کهنه شدن بانکنوت ها تازه ترین ضربه برای اقتصاد افغانستان است

کابل -- صرافان و مشتریان آنها به سلام تایمز گفتند که تجمع بیش از حد اسکناس های کهنهء افغانی برای صرافان و مردم عادی در سراسر افغانستان دردسر ایجاد کرده است.

افغان ها معمولاً در داد و گرفت بازار از پول نقد استفاده می کنند، اما آنها گفتند که وخامت وضعیت بسیاری از اسکناس های آنها، که برخی از آنها باید مدت ها پیش از گردش خارج می شد، بسیاری از معاملات را پیچیده ساخته است.

انباشته شدن هزاران اسکناس فرسوده افغانی – چتل شده، پاره شده، آسیب دیده -- بازار مبادلات ارزی هرات را به تاریخ ۲۶ سرطان با شکایت ساکنان از مناقصه بی ارزش مجبور به تعطیلی کرد.

محمد ظاهر امیری، ۴۸ ساله، کارمند یک سازمان غیردولتی در کابل، گفت که اسکناس های قدیمی چالش های روزانه زیادی را ایجاد کرده اند.

امیری گفت، «وقتی حقوق خود را برداشت می کنیم، بانک پول های قدیمی را به ما می دهد.»

وی افزود، «وقتی از صرافان بانک می خواهیم که به عوض بانکنوت های خراب بانکنوت های خوب بدهد، صرافان می‌گویند که هر چه پول در دسترس است او را می‌دهند و ما باید آن را بگیریم.»

او گفت، «مثلا، اگر ۲۰۰۰۰ افغانی (۲۲۲ دالر) از بانک برداشت کنیم، حدود ۸۰۰۰ افغانی (۸۹ دالر) از آن قابل مبادله نیست. و با چنین پولی همیشه با دوکاندار به مشکل می مواجه می شویم.»

امیری گفت، «علاوه بر این، هر روز دعواهای اجتناب ناپذیری بین مسافران و رانندگان [تکسی/بوس ها] رخ می دهد.

محمدرضا حبیبی، ۲۸ ساله، یکی از عمده فروشان مواد غذایی در کابل، گفت که مشتریان همچنان با او بر سر استفاده از اسکناس های قدیمی جنجال می کنند.

حبیبی گفت، «اگر ما اسکناس های قدیمی را بپذیریم، تاجران و بانکداران از گرفتن آنها خودداری می کنند. در حال حاضر، من ۱۰۰۰۰۰ افغانی (۱۱۱۲ دالر) دارم که هیچ کس آن را از من نمی پذیرد.»

محمدحسن محمدی، یک صراف در کابل می گوید، «متاسفانه اکثریت اسکناس های افغانی فرسوده شده و برای گردش در بازار مناسب نیستند.»

محمدی گفت، «این گونه اسکناس ها باید از بازار خارج شوند.»

او گفت که از سال گذشته، نه بانک و نه هیچ صرافی دیگری حاضر به پذیرش ۵۰۰۰۰ افغانی (۵۵۶ دالر) اسکناس های قدیمی او شده اند.

محمدی یادآور شد، «به یاد دارم که یک مشتری می خواست ۱۰۰۰ دالر را با افغانی تبدیل کند، اما او اصرار داشت که اسکناس های جدید می خواهد. چون تمام پولی که داشتم فرسوده شده بود، با هم مشاجره ای شروع کردیم که منجر به جنگ زننده شد.»

مشتریان چاره ای ندارند

حاجی زیرک، رئیس انجمن صرافان کابل به سلام تایمز گفت که او هر روز از صرافان سراسر افغانستان شکایات مربوط به اسکناس های فرسوده دریافت می کند.

زیرک گفت، «موضوع اسکناس های قدیمی به یک چالش جدی در بین مردم، صرافی ها و بانک ها تبدیل شده است.»

وی گفت، «بانک ها همیشه از پذیرش اسکناس های قدیمی از مشتریان خود خودداری می کنند اما خودشان اسکناس های قدیمی را در اختیار مردم قرار می دهند.»

وی افزود، مشتریان «چاره ای جز برداشتن اسکناس های فرسوده ندارند.»

وی افزود، گردش پول کاغذی قدیمی در بازار و صدور اسکناس های فرسوده برای مردم، عقب گرد بزرگی برای اقتصاد کشور بوده است.

او گفت که یک واحد اختصاصی در بانک مرکزی افغانستان که مسئولیت جمع آوری اسکناس های قدیمی را بر عهده دارد، بیکار نشسته است، در حالی که گردش پول های کاغذی پاره شده به یک بحران دیگر برای کشور تبدیل شده است.

میرزا محمد صدیقی، یک صراف در کابل، که ۳۲ سال دارد، گفت که گردش اسکناس های قدیمی بر مردم عادی افغان، صرافان، تاجران و اقتصاد افغانستان تأثیر نامطلوب گذاشته است.

او گفت، «بیشتر صرافان در کابل و ولایات، صدها هزار افغانی فرسوده در دست خود دارند و هیچکس حاضر به بردن آنها نیست. این در واقع یک شوک بزرگ برای اقتصاد افغانستان است.»

صدیقی با اشاره به دو مورد سختی اخیر ناشی از بحران اسکناس گفت، «این چالش روز به روز در حال افزایش است.»

صدیقی گفت،‌ «یک نمونه... تعطیلی چند روزه بازار صرافی ها در هرات بود.»

او گفت که علاوه بر این، چند صرافی در کابل اخیراً از کار افتاده اند.