چین قصد دارد که از بی ثباتی افغانستان برای بدست قراردادهای معادن پرمنفعت این کشور استفاده کند

هرات -- علاقمندی فزاینده چین در منابع طبیعی افغانستان نگرانی هایی را در میان افغان ها برانگیخته است که شرکت های چینایی شاید تلاش کنند تا در جریان بی ثباتی سیاسی و بحران اقتصادی فزاینده از افغانستان سوء استفاده کنند.

یک تاجر چینایی در سفری که به تاریخ ۲ قوس به ولایت هرات داشت، در جریان ملاقات با نور احمد اسلام جار والی هرات بر علاقه خود به سرمایه گذاری در پروسیس کردن و فروختن زعفران افغانستان که در جهان مقام اول را دارد، تأکید کرد.

روزنامه گلوبل تایمز چین گزارش داد، روز بعد تعدادی از سرمایه گذاران چینایی برای بررسی سرمایه گذاری در ذخایر لیتیم این کشور، وارد افغانستان شدند.

تلاش ‌ها از سوی شرکت ‌های چینایی برای سرمایه‌ گذاری در سکتور معادن افغانستان پس از سقوط حکومت قبلی، پرسش ‌هایی را در میان افغان‌ ها ایجاد کرده است.

عبدالغفور نوروزی یک فعال جامعه مدنی در شهر هرات گفت، چین از سال ها بدینسو به ذخایر فلزات نادر افغانستان چشم دوخته است و منتظر فرصت مناسب است تا دست خود را بر روی آنها بگذارد، زیرا این ذخایر یک منبع پرمنفعت است.

وی افزود، «سرمایه گذاری چین در سکتور معادن در حال حاضر برای افغانستان مفید نخواهد بود، زیرا هنوز هیچ حکومتی تشکیل نشده است.»

نوروزی گفت، «تا زمانیکه چندین شرکت برای قراردادهای استخراج معادن، به ویژه برای ذخایر فلزات نادر رقابت نکنند، سرمایه گذاری شرکت های چینایی به تنهایی برای افغان ها پیامدهای منفی خواهد داشت.»

سید کبیر حسینی یک اقتصاددان در شهر هرات گفت، برای جلوگیری از چپاول شدن منابع طبیعی افغانستان، هنگام عقد قرارداد با شرکت های معدنی چینایی احتیاط ضروری است.

وی افزود، «شرکت های چینایی هرگز در افغانستان سرمایه گذاری نخواهند کرد مگر اینکه در بدل آن منفعت زیادی را به دست آورند. قراردادها با این شرکت ها باید به گونه ای تنظیم شود که از هرگونه ضرر برای افغانستان جلوگیری شود.»

حسینی با افزودن اینکه تمرکز منفرد چین بر این ذخایر نشان دهنده حسن نیت نیست هشدار داد، ذخایر فلزات نادر و گرانبها نباید به قیمت ارزان در اختیار شرکت های چینایی قرار بگیرند.

فرصت طلبی

به گفته سید کمال نظری یک اقتصاددان در ولایت غور، تلاش های چین برای تصرف کردن معادن افغانستان مانند ماهیگیری در آب گل آلود است.

وی گفت، «در سکتور معدن هیچ چارچوب نظارتی ای وجود ندارد و مقامات فعلی در وزارت معادن و پترولیم (ام او ام پی) متخصص نیستند، شرکت های چینایی می خواهند که از این وضعیت برای تصرف کردن سکتور معدن استفاده کنند.»

نظری با هشدار دادن اینکه «فلزات گرانبهای افغانستان بسیار با ارزش هستند اما چینایی ها می خواهند آنها را با قیمت اندکی استخراج کنند» گفت، «تا زمانی که حکومت همه شمول تشکیل نشده و وزارت معادن و پترولیم توسط متخصصین اداره نشود، هیچ قرارداد معدنی نباید به چینایی ها داده شود».

محمدامین عالمیار یک تحلیلگر امور اقتصادی در ولایت نیمروز گفت، چین یک اقتصاد بزرگ است و اگر به آن اجازه داده شود، معادن افغانستان را در بدل پول بسیار اندک خواهد بلعید.

وی گفت، «در این شرایط سخت کنونی حکومت چین به جای کمک کردن به افغان ها، تلاش می کند تا منابع زیرزمینی آنها را چپاول کند.»

وی گفت، برای آفرگشایی باید دروازه باز باشد «و شرکتی که بیشترین منفعت را به افغان ها پیشنهاد می کند باید قرارداد را بگیرد».

منابع طبیعی به مردم تعلق دارند

بعضی از باشندگان حوزه غرب افغانستان می گویند، منابع معدنی به مردم افغانستان تعلق دارند و هرگونه قرارداد با شرکت های چینایی بدون رضایت مردم غیرقابل قبول است.

نظام الدین اکرمی یک باشنده هرات با افزودن اینکه هرگونه معامله پنهانی باعث خیزش مردمی خواهد شد گفت، مقامات باید قراردادهای استخراج معادن با شرکت های خارجی را قبل از تطبیق آنها به مردم روشن کنند.

وی افزود، «آبا و اجداد ما به مدت قرن ها از معادن و منابع ما محافظت کردند و اکنون ما نمی خواهیم که چینایی ها این منابع را به طور رایگان استخراج کنند.»

اکرمی گفت، «درآمدها از سکتور معادن مانند هر کشور دیگری باید زندگی ها را بهبود بخشد و فقر را از بین ببرند. ما هرگز اجازه نخواهیم داد که درآمدهای معادن به جیب افراد و گروه های خاصی بروند.»

محمد ولی صداقت یک باشنده ولایت بادغیس گفت، افغانستان در استخراج ذخایر خود نباید عجله کند.

وی افزود، «افغان ها از صدها سال بدینسو با یک لقمه نان زندگی کرده اند، اما از منابع طبیعی خود محافظت کرده اند. ذخایر این کشور به هیچ عنوان نباید در اختیار شرکت های مافیایی چینایی قرار بگیرند.»

صداقت گفت، «چین فقط در مورد منافع اقتصادی خودش فکر می کند. بنابراین، این معاملات خطرناک با چینایی ها باید هرچه زودتر متوقف شوند.»