اقتصاد

افغان ها نسبت به طرح های امضای قراردادهای استخراج لیتیوم با چین ابراز نگرانی می کنند

گزارش از سلیمان

این عکس که به تاریخ ۲۷ ماه ثور سال ۱۴۰۱ گرفته شده است، یک ساحه باستانی را در مس عینک ولایت لوگر نشان می دهد. شهر باستانی بودایی نزدیک کابل در خطر ناپدید شدن برای همیشه قرار دارد و توسط کنسرسیوم چینی که یکی از بزرگترین ذخایر مس جهان را بهره برداری می کند، بلعیده شده می رود. [وکیل کوهسار/ خبرگزاری فرانسه]

این عکس که به تاریخ ۲۷ ماه ثور سال ۱۴۰۱ گرفته شده است، یک ساحه باستانی را در مس عینک ولایت لوگر نشان می دهد. شهر باستانی بودایی نزدیک کابل در خطر ناپدید شدن برای همیشه قرار دارد و توسط کنسرسیوم چینی که یکی از بزرگترین ذخایر مس جهان را بهره برداری می کند، بلعیده شده می رود. [وکیل کوهسار/ خبرگزاری فرانسه]

کابل -- در شرایطی که افغانستان در آشفتگی های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرار دارد، شرکت های حریص چینی آماده امضای قراردادهای نامطلوب استخراج لیتیوم به هزینه مردم و دولت افغانستان هستند.

وزارت معادن و پترولیم افغانستان به تاریخ ۲۴ ماه حمل اعلامیه ای صادر کرد و گفت که مقامات این وزارت با نمایندگان گوچین، یک شرکت چینی که قصد دارد با کابل برای معادن لیتیوم افغانستان قرارداد ببندد، دیدار کرده است.

تحلیلگران مدت‌هاست که از امکان اعطای حقوق لیتیوم به چینی‌ها انتقاد کرده و اعلام کرده‌اند که چینی‌ها از این منبع بهره‌برداری خواهند کرد.

از ماه اسد سال ۱۴۰۰، افغانستان فاقد پرسونل آموزش دیده برای بازنگری مناسب چنین قراردادها بوده است.

غارت در کشورهای فقیر

عبدالبصیر رنجبر، تحلیلگر امور اقتصادی مقیم لندن، گفت، «چین برای تبدیل شدن به اقتصاد شماره یک در جهان به مواد خام و منابع طبیعی نیاز دارد. این کشور برای رسیدن به این هدف از روش های قانونی و غیرقانونی مختلف از جمله قاچاق و رشوه استفاده می کند».

رنجبر به سلام تایمز گفت، «این کشور با رهبرانی که فاقد مشروعیت ملی و بین المللی هستند، قرارداد می بندد و اتحاد ایجاد می کند.»

او گفت، «افغانستان از نظر منابع طبیعی غنی است و نقش یک چهارراه را در منطقه ایفا می کند.»

او گفت، «چین برای برنامه‌های آینده خود در معادن همسایگان خود سرمایه‌گذاری می‌کند و پروژه‌های اقتصادی مختلفی را در منطقه اجرا می‌کند تا رقبای این کشور نتوانند نفوذ سیاسی و اقتصادی در منطقه داشته باشند».

او گفت، «بخشی از استراتژی اقتصادی چین این است که کشورهای فقیر را با وام های فلج کننده ببندد، که آنها را برای همیشه زیر بدهی مدفون می کند و آنها را وابسته می کند».

استفاده از فرصت

تحلیلگران می گویند، هیچ کس در کابل صلاحیت دفاع از منافع افغانستان را ندارد.

شاکر یعقوبی یک پروفیسر و تحلیلگر امور اقتصادی مقیم کابل گفت، «من در مورد... جنبه های مختلف این قرارداد بالقوه تردید دارم. اگر قرارداد به درستی و به طور کامل [در کابل] ارزیابی نشود... حتمی است که چینی ها بیشتر سود را خواهند برد و مردم افغانستان را با ضرر خواهند گذاشت،»

یعقوبی به سلام تایمز گفت، «چین فرصتی را در افغانستان می‌بیند و می‌خواهد از منافع سیاسی و اقتصادی خود در افغانستان و منطقه استفاده کند.»

