تغییر زنده گی زنان افغان از طریق کار در شهرداری

جلال آباد -- ممکن است به نظر برسد که آنها مصروف گل‌کاری و وجین غلف هرز استند. مگر برای زنانی که مراقب باغ های عمومی جلال آباد استند، این وظایف معنای بسیار بیشتری دارد -- یعنی این فرصت کمیابی است برای کار کردن در بیرون از خانه.

این زنان که یک کلاه و روسری بخشی از چهره شان را پوشانده است، در باغ های عمومی شهر کار می کنند، در حالی که البسه کار برنگ نارنجی روشن -- مانند همکاران مردشان -- پوشیده اند که این رنگ با رنگ سبز پر رنگ چمن ها به شدت در تضاد است.

این باغبانان زن -- که همه آنها فقیر و بسیاری از آنها بیوه استند -- شش روز در هفته بین بوته های گل گلاب و درختان میوه دار مصروف کار استند.

دستمزد آنان که ماهانه در حدود ۱۳۰ دالر (۹۴۸۶ افغانی) است، برای بسیاری از آنها اولین دستمزدی است که در زنده گی شان دریافت می کنند.

لیلوما شیرزاد، ۲۶ ساله که سردسته این تیم است، و طوری چهره اش را در کلاه و روسری پوشانده که فقط چشمانش دیده می شوند، گفت: «مردان فکر می کنند که زنان فقط داخل خانه کار کرده می توانند. ما با این کار به همه نشان می دهیم که زنان کارهای خیلی بیشتری کرده می توانند.»

موانع بر سر کار زنان

استخدام زنان یک انتخاب مشخص و روشن در ولایت ننگرهار نبود.

ننگرهار یکی از مقرهای «دولت اسلامی» (داعش) بوده است که در آنجا این گروه با طالبان به رقابت می پردازد. همچنان کوهستان های توره بوره منحیث مخفیگاه اسامه بن لادن، رهبر سابق القاعده، بعد از حملات ۱۱ سپتامبر بوده است.

برنامه اسکان بشر ملل متحد که در پشت این طرح است، نیز ناچار بود تا سخت با خانواده ها مذاکره کند.

محمد نادر سرگند، رئیس پروگرام «شهر پاکیزه و سبز» برنامه اسکان بشر ملل متحد در جلال آباد، گفت: «برای اکثر این زنان این اولین تجربه کار آنها در خارج از منزل بود.»

او گفت که اما کالتور پشتون ها که گروه غالب در شهر افغانستان استند، «محدودیت های فراوان را بسیار بیش از اسلام، بر زنان اعمال می کند. [مثلا] زنان اجازه ندارند بدون یکی از مردان فامیل از خانه خارج شوند.»

هدف این پروگرام که در سال ۲۰۱۶ آغاز شد، ایاد، بازپروری، و نگهداری از پارک های شهری در شهرهای عمده افغانستان از طریق استخدام آسیب پذیرترین افراد بشمول زنان و بیجا شده گان در اثر جنگ می باشد.

در حدود ۸۰۰۰ نفر از کارآموزان باغبانی از میان این افراد در حدود ۱۲ ولایت، بشمول کابل استخدام شده اند.

از این میان، ۱۰۰۰ نفر را زنان تشکیل می دهند که یک صد تن از آنها سنین شان از ۱۸ تا ۶۰ ساله در جلال آباد مصروف به کار استند.

به گفتهء بانک جهانی، ۱۹ فیصد از زنان افغان بسال ۱۳۹۶ [۲۰۱۷] وظایف رسمی داشته اند.

سرگند گفت: «ثابت شده است که جلال آباد و قندهار دشوارترین ساحات برای کار استند.»

در یک تحقیق بنیاد آسیا در ماه ثور ۱۳۹۶، تعداد ۶۶ فیصد از افغان های پشتون که مورد نظرسنجی قرار گرفته بودند، از ایده کار کردن زنان در خارج از خانه را قبول کردند، در حالی که متوسط این رقم در سطح ملی ۷۴ فیصد است.

سرگند گفت: «نگرانی اصلی اطمینان یافتن از این است که زنان با مردان در خارج از خانواده در تماس نخواهند بود. در هفته اول، برادران و شوهران مرتبا بررسی می کردند تا اطمینان یابند که آبرو و احترام آنها حفظ شده است.»‌

زنان «خوشحال» از کار

بیشتر این زنان بیوه های تعلیم ندیده استند که مرگ شوهران شان آنها را محتاج کرده است.

نجیبه که در سنین ۴۰ سالگی است، در بی‌بی سایرا، یکی از پنج باغ جلال آباد که این پروگرام در آن تطبیق می شود، با یک داس در دست مصروف کار است.

او گفت: «مردم در [این] کشور می گویند که من نباید بیایم و با مردان کار کنم، اما من بسیار خوشحالم که این کار را انجام می دهم، و من از آمدن به اینجا واقعا خوشحال استم. من امیدوارم که که دخترانم هم بتوانند با من یکجا شوند.»

تورپی‌کی، یک نماینده وزارت زنان که فقط نام اولش را گرفت، گفت که بیشتر این زنان در کارگاه های اجتماعی سازمان یافته توسط ملل متحد شرکت کرده بودند.

او گفت: «زنان افغان قوی استند؛ اگر به آنها فرصت برابر [با مردان] داده شود، و اگر آنها بخواهند، کار کرده می توانند.»

او گفت: «اما این اولین بار است که به آنها فرصت کار کردن داده شده است. آن مشکل است، اما محال نمی باشد.»

زلمای اخهر، یکی از رهبران محلی در جلال آباد، مطمئن است که در این مورد زنان کار بهتر خواهند کرد.»

او گفت: «زنان اینجا مسیرها را جارو می زنند،‌ اگر ما توقف کنیم، همه جا زباله خواهد بود.»

در فقدان تمویل، ‌برنامه سبز کردن شهرهای افغانستان قرار بود در ماه جوزا در جلال آباد و در مه قوس در نقاط دیگر پایان یابد.

اما برنامه اسکان بشر ملل متحد امیدوار است تا با حمایت شهرداری های علاقه مند و ‌دونرها تمویل این پروگرام را ادامه دهند.