د ژمي په را رسېدلو سره لوږه او بې وزلي په افغانانو باندې منګولې ښخوي

| 10-29-2022

د خلکو د ملاتړ غوره لاره د کاري فرصتونه رامینځته کول دي ترڅو هغوی په سوال کولو عادت نشي بلکه د خپل کار له لارې نفقه ترلاسه کړي. ټول کورني او نړیوال بنسټونه باید د اړمنو خلکو لپاره د کاري فرصتونو د رامنځته کولو لپاره کار وکړي. فقر، وزګارتیا او د هېواد ناڅرګند سیاسي او اقتصادي وضعیت افغانان خفه او ستړي کړي دي. یوازې خدای پوهیږي چې دا حالت به کله بدل شي. د دې وضعیت پړه د طالبانو او امریکا پر غاړه ده. امریکا افغانستان طالبانو ته وسپاره.

| 10-23-2022

مستقیمې مالي یا د خوراکي توکو مرسته د هغو کسانو لپاره ضروري ده چې نشي کولی د کمزورتیا، معیوبیت، یا کوم بل فکتور له امله چې د کار کولو وړتیا یې له مینځه وړې وي، کار وکړي. که نه نو، د خلکو لپاره غوره ملاتړ د کار فرصتونه رامینځته کول دي ترڅو دوی په سوال کولو عادت نه شي بلکه د خپل کار له لارې نفقه وګټي. ټولې داخلي او نړۍ والې موسسې باید هڅه وکړي چې د اړو خلکو لپاره کاري فرصتونه رامنځته کړي.

| 10-21-2022

د خوړو نړيوال سازمان (WFP) چې دمګړۍ په افغانستان کې فعالیت کوي په تازني راپور کې ويلي، چې په افغانستان کې له هرو لسو تنو څخه نهه تنه د خوراکي توکو له کمښت سره مخامخ دي او کورنۍ نه شي کولای چې خپلو اولادونو ته لازم خواړه برابر کړي. په دې راپور کې راغلي، د روان زېږديز کال له پيله تر دې دمه څه باندې ۲۱ ميليونه زيان منونکو افغانانو سره يې مرسته کړې ده. د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړی راپورټر ریچارډ بېنټ وايي، چې په دې هېواد کې انساني او د بشري حقونو ناورين اوس هم دوام لري او د وضعيت لا ترينګلتيا د مخنيوي لپاره لازمو ګامونو ته اړتيا ده. افغانستان وژغورﺉ.

| 10-20-2022

که د دې وضعیت د حلولو لپاره یوه معیاري ستراتیژي جوړه نه شي او د افغانانو اقتصادي ستونزې حل نه شي، د افغانستان خلک به د تل لپاره له ستونزو سره مخامخ شي. له بده مرغه چې په تېرو شلو کلونو کې چې د نړۍ ۴۲ هېوادونو افغانستان د خپلو وسلو لابراتوار جوړ کړ او هر هېواد خپل توپونه، ټانکونه او نورې وسلې راوړې او په افغانستان کې يې ازمويلې، هېڅ دولتي او حکومتي چارواکي له هغوی څخه غوښتنه ونه کړه چې د افغانستان لپاره صنعتي فابریکې جوړې کړي، د افغانستان اوبه کنټرول کړي او د افغانستان لپاره برېښنا تولید کړي. په هېواد کې دننه دولتي چارواکي د خلکو د خدمت پر ځای په غلا او تخریب بوخت ول. په پایله کې پاکستان د افغانستان د حکومت او امریکا پر وړاندې غالب شو او افغانستان یې تر خپل واک لاندې کړ. اوس افغانان کړېږي، او پاکستانيان د افغانانو له درد او غم څخه خوند اخلي.