محمدعلی احمدی، پروفیسر و تحلیلگر سیاسی مقیم کابل گفت، «چینی ها در تصرف و بهره برداری از معادن در کشورهای فقیر تجربه خوبی دارند.»

او گفت، از سوی دیگر، از ماه اسد سال ۱۴۰۰، کابل «در زمینه معدن فاقد هرگونه تخصص و دانش بوده است».

وی گفت، «اگر قرارداد استخراج لیتیوم با یک شرکت چینی امضا شود، حتما افغان ها در چنین قراردادی ضرر خواهند کرد و چینی ها بیشترین سود را خواهند برد».

وی با اشاره به قرارداد استخراج نفت و گاز که در ماه جدی اعلام شد، گفت، «در قرارداد آمودریا که با یک شرکت چینی امضا شد، معیارهای بین المللی در نظر گرفته نشد.»

این معیارها در یک قرارداد احتمالی آینده لیتیوم نیز در نظر گرفته نمی شوند.

وی توضیح داد که چینی ها قرارداد آمودریا را دریافت کردند و قرارداد لیتیوم معلق را بدون پروسهء مناقصه دریافت خواهند کرد.

سید زمان هاشمی، رئیس عامل سابق اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان و مشاور عمومی سابق وزارت معادن و پیترولیم، گفت که قرارداد با چینی ها قطعا به نفع افغانستان نیست.

او به سلام تایمز گفت، «در جریان۲۰ سال، وزارت معادن و پیترولیم با حمایت جامعه بین المللی ظرفیت را انکشاف داد.»

او از کانادا که اکنون در آنجا زندگی می کند، گفت، اکنون بیشتر پرسونل آموزش دیده آن فرار کرده اند و «باقیمانده اخراج شدند.»

او گفت، هیچ کس اکنون در کابل صلاحیت ارزیابی قراردادهای معادن را ندارد و افزود که حتی قراردادهای جزئی نیز می تواند «حداقل ۱۰۰ تا ۱۵۰ صفحه باشد.»

به صراحت غیرقانونی

هاشمی افزود، « مشروعیت قراردادها ناشی از دولت های قانونی است.»

او گفت، بنابراین معاملات امروزی بین کابل و بجینگ «بدیهی است که غیرقانونی است».

هاشمی گفت، «چینی ها... مانند قاچاقچیان هستند. آنها برای غارت یا انحصار منابع طبیعی سایر کشورها و وابستگی دائمی آنها قراردادهای غیرقانونی امضا می کنند».

محمدابراهیم ازهر، معاون سابق وزیر وزارت معادن و پیترولیم که اکنون در ترکیه زندگی می کند، گفت، «همه سیستم هایی که قبل از ماه اسد سال ۱۴۰۰ راه اندازی شده بودند، از هم پاشیدند.»

او گفت، «همه کارشناسان، متخصصان و شخصیت های اکادمیک از کشور فرار کردند.»

او گفت که اکثر کارمندان امروزی وزارت معادن و پیترولیم، «که فقط تحصیلات اولیه دارند، چیزی در مورد معدن نمی دانند.»

او به سلام تایمز گفت، اکنون هرگونه قرارداد با چینی ها «غیرقانونی، فاقد اعتبار و مضر برای افغان ها خواهد بود».

معادن در یک کشور متعلق به یک نسل نیست، بلکه متعلق به همه افراد جامعه و نسل های آینده است و باید در انکشاف، ثبات و رفاه مردم استفاده شود.

ازهر گفت، «اما اکنون به نظر می رسد که تمام معادن در افغانستان... به نفع چند فرد و چینی ها خواهد بود».

