو، او کله چې مونږ کور ته را ستانه شوو، د ښوونې او روزنې د بیا پیلولو په هکله هېڅ خبر نه وو.»

هغې وویل، «ما نشوای کولی چې لیکل وکړم. اوس زه کولی شم چې لیک او لوست وکړم. دغه مرکز زموږ لپاره د زده کړو یو ښه فرصت برابر کړ.»

د بلخ ولایت کورنیو او اوسېدونکیو د زده کړو په برخه کې د دغه نوي فرصت هرکلی کړی او وایي چې د بې وزلو او محرومو ماشومانو لپاره د داسې یوه پروګرام تنظیمول ډېر زیات مهم دي.

د دهدادي ولسوالۍ یوه اوسېدونکي محمدعمر چې ۵۸ کاله عمر لري، وویل، جګړې او سختو حالاتو په سلګونو کورنۍ مجبورې کړې چې خپل کورونه پرېږدي، او په نتیجه کې د هغوی ماشومان له زده کړو څخه بې برخې شول.

هغه وویل، «بې ځایه شوې کورنۍ د بلخ ولایت په بېلابېلو برخو کې خپرې شوې او هلته یې د ځانونو لپاره له درې څخه تر شپږو میاشتو پورې سرپناوې برابرې کړې. ځینې کورنۍ له دوو څخه تر درې میاشتو مخکې خپلو کورونو ته راستنې شوي دي.»

عمر وویل، «زموږ ماشومان د ولسوالۍ په لیرې پرتو کلیو کې په بېلابېلو دلایلو له زده کړو څخه محروم شوي دي، خو اوس موږ خوښ یو چې دا تعلیمي مرکز جوړ شوی او زمونږ ماشومانو ته ښوونه او روزنه ورکوي.»