| 10-20-2022

سره د دې چې لوږې او بې وزلۍ د خلکو حالت بیخي خراب کړی ترڅنګ یې نړیوال بانک د افغانستان د اقتصاد پر وړاندې د ډېرو ننګونو خبره کړې او په خپل تازني راپور کې یې د طالبانو د حکومت د یوه جګپوړي چارواکي له قوله ویلي چې طالبانو په تېر څه باندې یوه کال کې داسې مهم بنسټیز کارونه نه دي کړي چې هغه دې د خلکو لپاره د قناعت وړ وي. د رییس الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر پرون چهارشنبې/۲۰/۱۰/۲۰۲۲ په کابل کې په یوه غونډه کې وویل، "ملت په دې نه دی قانع، دا به سر سره خلاصوو، موږ تراوسه داسې خدمت ورته کړی نه دی چې محض یو نمونه کار مو ورته کړی دی. باید موږ داسې څه ورته وکړو چې له دنیا څخه داسې مستغني واوسېږو چې دغه لاس بیا ورته ونه نیسو." نو طالبان په خپله هم په دې قانع دي چې ولس ته یې کار نه دی کړی او کله چې طالب وايي چې کار نه دی شوی، نو خلک څه وکړي، څه وخوري او په څه ځان بوخت کړي؟ خبره داده چې طالبان دا اوس څو ډلې دي، یوه ډله یې یو رقم خبرې کوي، بله راځي هغه بل څه وايي، بله یې بل څه ... نو دوی پر ځای د دې چې ولس ته کار وکړي خپلمنځي ستونزو کې ګیر دي او کارونه ترې پاتې دي، چې دې سره خلک ورځ تر بلې د لوږې او بې وزلۍ کندې ته ورټیټږي او هممهاله د افغانستان اقتصاد مخ په ځوړ دی.

| 10-19-2022

په داسې حال کې چې د افغانستان خلک له لوږې مري، د نړۍ زبرځواکونه په جګړه بوخت دي او یو بل ته زیان رسوي. هره ورځ د روسیې او اوکراین ترمنځ په جګړه کې میلیونونه ډالر مصرفیږي. د دې جګړې له امله اوښتي زیانونه هم د حساب وړ نه دي. چین هم غواړي له تایوان سره جګړه پیل کړي او په ارمنستان او اذربایجان کې هم وضعیت کړکېچن دی. د نړۍ زبرځواکونه کولای شي په ملیاردونو ډالر په دفاعي بودیجه ولګوي، خو په افغانستان او نورو هیوادونو کې د هغو بې وزلو او وږو خلکو سره مرسته نه شي کولای چې د خپلو وحشیانه لوبو له امله یې هرڅه له لاسه ورکړي دي. خدای دې وکړي چې دا بډایه هیوادونه د افغانانو له ورته حالت سره مخامخ شي څو پوه شي چې د لوږې درد څنګه حس کیږي.

| 10-19-2022

په داسې حال کې چې بې وزلي او لوږه ورځ تر بلې خوله خښوي او ژمی هم په رارسېدو دی خو د افغانستان واکمنان یې هېڅ په کیسه کې نه دي. څو ورځې وړاندې یې په رسنیو کې غوغا جوړه کړې وه چې روسیې سره یې د تېلو، ګاز او غوړیو قراردادونه لاسلیک کړي، مګر لا یې هېڅ څرک نه لګېږي او نه یې بیا دوی یادونه کړې چې ایا په رییښتیا دغه قرارداونه شوي که هسې اوازه وه؟ خو د خلکو وضعیت د هوا په سړېدو سره نور هم د خرابېدو طرف ته روان دی. په یو شمېر ولایتونو کې همدا اوس هوا سړه شوې. مخکې خلک یوازې له لوږې مړه کېدل خو تر دې وروسته به یې سړه هوا هم ساه ترې اخلي. بل دا چې طالبان یوازې دېته پراته دي چې د عایداتي ادارو څخه ګټه وکړي خو بېرته چې وطن کې څه خراب او بیا ځلې ترمیم ته اړتیا لري پروا یې نه کوي. نور خو هر څه پرېږده چې هره ورځ پاکستان ته څومره د ډبرو سکاره روان دي هم ډېرې پیسې دي خو دوی یې یو په ارزانه پلوري او بل چې کومې پیسې ترې په لاس راځي د بانک پر ځای بوجیو ته ځي.

