هنرمند افغان با افتتاح کردن یک مرکز هنری، بر معلولیت و تبعیض غلبه کرد

کابل -- ربابه محمدی هنرمند افغان، کسی که قادر به استفاده از دستان، بازو یا پاهای خود نیست، در کشوری که به طور مرتب علیه زنان و افراد دارای معلولیت تبعیض می شود، بر شرایط نامناسب غلبه کرده است.

محروم شده از دسترسی به مکتب، وی در دوران کودکی به خودش آموخت که با نگه داشتن یک برس نقاشی در دهان خود نقاشی کند و برای ایجاد تابلوهای زیبا و رنگارنگ برس نقاشی را بین دندانهای خود محکم بگیرد.

امروز، آثار این ۱۹ ساله در سطح بین المللی به فروش می رسند و به نمایش گذاشته می شوند و وی چنان مؤفق است که یک مرکز متعهد را برای کمک به آموزش سایر هنرمندان معلول راه اندازی کرده است.

محمدی گفت، «من نقاشی ها را بیشتر در مورد زنان افغان، قدرت زنان، زیبایی زنان، زیبایی نقاشی، عشق و چالش هایی که زنان با آنها روبرو هستند می سازم.»

حدود ۵۰ شاگرد در مرکز وی در کابل که وی در سال گذشته افتتاح کرد، شرکت می کنند و وی خودش را از فروش نقاشی های خود تمویل می کند.

یک الگو برای دیگران

بر اساس یک نظرسنجی ملی سال ۱۳۹۴، به شمول ده ها هزار نفر از افغان هایی که از مجروحیت ماین های زمینی رنج می برند، حدود ۱.۵ میلیون نفر از جمع نفوس تقریباً ۳۵ میلیون نفری افغانستان نوعی از معلولیت دارند.

حتی با وجود چنین اقلیت بزرگ متأثرشده، جامعه افغانستان هنوز هم افراد معلول را، لکه ننگ می پندارند.

محمدی با معلولیت جسمی دائمی بدنیا آمد یعنی که وی نمی تواند از اندام های خود استفاده کند و اکنون از یک مریضی وخیم تر به نام آرتروسیس یا مریضی مفاصل رنج می برد.

محمدی با افزودن اینکه وقتی خواهران و برادرانش برای تعلیم می رفتند وی احساس حسودی می کرد گفت، «به دلیل معلولیت خود، من هرگز نتوانستم به مکتب بروم».

اما بالاخره با کمک خانواده اش، وی خواندن و نوشتن را به خود آموخت و اکنون می تواند با تایپ کردن با زبان خود -- از رسانه های اجتماعی روی موبایل خود به اندازه هر نوجوان دیگری استفاده کند.

برادرش علی محمدی ۲۴ ساله، که امیدوار است یک کورس سوادآموزی برای افغانهای معلول که نتوانسته اند به مکتب بروند ایجاد کند گفت، «ما به ربابه بسیار افتخار می کنیم، وی برای سایر افراد معلول یک الگو است.»

تعصب دو برابر

در جامعه فوق محافظه کار افغانستان، زنان معلول حتی در پایتخت نسبتاً مترقی کابل، اکثراً مجبور می شوند تا پنهان شده بمانند.

محمدی گفت، «من از اینکه نتوانستم خانه را ترک کنم، احساس خستگی و غیرقابل تحمل می کردم.»

«من واقعاً ناراحت بودم. وقتی اقارب ما به دیدن می آمدند، نجوا می کردند که والدین من مرتکب نوعی گناه شده اند که یک دختر معلول را زائیده اند.»

بنفشه یعقوبی، کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گفت، این چنین رفتارها اصلاً تعصب دوچند است «به دلیل زن بودن و به دلیل معلولیت ها».

یعقوبی گفت، «همه این نتایج تبعیض است که ناشی از رفتار منفی نسبت به زنان به اصطلاح 'جنس دوم' و معلولیت، دیدن آنها نه به نگاه تنوع بلکه به عنوان شرم و ننگ، است.»

غلبه بر مشکلات

برای محمدی، هنر راهی برای رهایی ناامیدی وی بود.

وی ابتداءً با سست نگهداشتن یک پنسل در دهان نقاشی را شروع کرد، اما بعداً فهمید که می تواند با محکم گرفتن پنسل بین دندان های خود به جزئیات در رسامی های خود بهبود بخشد.

وی در حالی که یک صحنه هیجانی ای را رنگ آمیزی می کرد که یک درخت بزرگ را نشان می داد توضیح داد، «بسیار سخت بود، و من چندین بار گریه کردم.»

وی افزود، «انجام دادن جزئیات نور و سایه در نقاشی کار سختی بود؛ سپس پدرم مرا تشویق کرد.»

نوراحمد عزیزی یک شاگرد ۲۲ ساله معلول در مرکز نقاشی محمدی گفت که وی به دلیل معلولیت نتوانسته است به مکتب برود.

وی گفت، «من دوست دارم نقاشی کنم. من دوست دارم نقاشی را به صورت حرفه ای یاد بگیرم، و همچنان می خواهم مثل ربابه مشهور شوم.»

تلاش های حکومت برای کمک کردن به معلولین

حکومت افغان بطور فعال در تلاش است تا به شهروندان معلول کمک کند، به ویژه کسانی که بر اثر جنگ طولانی مدت به این وضعیت رسیده اند.

به گفته ضیاءالحق فضلی سخنگوی وزارت شهدا و معلولین، بیش از ۳۲۰ هزار نفر معلولین و بستگان کشته شدگان در جنگ، در این وزارت ثبت شده اند.

وی گفت، این وزارت برای افراد ثبت نام شده شغل و فرصت های آموزشی فراهم می کند.

همچنان گروهی از افغان ها که سال گذشته از دیپارتمنت پروتیزهای انستیتوت علوم صحی هرات فارغ التحصیل شده اند، برای هموطنان خود که در جنگ اندام های خود را از دست داده اند، خدمات ارزنده ای فراهم می کنند.

این زنان و مردان جوان آموخته اند که چگونه دست و پاهای مصنوعی را بسازند و مناسب ببندند تا افراد معلول براثر جنگ بتوانند به زندگی امید تازه ای داشته باشند.