افغان سوداګر په هلمند کې ۷۰۰ یتیمانو ته وړیا ښوونه او روزنه برابره کړې ده

هلمند -- عمري د عصري علومو ښوونځی چې د هلمند ولایت په مرکز لښکرګاه کې موقعیت لري، هغو ۷۰۰ هلکانو او نجونو ته ښوونه او روزنه برابروي چې مور یا پلار، تر ډېره پلرونه یې مړه شوي وي.

د ډېرو زده کوونکیو لپاره، دا لومړی ځل دی چې ښوونځي ته ځي.

یوه افغان سوداګر او د خصوصي ښوونځي مؤسس محمد عیسی عمري وویل، شاوخوا ۳۰۰ یتیم زده کوونکي د هلمند د ولسوالیو د لیرې پرتو سیمو خلک دي.

هغه وویل، «دا ماشومان ... په لیلیه کې وړیا ژوند کوي او هره ورځ درې وخته ډوډۍ هم ترلاسه کوي.»

هغه زیاته کړه، ۴۰۰ نور زده کوونکي د لښکرګاه اوسېدونکي دي او د هغوی د کورونو او ښوونځي تر منځ وړیا ټرانسپورټي خدمتونه ورکول کیږي.

عمري وویل، د ښوونځي ټول اړتیا وړ مواد، لکه کتابونه، کتابچې، قلمونه او جامې په وړیا توګه ورکول کیږي.

هدایت الله چې ‍۱۰ کاله عمر لري او په ښوونځي کې زده کړه کوي، د یوه پخواني پولیس افسر زوی دی.

د هغه پلار درې کاله مخکې د هلمند ولایت په سنګین ولسوالۍ کې په جګړه کې ووژل شو، چې هدایت الله، د هغه ورور او دوه خویندې یې بې سرپرسته پرېښودل.

د هغه یوه خور هم په دغه ښوونځي کې شامله شوې ده. دوه نور خور ورور یې لا تر اوسه واړه دي.

هغه وویل، زموږ کلي کې سنګین کې ښوونځی نشته او ماشومان نشي کولی چې هلته زده کړه وکړي.

هغه زیاته کړه، «دا لومړی ځل دی چې زه ښوونځي ته راځم، او زه خوښ یم. زه غواړم چې زما ورور او بله خور هم کله چې هغوی اوه کلن شي، په دې ښوونځي کې شامل کړای شي.»

هدایت الله وویل هغه غواړي چې زده کړه وکړي ترڅو د خپل ځان او هېواد لپاره یو بهتر راتلونکی جوړ کړي.

د یوه بهتر راتلونکی هیله

د ښوونځي یوې بلې زده کوونکې عایشې چې ۱۱ کاله عمر لري، خپل پلار پنځه کاله مخکې هغه وخت له لاسه ورکړ چې هغه په لښکرګاه کې په خپلو پټیو کې د کار کولو پر مهال په جګړه کې ووژل شو.

هغې وویل هغه ډېره خوشحاله ده چې په لومړي ځل په ښوونځي کې شامله شوه.

عایشې وویل، «زه غواړم چې په راتلونکي کې ډاکتره شم... زما مور ډېر مشکلات لیدلي. زه غواړم چې له ډاکتره کېدلو څخه وروسته د هغې ښه پاملرنه وکړم.»

هغې زیاته کړه، «که دا ښوونځی نه وای، ما به هېڅکله هم دا وړتیا نه وای ترلاسه کړې چې زده کړه وکړم. زموږ اقتصادي وضعیت ډېر خراب دی، چې د جامو، قلمونو، کتابچو د اخیستلو وس نه لرو. دې ښوونځي موږ ته هر څه وړیا برابر کړي دي.»

هغه هیله لري چې ټولې افغان نجونې به وکولی شي چې د هغې په څېر زده کړه وکړي او یو بهتر او لا روښانه راتلونکی ولري.

د ناوې ولسوالۍ یوه اوسېدونکي خلیل احمد چې ۱۰ کاله عمر لري او په دې ښوونځي کې زده کړه کوي، خپل پلار د یوې ناروغۍ له امله له لاسه ورکړ، چې هغه او د هغه مور او درې کوچنۍ خویندې ترې بې سرپرسته پاتې شول.

عمري د عصري علومو ښوونځي هغه او د هغه یوې خور ته وړیا ښوونه او روزنه برابره کړې ده. د هغه دوه نورې خویندې لا اوه کلنۍ ته رسېدلې نه دي.

احمد وویل دا لومړی ځل دی چې هغه یوه درسي ټولګي ته ورننوتی دی، او زیاته یې کړه چې هغه په مینه او لېوالتیا سره زده کړه کوي او هیله لري چې په راتلونکي کې یو انجنیر ترې جوړ شي.

هغه زیاته کړه، «ما تل هیله لرله چې ښوونځی ته لاړ شم او زده کړه وکړم، خو زموږ په کلي کې ښوونځی نشته. د ولسوالۍ په مرکز کې ښوونځی شته، خو دا چې لیرې دی او نورې ستونزې هم شته ما نشوای کولی چې هلته لاړ شم.»

احمد وویل، «زه ډېر خوښ یم چې کولی شم زده کړه وکړم او دلته ټولو اسانتیاوو ته لاسرسی ولرم. ما [په پښتو کې] الفبا زده کړي او کولی شم ویې لولم.»

له تیارې څخه خلاصون

د ښوونځي یوه ښوونکي نظرمحمد صمیم وویل، د ماشومانو لپاره «بې سوادي د هغوی ذهنونه تیاره ساتي، او هغوی اړ باسي ترڅو خپل ټول ژوند په تیاره کې تېر کړي.»

هغه وویل، «دغه ښوونځي مرسته کړې چې ۷۰۰ کسان له تیارو څخه وساتي. د دې ماشومانو هر یو به د خپلې ښوونې او روزنې له لارې د افغانستان په پرمختګ او ښېرازۍ کې د یوه ځواک په توګه رول ولوبوي.»

په لښکرګاه کې د مدني ټولنې یوه فعال عبدالله نورزي وویل، بې سوادي د افغانستان د اوسني ګډوډ حالت اصلي عامل دی او د راتلونکي یو لوستی نسل به یو بهتر هېواد جوړ کړي.

نورزي وویل، په داسې حال کې چې په دې ولایت کې په زرګونو ماشومان له زده کړو څخه بې برخې دي، د عمري د عصري علومو ښوونځي کې د ۷۰۰ ماشومانو شمولیت هیله مندي رامنځته کوي.

هغه وویل، «له بده مرغه چې، د ډېرو کالونو جنګ زموږ ښوونځي ویجاړ کړي او د ځوانانو د ښوونې او روزنې مخه یې نیولې ده. تر اوسه داسې اړتیاوړ ګامونه نه دي اخیستل شوي چې د هلمند په ولسوالیو او لیرې پرتو سیمو کې ښوونځي بیا پرانستل شي.»

هغه زیاته کړه، «په روانو حالاتو کې، په هلمند کې ماشومانو ته په وړیا توګه د ښوونې او روزنې برابرول یو ښه ګام دی.»

نورزي وویل هغه هیله لري چې د عمري د عصري علومو ښوونځي په څېر نور ښوونځي به هم جوړ شي، او دولتي ښوونځي به هم بېرته پرانستل شي.

نورزي وویل، په هلمند کې ټولې کورنۍ غواړي چې ماشومان یې ښوونځيو ته لاړ شي او زده کړې وکړي، خو د دغه ولایت په ډېرو سیمو کې د زده کړو فرصتونه برابر شوي نه دي.