آیا شما این مقاله را می پسندید؟

9 دیدگاه

شیوه نامۀ بیان دیدگاه ها * نشان دهندۀ فیلد اجباری است 1500 / 1500

هر کس و هر کشوری که از معادن افغانستان بهره برداری می کند باید از آنها بهره برداری کند، اما تمام فعالیت های آنها باید قانونی باشد. معادن افغانستان در چهار دهه گذشته به شکلی بسیار ظالمانه و غیر مسلکی استخراج و قاچاق شده است که ظلم بزرگی در حق این مردم و سرزمین مظلوم است. من می گویم مردم باید در این زمینه مسئولیت هایی را بپذیرند. ابتدا جلوی قاچاق را بگیرد و سپس اطلاعات دقیقی از افراد فنی و غیر فنی کسب کند تا به دولت کمک کند.

پاسخ

در شرایط کنونی تنهایکانه کشور چین هست که حاضر به این شده است که در معادن افغانستان سرمایه گذاری کند . چین معادن افغانستان را بدون به نظر داشت قوانین بین المللی معدنی استخراج می کند این یک کپ واقعت است . اما چاره چیست در سالهای گذاشته معادن افغانستان از سوی حکمان منتقه به طور غیر قانونی قاچاق می شد و هیچ نوع عواید معادن های افغانستان به حکومت افغانستان جمع نمی شود و حکومت گذاشته هم حکمایت خود را بالای معادن های خود نداشت هر کس به زور اسلحه خود معادن افغانستان را استخراج میکرد و به طور غیر قانونی به کشور های هماسیه انتقال می دادن خصوصان به کشور پاکستان و کشور چین از پاکستان مواد خام معدن های افغانستان را خریداری می گرد واز این بابت عواید زیاد برای کشور پاکستان می رسید .دراین دو سال حکومت فعلی افغانستان بالای تمام افغانستان حکامیت قوی دارد هیچ کس نمی تواند که معادن افغانستان را غیر قانونی به کشور های دیگر به طور قاچاق انتقال دهد. به خریداری معادن افغانستان دیگر کشورهای تا حالی حاضر نشدن که خریداری نمایند یکانه کشور ی چین هست که حاضر به این شده که معادن افغانستان را خریدار ی نماید دیگر دولت افغانستان هم مجبور است که همراهی چین قرارداد نماید بدون کدام نروم قوانین بین المللی .

پاسخ

پس از تحولات ماه ساد سال ۱۴۰۰ در افغانستان، افغانستان عملاً تحت کنترل پاکستان، ایران و روسیه قرار گرفت. پاکستان معادن افغانستان را غارت می کند و حالا ایران هم دست به این غارت زده است. محمد کریم، والی سیستان و بلوچستان می گوید که رژیم طالبان با او در مورد پروسیس معادن افغانستان در ایران به توافق رسیده است. او گفت که این توافقنامه در ماه حمل گذشته با نورالدین عزیزی وزیر صنایع و تجارت طالبان به امضا رسید. خبرگزاری تسنیم مرتبط با ادارهء استخباراتی ایران، سپاه پاسداران نوشت، عزیزی به تاریخ ۲ حمل ۱۴۰۱ به زاهدان سفر کرده و خواستار افزایش سطح تجارت افغانستان و ایران از ۲ میلیارد دالر در سال به ۱۰ میلیارد دالر شده است. به گفته این مقام ایرانی، منبع می افزاید که پروسیس مواد معدنی افغانستان در ایران به دلیل وجود زیرساخت ها، ظرفیت های تجارتی و سرحدی و ایجاد شرکت های مشترک است. توافقات لازم با قطر، چین و افغانستان در زمینه حمل و نقل بخشی از این قراردادها است. رژیم طالبان در این مورد چیزی نگفته است. همه اینها به این معنی است که افغانستان دیگر کشور افغانها نیست، بلکه بین پاکستان، ایران، روسیه و چین تقسیم شده است، اما سوال اینجاست که روی چه کسی باید حساب کنیم؟ امریکا؟ اروپا؟ چه کسی؟ اما ما توانایی های خود را از دست داده ایم. کادرها فرار کردند و مکاتب و پوهنتون ها برای جلوگیری از تشکیل کادرهای دیگر تعطیل شدند. در نهایت چه اتفاقی خواهد افتاد؟ خدا می داند.

