د هرات جایزه ګټونکې سوداګرې د ۱۰۰ ځایي کسانو لپاره کاري فرصتونه برابر کړي دي

هرات -- یوې ۴۵ کلنې هراتۍ سوداګرې نفس ګل جامي د خوړو د پروسیس یو مرکز جوړ کړی چې د ځایي خلکو لپاره کاري فرصتونه برابروي.

ښځې د ملکه جامي په نامه مرکز کې له وطنیو مېوو لکه انارو، مڼو، شفتالو او انځرو څخه مربا جوړوي.

دغه راز، هغوی د رومیانو رب او د ګلپیانو، ګازرو، مرچکو او بادرنګو اچار جوړوي.‌

جامي وویل، ملکه جامي د خوړو د پروسیس مرکز ۷۰ ښځې او ۳۰ سړي په کار ګومارلي دي.

هغې وویل، «موږ تر ډېره داسې ښځې چې د خپلو کورنیو نفقه ګټونکې دي، په کار ګومارلي دي. هغوی په خپلو عوایدو سره د خپلو کورنیو لګښتونه پوره کوي.»

هغې زیاته کړه، «هغه نجونې چې ښوونځیو ته له تګ څخه ایسارې شوي او هغه ښځې چې د ۱۴۰۰ کال د زمري میاشتې څخه مخکې یې کارونه کول او خپلې وظیفې یې له لاسه ورکړي دي، زموږ د کاري ځواک برخه دي.»

د دې مرکز د تولیداتو ورځنۍ اندازه یو مټریک ټن ده، او د بازار د تقاضا په اساس کم او زیاتیږي.‌

په هرات سربېره، د ملکه جامي د خوړو د پروسیس مرکز تولیدات په کابل، کندهار، مزار، غزني، بادغیس، فراه او نیمروز کې هم توزیع کیږي.

ډېره د اړتیاوړ د عوایدو منبع

سلیمه رحماني چې ۲۵ کاله عمر لري، د سهار له ۸ بجو څخه د مازدیګر تر ۵ بجو پورې د ملکه جامي د خوړو د پروسیس مرکز کې کار کوي او د میاشتې ۵۰۰۰ افغانۍ (۵۷ ډالر) ګټي.

د هغې کورنۍ ۸ غړي لري. د هغې پلار په هرات ښار کې رکشه چلوي خو د رحماني عاید د هغه په پرتله ډېر دی.

هغې وویل، «هغه ۵۰۰۰ افغانۍ تنخوا چې زه یې ترلاسه کوم د کورنۍ د لګښتونو لپاره مصرفوم چې یوه برخه یې پوره کوي. د بې کارۍ په روان او ناوړه اقتصادي حالت کې، هغه تنخوا چې زه یې ترلاسه کوم ډېره ارزښتناکه ده.»

هغې زیاته کړه، «دوه میاشتې کېږي چې زه په دې مرکز کې کار کوم. په روان سخت حالت کې، زما په څېر ښځو وړتیا چې له کور څخه بهر کار کوي یوه مثبته نښه ده.»

توبا کمالي چې ۳۵ کاله عمر لري، په دې مرکز کې یوه بله کارکوونکې ده.

هغه د پنځو بچیانو مور ده او د هغې مېړه چې یو مزدورکار دی، له څو اونیو راهیسې کار نه دی کړی.

اوس د کورنۍ د نفقې ګټل توبا ته ور تر غاړې دي او هغه هم د میاشتې ۵۰۰۰ افغانې ګټي.

هغې وویل، «زه خوشحاله یم چې دلته د نورو ښځو تر څنګ کار کوم.»

هغې وویل، «زما مېړه کار کاوه، او زموږ ژوند ښه و، خو تقریبا یو کال وشو چې هغه بې کاره دی، او اوس موږ له اقتصادي ستونزو سره مخامخ یو.»

هغې وویل، «زه تر ډېره په همدې تنخوا باندې تکیه کوم. موږ بل عاید نه لرو، او که دا وظیفه نه وای، زما ماشومان به له لوږې مړه شوي وای.»

مسعوده سعیدي چې ۳۳ کاله عمر لري، هره ورځ له سلیمې او توبا سره یوځای کار کوي.

هغه دوه میاشتې مخکې په کار وګومارل شوه او د مربا د تولید په څانګه کې کار کوي.

هغې وویل، «زما مېړه یو مزدورکار دی او هره ورځ د کار په لټون وځي خو تش لاس راستنېږي. په دې دوه میاشتو کې چې زه تنخوا اخلم، زموږ اقتصادي وضعیت ښه شوی دی.»

