کابل -- اولین ارکستر کاملا زنانه زنان افغانستان به رغم تهدیدات به مرگ و تهمت هایی مبنی بر این که آنها با اجرای برنامه آبروی خانواده هایشان را می برند، سرنوشت جدیدی را از طریق موسیقی برای خود ترسیم می کنند.
این گروپ قرار است با اجرای یک برنامه در فورام اقتصادی داووس در سویس به جهان معرفی شود.
زهره، که یک گروپ موسیقی متشکل از 35 نوازنده جوان 13 تا 20 است که بعضی از آنها ایتام یا از فامیل های فقیر هستند، در روز پنجشنبه (29 جدی) مقابل 3,000 رؤسای اجرایی و رهبران کشورها به اجرای برنامه پرداخت و در روز جمعه و در کنسرت اختتامیه نیز هنرنمایی کرد.
این دختران که رهبری آنها به عهده نگینه خپلواک، دختری که جشن تولد 20 سالگی اش را در پرواز مراجعت از اروپا خواهد گرفت، می باشد برای این که با یکدیگر موسیقی بنوازند، بر تهدیدات به مرگ و تبعیض های متعدد فائق آمده اند.
این موزیسین ها در حالی که موهایشان با عجله بسته شده و چشمانشان بر روی آلات موسیقیشان متمرکز است، تحت رهبری خپلواک به اتفاق هم اوایل این ماه یکی از آخرین تمرین های قبل از اجرای خود در کنسرت را در کابل برگزار کردند.
ترسیم قلمروی جدید برای زنان افغان
داکتر احمد سرمست، یک موسیقی شناس که مؤسس انستیتوت موسیقی ملی افغانستان و ارکستر زهره است، ضمن بالیدن به خپلواک گفت: «او اولین رهبر ارکستر زن در افغانستان است.»
سرمست تهدیدی که در افغانستان متوجه زنان طالب موسیقی است را درک می کند. موسیقی طی دوران حکومت طالبان در سال های 1996-2001 ممنوع بود و هنوز هم در این جامعه که از لحاظ جدایی جنسیتی به شدت محافظه کار است، با آن مخالفت می شود.
او گفت که زهره برای افغانستان بسیار «سمبولیک» می باشد.
خپلواک گفت: «این برای دختران افغان بسیار صعب است. بعضی پدران حتی به دخترانشان اجازه رفتن به مکتب را نمی دهند، چه رسد به مکتب تعلیم موسیقی. از نظر آنها زنان باید در خانه بمانند و مصروف پاک کاری شوند.»
او گفت که والدینش با تمام اقوامشان مخالفت کردند تا که به او اجازه شرکت در دروس موسیقی را بدهند. «مادرکلان من به پدرم گفت: اگر تو به نگینه اجازه بدهی که به مکتب تعلیم موسیقی برود دیگر پسر من نیستی.»
از آن وقت فامیل او محل زندگیشان در ولایت کنر در شرق افغانستان را ترک کردند و به کابل رفتند.
خپلواک گفت که در پایتخت زندگانی سخت است و فرصت های شغلی کمتر یافت می شود، اما «بهتر از مردن است.» او به یاد گپ کاکایش افتاد که گفته بود: «هر جا ببینمت تو را خواهم کشت. تو مایه ننگ ما استی.»
هدف خپلواک کسب بورسیه «جهت تحصیل در خارج از کشور و تحصیل و تحصیل زیادتر است.» او می خواهد بعد از تکمیل تحصیلاتش به افغانستان مراجعت کند و رهبر ارکستر ملی شود.
باز کردن مسیر برای نسل جدید دختران
پانزده سال بعد از خاتمه کار رژیم طالبان اختلاف جنسیتی هنوز یک چلنج در افغانستان می باشد.
بر بنیاد یک سروی اداره ملی آمار که در سال 2016 انجام شد، فقط 19 فیصد از همه زنان افغان به کمتب رفته اند. همچنان از میان دختران و زنان زیر 25 سال فقط 36 فیصد از افرادی که در سروی شرکت کرده بودند، گفتند که به مکتب رفته اند.
خپلواک گفت: «اگر شما برپا نایستید، آینده ای نخواهید داشت. من می خواهم راه را برای دختران دیگر هموار کنم.»
موسیقی به دختران زهره فرصت یک زندگی دیگر را اعطا کرده است. بعضی از کسانی که حالی نوازندگان ویولن، پیانو، و ادوات موسیقی افغان را تشکیل می دهند، زمانی به عنوان اطفال در سرک ها مصروف به کار بودند.
ویولنیست 18 ساله ظریفه ادیبه در تالار کارنیگی در نیویورک برنامه اجرا کرده است. او در داووس به عنوان دومین رهبر ارکستر چهار قطعه را رهبری خواهد کرد.
او گفت: «این که افغان باشی و در اینجا زندگی کنی، یعنی هر دقیقه برایت خطرناک است: شما نمی دانید که انفجار آینده کجا و کی خواهد بود ... آیا اینجا خواهد بود؟»
او گفت که این خطر برای موزیسین ها بسیار بدتر است.
اما ادیبه که یک دختر شیعه هزاره است و مادرش هرگز بخت رفتن به مکتب را نداشته، حاضر به دست کشیدن نیست و می گوید که این وظیفه نسل او است که مفکوره ها را تغییر دهند.
او گفت: «این تکلیف بر عهده نسل من است تا کوشش کنیم و کاری برای کشورمان انجام دهیم. اما این تغییر حداقل یک نسل زمان لازم دارد.»
برای سرمست که می خواهد «چهره بهتری از کشور را در مقایسه با کلاشنیکوف، راکت ها، و حملات انتحاری» ترویج دهد، این زنان جوان بهترین سفیران افغانستان هستند.
او گفت: «ما امیدواریم که فهم کنونی از افغانستان در خارج از این کشور را تغییر دهیم.»