پاسخ

چین به مانند یک اژدها است که امکان دارد به مرور زمان همه کشورهای منطقه، و سپس سایر کشورهای آسیا و بعدا دیګر قاره ها را بلع کنند. فعالیت چین به ګونه کار اتحاد شوروی نیست که روی راست سر افغانستان حمله کرد و به صدها هزار افغان را کشتند و نه هم مانند امریکا است که به نام تروریزم علیه افغانستان حمله کرد، و بعدا که رهبر ترورست ها در پاکستان بازیاب شد، حتی این را نیز از پاکستان نه پرسید که چرا به مدت پنج سال در خاک خود و او هم در پهلوی یک اکادمی نظامی اش به رهبر ترورست ها را جای امن داده بود؟ وقتیکه از کار چنین حرف می زنیم، چین بګونه مار ارام ارام به پیش می رود. کشورهای منطقه را توسط اسلحه زیر سلطه خود نه می آورد، بلکه کشورهای منطقه و شاید هم تمام جهان را به ګونه اقتصادی تحت قیمومیت خود بیاورد. ما چین را دوست نداریم و دلیل آن هم واضح است. این کشور نجس در طول ۲۰ سال با افغانستان حتی به اندازه ۲۰ میلیون دالر هم کمک نکرد. فعلا که خود را حامی طالبان می نماند، حال هم با مردم افغانستان کدام کمکی نه کرده است. و نه باید توقع آن را داشته باشیم که چین با کشور ما کدام کمک مالی خواهد کرد. در رابطه به ذکر کردن کمک، باید بګوییم که کشور ما را همه از این کشورهای اقتصادی بزرګ چه بطور مستقیم بود و یا غیر مستقیم همه باهم ویران کرده است. و حال وظیفه همه قدرت های بزرګ جهان است که برای بازسازی افغانستان با کشور ما کمک مالی، اقتصادی، فنی... کنند.

پاسخ

گزارش فوق خوانده شد اما تحلیلگر بیش از حد سیاسی و یک طرفه است. اگر چین چنین دزدی بود، چرا رژیم گذشته معدن مس لوگر را به آنها می داد؟ آنها درهنگام بستن قرارداد خوب بودند، اما وقتی که دیگران موفق شدند، چین دزد شد. متاسفم برای چنین تحلیل ها.

پاسخ

با درنظرداشت تاریخچه مخرب پروژه های چینی در دیګر کشورها، حاکمان فعلی افغانستان نباید به هیچ قیمت قراردادهای معادن افغانستان را با چین عقد نه کنند. چندی پیش شنیدم که چین در عوض قرض های که به پاکستان داده بود، بندر ګوادر را از آن خود کرده است. همچنان، بانک های دولتی و خصوصی چینی به کشورهای غریب قرض می دهد و در عوض از آن کشورها سود حرام بدست می آورد. در صورتیکه قرض های بانک های چینی به وقت معین آن پرداخت نشود، سود یا تکتانه خود را سه چند و چهار چند بالا می برد. بناء ما باید به هیچ صورت اجازه نه دهیم که پای کثیف چین به کشور ما دراز شود. نه باید به چین اجازه دهیم که در قسمت معادن ما سرمایه ګزاری کنند و نه هم در ساختن دیګر زیربناها.