| 10-19-2022

دا سمه ده چې بې وزلي ورځ تر بلې په ډېرېدو ده او ځینې خلک يې له سختو حالاتو سره مخامخ کړي دي. بې وزلي، بېکاري او د هېواد ناڅرګند سیاسي او اقتصادي وضعیت افغانان ورځ تر بلې ناهیلي او ستړي کړي دي. یوازې خدای پوهیږي چې دا حالت به کله بدل شي. د دې وضعیت پړه د طالبانو او امریکا پر غاړه ده. امریکا افغانستان طالبانو ته تسلیم کړ او هغوی ته یې یو شرط وټاکه. خو طالبان د دې پر ځای چې د امریکا او نړیوالې ټولنې شرطونه ومني، ځانونه د افغانستان د شل کلنې جګړې ګټونکي ګڼي. دوی دې ته چمتو نه دي چې د نړیوالې ټولنې شرایط ومني، چې د یوه ټول شموله حکومت جوړول، ښځو ته د کار او زده کړو اجازه ورکول، د بشري حقونو تامینول او د اقلیتونو د حقونو تضمین کول دي. په نتیجه کې، نړیواله ټولنه د دوی حکومت په رسمیت نه پیژني چې په هر اړخ کې د افغانستان د بندیز لامل کیږي. نو پایله یې څه ده؟ طالبان په دولتي دفترونو کې ناست دي او ټوله ورځ د خلکو د مالیاتو په پیسو مزې کوي او غربي هیوادونه د عامو افغانانو پروا نه کوي. په دې توګه به یوازې افغانان وږي پاتې شي او له لوږې به مړه شي. د افغانستان بې وزله ولس تل د شخړو ستر قیمت ادا کړی دی. که جګړه وي خلک وژل کیږي او که سیاسي شخړه وي خلک زیانمن کیږي. خدای دې افغانان وساتي. :(

| 10-18-2022

د بزنس انسایډر د معلوماتو له مخې، دا وخت په نړۍ کې یو ټن د ډبرو سکاره په ۳۹۳ ډالر پلورل کیږي خو ویل کیږي چې د افغانستان سکاره په ډېره ټیټه بیه پاکستان ته ځي. په دې لست کې د نړۍ د ۱۰۰ هېوادونو د ډبرو سکرو د ذخیرو اندازې لیکل شوي دي؛ https://www.worldometers.info/coal/coal-reserves-by-country/

| 10-18-2022

افغانستان دا وخت د سون توکو په حساب له یوه ناورین سره مخامخ کېدونکی دی. په دې ناورین کې طالبان او پاکستان تر ټولو ډېر لوی لاس لري. د ډبرو سکرو په هکله د یوې معلوماتي پاڼې د معلوماتو په اساس، چین په نړۍ کې څلورمه درجه ډېر سکاره لري چې اندازه یې ۱۴۹ میلیارده ۸۱۸ میلیونه ۲۵۹ زره ټنه ته رسېږي او د نړۍ ۱۳.۱٪ جوړوي، او په پنځمه درجه کې هندوستان دی چې ۱۰۷ میلیارده ۷۲۶ میلیونه ۵۵۱ زره ټنه سکاره لري او د نړۍ د سکرو ۹.۵٪ جوړوي.......... او چې خبره افغانستان او د افغانستان ګاونډیانو ته راورسېږي، بیا نو پاکستان د نړۍ د ۱۰۰ ډېره کوله لرونکیو هېوادونو په لست کې ۲۰م ځای لري چې ۳ میلیارده ۳۷۷ میلیونه ۴۷۷ زره ټنه سکاره لري او د نړۍ د سکرو ۰.۳٪ جوړوي. ورپسې بل ګاونډی ازبکستان دی چې ۱ میلیارد ۵۱۵ میلیونه ۶۷۶ زره ټنه سکاره لري او د نړۍ د سکرو ۰.۱٪ جوړوي. ایران په نړۍ وال لست کې ۲۹م ځای لري چې ۱ میلیارد ۳۲۶ میلیونه او ۷۸ زره ټنه سکاره لري او د نړۍ د سکرو ۰.۱٪ جوړوي.‌ تاجکستان په لست کې په ۴۱م ځای کې واقع دی چې ۴۱۳ میلیونه ټنه سکاره لري. افغانستان د ۱۰۰ سکرو لرونکیو په نړۍ وال لست کې په ۶۲م ځای کې واقع دی چې یوازې او یوازې ۷۲ میلیونه او ۷۵۲ زره ټنه د ډبرو سکاره لري او د افغانستان داخلي کالنی لګښت په کال کې څه کم دوه میلیونه ټنه دی چې ښایي له ۴۰ کالونو څخه ژر خلاص شي.‌ پاکستان چې دا وخت د افغانستان د ډبرو سکرو پسې نښتی او هغه هم غواړي چې د ډالرو پر ځای یې په کلدارو ترلاسه کړي د افغانستان د سکرو په پرتله ۴۶ برابره ډېر سکاره لري خو وایي نه چې خپل سکاره ولې نه لګوي. د بزنس انسایډر د معلوماتو له مخې، دا وخت په نړۍ کې یو ټن د ډبرو سکاره په ۳۹۳ ډالر پلورل کیږي خو ویل کیږي چې د افغانستان سکاره په ډېر