در شرایطی که خشکسالی و افزایش جمعیت منابع آبی را تحت فشار قرار داده کابل با بحران آب مواجه است

کابل -- بازمحمد کوچی، در باغ اش در کابل ایستاده است و بعد از خشک شدن آب انبار سابق اش اکنون بر حفر یک چاه جدید با عمق بیش از ۱۰۰ متر نظارت می کند. او در این وضعیت تنها نیست.

کمبود بارش برف و باران، جمعیت فزاینده، و مصرف بی رویه سفره های آب پایتخت افغانستان را خشکانده و در حالی که منازل و کسب و کارها برای یافتن این مایه حیات چاه های عمیق و عمیق تر حفر می کنند، رقابت برای دسترسی به آب شدت یافته است.

محمد عمان، مغنی که با در حالی که ماشین فرسوده اش زمین را در حیاط کوچی سوراخ می کند، می گوید: «سطح آب آن قدر پایین رفته است که حالا ضرورت داریم به سفره های آب زیرزمینی دیگر در عمق ۱۰۰ و یا حتی ۱۲۰ متری برسیم.»

به گفته شرکت آب و فاضلاب شهری افغانستان، هر ساله ۸۰ ملیون مترمکعب (معادل ۲.۸ ملیارد فوت مکعب) آب از منابع آبی کابل برداشت می شود که این -- تقریبا دو برابر نرخ بازیابی این منابع از طریق بارنده گی ها است.

شانی کمپبل، معاون نماینده گی بانک توسعه آسیایی در افغانستان،‌ می گوید که در نتیجه این وضع سطح سفره آب کابل کم از کم ۳۰ متر (۱۰۰ پا) در سال های اخیر پایین رفته است.

این ماه در شهر برف باری شد، مگر این مقدار برای حل مشکل کم آبی شهر کافی نیست. در برخی ساحات سطح آب زیرزمینی طی یک سال گذشته ۲۰ متر پایین رفته است.

کمپبل توضیح داد: «مشکلی که ما در کابل داریم، افزایش شدید جمعیت، تاثیرات مربوط به تغییرات آب و هوایی، و در مجموع کاهش بارش و برف باری است.»‌

فقط در حدود ۲۰ فیصد کابل به سیستم آب لوله کشی شهری متصل است و در نتیجه بسیاری از باشنده ها مجبورند خود شان با حفر چاه که اغلب توسط چندین همسایه استفاده می شود، آب شان را تامین کنند.

دیگران از شرکت های خصوصی آب خریداری می کنند یا این که مانند محمد ناظر ظرف های حلبی را در مسجدها و یا شیرهای آب عمومی که در اطراف شهر وجود دارند، پر می کنند.

ناظر که ۵۰ ساله است و روی تپه زنده گی می کند، که حفر چاه به دلیل سختی زمان بسیار دشوار است و لوله های آب شهر هم به آن نرسیده، می گوید: «باز کردن شیرها سودی ندارد. اینجا آب نیست.»

«این بدترین سال زنده گی مان است.»

غیرقابل نوشیدن

به گفته آژانس ملی محافظت از محیط زیست، آب در کابل فقط کم نیست، بلکه بیشتر آن غیرقابل آشامیدن است.

در حدود ۷۰ فیصد از آب زیرزمینی شهر با آلاینده ها و مواد شیمیایی خارج شده از تانک های فاضلاب خانگی که نشت می کنند و نیز فابریکه های صنعتی آلوده شده است که در نتیجه اگر آب جوشانده نشود و یا به شکل مناسب تصفیه نگردد،‌ موجب شکم روی (اسهال) یا امراض دیگر خواهد شد.

کوشش ها برای افزایش ارتباطات با شبکه آب لوله کشی شهری و بهبود سیستم های بهداشتی در دست اجرا است.

مگر روند پیشرفت این کار بسیار کند است؛ زیرا مسؤولین توان پیشروی پایاپای در یکی از شهرهای جهان با سریع ترین نرخ رشد را ندارد.

طی ۳۰ سال گذشته جمعیت کابل بیش از دو برابر افزایش یافته و به حدود پنج ملیون نفر رسیده است که این رقم به خاطر تازه واردان که از جنگ و فقر گریخته اند، بشدت بالا است.

بنا بر یک راپور نشر شده در گزارش سال ۲۰۱۷ اس‌ای‌آی‌اس در واشنگتن موسوم به بررسی امور بین المللی،‌ انتظار می رود [نفوس کابل] تا سال ۱۴۲۹ به هشت ملیون نفر برسد.

بهبود استانداردهای زنده گی برای بسیاری از خانوارها همچنان به معنای آن است که تعداد زیادتر از شهروندان به حمام کردن و شست و شوی موترهای شان اقدام می کنند.

فقدان آگاهی عمومی نسبت به صرفه جویی در مصرف آب و عدم وجود هر گونه محدودیت در استفاده از آن به این معنا است که بخش اعظم آب به هدر برود.

در حالی که آنها می کوشند تا راهی برای پر کردن دوباره منابع زیرزمینی آب این شهر بیابند، مسؤولین از یک کمپاین تلوزیونی و نفوذ رهبران دینی برای تشویق خانوارها جهت صرفه جویی در مصرف آب استفاده می کنند.

عبدالرئوف، یک عضو شورای علما، که عالی ترین نهاد مذهبی کشور است، می گوید: «ما در خطبه های جمعه از مؤمنان می خواهیم تا آب اسراف نکنند.»

نمازگزاران که منتظر اولین برف باری زمستان در این شهر استند، «برای خاتمه هر چه زودتر این خشکسالی» دعا می کنند.

حتی طالبان هم در این زمینه همراه استند و با صدور بیانیه ای از پیروان شان خواستند «برای باران دعا کنند.»

راه حل سریع

اما مسؤولین جهت حل معضل بی‌آبی کابل منتظر مشیت الهی نمانده اند.

با توجه به این که انتظار می رود شدت و تناوب خشکسالی، نظیر این خشکسالی که امسال بخش های کلان از افغانستان را تحت تاثیر قرار داده در نتیجه تغییرات اقلیمی افزایش یابد، به یک راه حل بلندمدت ضرورت است.

گزینه های مورد بررسی بانک توسعه آسیایی شامل «سفره های گسترده» است که عبارتند از -- آبگیرهای کلان که به مدت طولانی آب باران را ذخیره می سازند تا بتوانند در خاک فرو رفته و ذخایر آبی را پر کنند.

بانک توسعه آسیایی همچنان در فکر استفاده از «پمپ ها برای تزریق مستقیم آب به» سفره های آبی و نیز احداث یک بند در حومه کابل می باشد.

کمپبل می گوید: «پاسخ در یک فناوری نیست، بلکه در یک مجموع است.»

«کابل تحت وضعیت فشار کم آبی است. بنا، ما به دنبال یک راه حل با تکنالوژی پر اثر و کم هزینه که بتواند مشکل را به سرعت حل و فصل کند، استیم.»

این برای کوچی که آسوده گی خاطرش همزمان با بیرون آمدن آب از چاه تازه اش هویدا است، خبر بسیار خوبی است. او می داند که این چاه می تواند دوباره به زودی خشک شود.

کوچی می گوید: «ما از انقلاب و جنگ های داخلی، رژیم طالبان، و حملات انتحاری جان بدر بردیم. مگر این کمبود آب ممکن است ما را مجبور به ترک خانه کند.»

«زنده گی بدون آب وجود ندارد.»