هغې زیاته کړه، «زه خوشحاله یم چې په دې حالت کې مې په داسې یوه چاپېریال کې کار موندلی چې د ښځو لپاره مناسب دی.»

هغې وویل، که هغه کار ونه کړي کورنۍ به یې له لوږې ومري.

د ښځو تر مالکیت لاندې کارونو ملاتړ کول

د هرات د ښځو د سوداګرۍ او صنایعو خونې په وروستیو کې جامي ته د دغه تجارت له امله د بي بي خدیجې جایزه ورکړله.

دا کلنۍ جایزه په وروستیو کالونو کې بریالیو ښځینه سوداګرو ته ورکول کیږي.‌

دغه راز، یادې خونې جامي ته ۱۳۱۰۰۰ افغانۍ (۱۵۰۰ ډالر) نغده جایزه هم ورکړله.

د هرات د سوداګرۍ او صنایعو د خونې رییسې نرګس هاشمي وویل، که څه هم چې د جامي کاروبار کوچنی دی خو بیا یې هم د ډېرو ښځو لپاره کاري فرصتونه برابر کړي دي.

هغې وویل، «جامي سږ کال د تجارت او کارونو برابرولو په برخه کې د یوې نمونوي ښځې په توګه پېژندل شوې ده. که څه هم چې امکانات یې کم وو، لاکن هغې وکولی شوای چې خپل تجارت پراخ کړي او نورې ښځې له بې کارۍ څخه وژغوري.»

هغې زیاته کړه، «د ښځو د سوداګرۍ او صنایعو خونه له نورو موسساتو سره په همکارۍ کې، د ښځو تر مالکیت لاندې کوچنیو سوداګریو ملاتړ کوي. هغوی د دغه ملاتړ په لړ کې، مالي مرسته برابروي، روزنه او د ظرفیتونو وده ترسره کوي، نندارتونونه جوړوي او د ښځو د لاسي صنایعو لپاره بازارونه مومي.»

هاشمي وویل، د مهاجرت نړۍ وال سازمان (آی او اېم) ښځینه سوداګرو ته مالي ملاتړ برابروي.

په هرات ښار کې د ښځو د حقونو یوې فعالې سیمین مجیدي وویل، د روانو سختو حالاتو په پام کې نیولو سره، ښځې ملاتړ ته اړتیا لري.

هغې زیاته کړه، «وضعیت داسې دی چې ښځې نشي کولی چې یواځې هېڅ هم وکړي او مرستې ته اړتیا لري. د ښځو لپاره د نړۍ والو موسساتو ملاتړ مهم او ارزښتناک دی.»

هغې زیاته کړه، «افغانو ښځو له هغه محرومیت او محدودیتونو سره سره چې هغوی په ټولنه کې ورسره مخامخ دي، په زړورتیا سره خپل کار ته دوام ورکړی دی. که د دغو ښځو ملاتړ وشي، دوی به پرمختګ وکړي او په ټولنه کې به یو مهم رول ولوبوي.»

تجارتي فعالیتونو ته وده ورکول

په هرات کې تر ۱۵۰۰ پورې ښځې او نجونې په بېلابېلو سوداګریزو فعالیتونو کې بوختې دي، چې شاوخوا ۳۵۰ ښځو په کې د تېرو پنځو میاشتو په ترڅ کې خپل شرکتونه پرانستي دي.

مثلا، د هرات ښار نوی پرنسیس مارکېټ د ښځو او نجونو له خوا د ښځو او نجونو لپاره فعالیت کوي، چې هغوی ته د جامو د اخیستلو او د پیسو ګټلو یو خوندي ځای برابروي.‌

په دغه مارکېټ کې، چې د لړم په ۲۵مه پرانستل شو، شاوخوا ۳۵ ښځو داسې دوکانونه پرانستي چې جامې او نور لوازم خرڅوي.

دغه راز په هرات کې، د ملګرو ملتونو د ماشومانو مرستندوی صندوق (یونیسف) او یوې جرمنۍ خیریه موسسې ۵۵۰ سړیو او ښځو ته روزنه ورکړه ترڅو کارونه ومومي او عواید ترلاسه کړي.

په هرات ښار کې د جرمنۍ خیریه ادارې هیلیفي څووه شیلبشتیلفی په دفتر کې، شاوخوا ۲۰۰ ښځې او ۳۵۰ سړي د لړم په ۲۳مه له یوه شپږ میاشتني روزنیز پروګرام څخه له فراغت وروسته په کاري ځواک کې شاملیږي.