پاسخ

چین کشوری بدچانس و خودخواه است. او همیشه تمام سود را برای خودش می خواهد. با این حال، در دنیای امروز، مردم آنچه را که برای خود می پسندند، برای دیگران می پسندند که به نفع هر دو طرف است. در نتیجه این درگیری ها، چین ممکن است تا ۱۰ کشور را از زمین و منابع زیرزمینی و زمینی آنها غارت کرده باشد. چین نه تنها کمک یک کشور را غارت می کند، بلکه آنقدر بدهی دارد که سال ها هیچ کس نمی تواند از شر آن خلاص شود. با نگاهی به این موارد بهتر است حاکمان افغانستان از آنها دوری کنند. در زبان پشتو ضرب المثلی هست که «یا از بلا دور باش یا ساکت باش» پس فایدهء ما این است که از فایدهء گرم چین بگذریم تا دوباره بدهی های سرد گرفته نشود و مالیات سالانه مطالبه نشود. حکومت کنونی افغانستان که مردم هنوز هم از آن عصبانی هستند، باید از هرگونه توافق با چین (اگر در هر زمینه ای باشد) خودداری کند تا سالیان سال مردم بدهکار نباشند.

پاسخ

چین واقعاً چنین پروژه هایی را در سریلانکا، کینیا و سایر کشورها اجرا کرده است که تنها به نفع چین بوده است. این بدان معناست که پروژه ها در زمین کشورهای میزبان و با پول آنها ساخته می شود، اما سود آن نصیب بانک های دولتی چین می شود. زیرا از یک طرف برای اجرای پروژه ها قرض می دهند و از طرف دیگر سود بالایی از قرض می گیرند. بدتر از آن، اگر بدهی چین به موقع بازپرداخت نشود، آنها دو یا سه برابر سود بیشتری می خواهند، در حالی که برنامه پرداخت را تغییر می دهند، و این همان چیزی است که کمر کشورهای میزبان را می شکند. من از حکومت جدید افغانستان که نه مشروعیت ملی و نه بین المللی دارد و نه از سوی افغان ها و نه از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده است، می خواهم که از امضای هرگونه قرارداد با چین خودداری کند. چین دزد است، مردم چین دزد هستند، دولت چین ظالم و جابر است، آنها به مسلمانان ظلم می کنند و گوشت سگ می خورند. وقتی انسان گوشت دوست وفادار انسان (سگ) را می خورد، چگونه می تواند از او انتظار خیر داشته باشیم؟ من می گویم امکان ندارد. با عنایت به موارد فوق، مقامات افغانستان باید از امضا کردن هر گونه قرارداد با چین که موجب غارت منابع طبیعی افغانستان می شود، خودداری کنند. علاوه بر این، اگر چین بخواهد از طریق افغانستان یک جاده و راه آهن به ایران یا آسیای میانه بگذراند، دولت افغانستان باید حق تقدم را بر زمینی که برای ساخت جاده و راه آهن استفاده می شود، بگیرد. زیرا یک شهراه به طول یک کیلومتر که بر اساس استانداردهای جهانی ساخته می شود حداقل ۵۰ متر زمین وسیع را در بر می گیرد و اگر آن را محاسبه کنید، برای یک جاده طولانی و چند صد کیلومتری، چند برابر زمین وسیع صرف می شود.‌

پاسخ

کسان کی چیغ میزدن که سر مدهیم سنگر را نمی دهیم کسان کی شعار می دادن تا که جان در تن ما است از وطن خود دفاع می کنیم کسان کی به پول این وطن تعلیم کردن و تحصیلات عالی را در خارج از کشورکردن عوض که به این وطن وبه این ملت بیچاره خدمت کنند بر عکس خون این ملت بیچار را چوشدین ‌از وطن خود فرارکردن ورفتن اینجنیران ، معدن شناسان ، همه فرار کردن از این وطن ورفتن به انهااین وطن هیچ اهمیت نداشته وندارد صرف به انها پاسپورت سرخ به کار بود وبس . کشور چین از موقع سوی استفاده کرده تمام معدنهای افغانستان را به گونی رسمی و غیر رسمی یعنی به طور قچاق انتقال داده و می دهد. یک وقت بیبند که معدنهای افغانستان را چین به کشور خود انتقال داده است و ما افغانها خبر هم نداشته باشیم شاید که افتخار کنم که افغانستان معدن زیاد دارد ولی بی خبر از اینکه تمام معدنیات افغانستان را کشور چین به مملکت خود انتقال داده است .

پاسخ