ضعف رسانه‌ای داعش، خسارات در میدان جنگ و رهبری آن را منعکس می سازد

در سال‌های اولیه، دولت اسلامی عراق و شام (داعش) با استفاده منظم از رسانه‌های اجتماعی برای نشر مطالب استخدامی و تبلیغاتی، توجه جهانی را به خود جلب کرده بود.

اما تحلیلگران می‌گویند، در سال‌های اخیر، کاهش چشمگیر حضور و نفوذ آنلاین آن، بازتابی از شکست‌های نظامی و نابودی رهبری آن بوده است.

وحیدالله عصمتی، تحلیلگر روابط بین‌المللی ساکن کابل، به سلام تایمز گفت، ماشین تبلیغاتی این گروه که زمانی ویدیوهای باکیفیتی از حملات، اعدام‌ها و زندگی تحت کنترل داعش تولید می‌کرد، تا حد زیادی خاموش شده است.

مرکز رسانه‌ای الحیات این گروه که زمانی به خاطر ویدیوها و مجلات چندزبانه‌ای مانند دابق و رومیه شناخته می‌شد، از فضای دیجیتال ناپدید شده است.

خبرگزاری اعماق، که قبلاً به سرعت مسئولیت حملات در جهان را بر عهده می‌گرفت، اکنون بسیار کم ظاهر می‌شود.

عصمتی گفت، «کاهش فعالیت رسانه‌ای داعش نشان دهنده یک پیروزی قابل توجه برای امنیت جهانی است، زیرا رسانه‌های اجتماعی ابزار اصلی جذب نیرو و تبلیغات آنها بودند،»

او گفت، «این کاهش نشان می‌دهد که این گروه دیگر به اندازه گذشته قوی نیست.»

عصمتی گفت، در حالی که رهبران داعش زمانی اعلامیه های روزانه را در پلاتفورم‌های جهانی پخش می‌کردند، این ارتباطات اکنون عملاً متوقف شده‌اند و خاطرنشان کرد که این گروه متلاشی شده است و شاخه‌های مختلف آن برنامه‌های متفاوتی را دنبال می‌کنند.

از طریق رسانه‌های اجتماعی، دسترسی آنلاین داعش زمانی به جوانان در غرب گسترش یافته بود، اما سال گذشته، نیروهای امنیتی چندین توطئه داعش را در کشورهای غربی خنثی کردند و استخدام‌کنندگان، تأمین‌کنندگان مالی و مهاجمان احتمالی را دستگیر کردند.

فروپاشی رسانه‌ای

تحلیلگران می‌گویند، فروپاشی دستگاه تبلیغاتی داعش ناشی از فشار هماهنگ نظامی، اقتصادی و فناوری جهانی است.

نقیب‌الله زاهد، کارشناس رسانه‌های آنلاین ساکن کابل، به سلام تایمز گفت که یکی از عوامل کلیدی موفقیت پیشین داعش در جنگ روانی، ساختار رسانه‌ای متمرکز و هماهنگ آن بود. این امتیاز آن اکنون از دست رفته است.

او گفت، داعش اکنون فاقد رهبری واحد و سخنگویان شناخته‌ شده برای هدایت عملیات رسانه‌ای خود است و یادآوری کرد که «حتی وب‌سایت رسمی آن نیز فعالیت کمتری را نشان می‌دهد.»

در همین حال، اقدامات متقابل برای جلوگیری از عملیات رسانه‌ای این گروه مؤثر بوده است.

زاهد گفت، تعلیق حساب‌های وابسته به داعش توسط شرکت‌های تکنالوژیکی، اختلال در پلاتفورم‌های اشتراک ‌گذاری ویدیو، حذف استراتژیست‌های برتر رسانه‌ای و قطع منابع مالی، حضور آنلاین این گروه را فلج کرده است.

به گفته وکیل احمد وفا، تحلیلگر امور سیاسی ساکن هرات، کاهش دسترسی به رسانه‌های اجتماعی، توانایی داعش در جذب جنگجویان جدید از طریق تبلیغات آنلاین را به شدت مختل کرده است.

وفا به سلام تایمز گفت، «سال‌ها، این گروه با انتشار محتوای گمراه‌کننده و افراطی، جوانان زیادی را در کشورهای مختلف جذب می‌کرد، اما این توانایی اکنون از دست رفته است،»

او گفت، عملیات این گروه از ضعف دیجیتالی آن آسیب دیده است، که نفوذ آن را بر مخاطبان جوان کاهش داده، انسجام ایدیولوژیکی را در میان وابستگان جهانی آن تضعیف کرده و توانایی آن را برای هماهنگی در مناطق مختلف مختل کرده است.