در سلسلهء قیام تاریخی، زنان باعث ترساندان رژیم ایران شده اند

بر روی سنگ قبر موقت مهسا امینی ۲۲ ساله نوشته شده است، «تو نمردی نامت نماد می شود».

عزیزان او می دانستند که مرگ او بیهوده نخواهد بود و ثابت شده است که چنین نیست. این واقعه بزرگترین اعتراضات را در ایران از زمان جنبش سبز در سال ۱۳۸۸ به راه انداخته است -- که از زمان انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ بی سابقه بوده است.

بسیاری از تحلیلگران، قیام کنونی ایران را که در پی کشته شدن امینی ساکن سقز، کردستان به تاریخ ۲۵ سنبله به وقوع پیوست، جنبشی فمینیستی توصیف می کنند.

در حالی که انبوهی از مسائل جدی که ایرانیان هر روز با آن روبه‌رو می‌شوند، اعتراض‌های جاری را قوی تر ساخته است، مرگ یک زن جوان در بازداشت «پولیس اخلاق» به دلیل آنچه که آن‌ها «پوشش نامناسب سر» می‌دانستند، در قلب قیام باقی مانده است.

در اقدامی نمادین در سرکشی در سراسر کشور، زنان روسری های خود را می سوزانند که رژیم آنرا از سال ۱۳۵۸ لازمی ساخته است.

در یک حرکت نمادین دیگر برای ادعای کنترل بر بدن و آزادی های شخصی خود، برخی از زنان نیز در حالی که مردم آنها را تشویق می کنند موهای خود را کوتاه کرده اند.

فهرست کشورهایی که نقض حقوق بشر ایران را در بحبوحه اعتراضات محکوم می کنند، روز به روز افزایش می یابد.‌

بر اساس گزارش موسسهء حقوق بشر ایران (آی اچ آر) مستقر در اسلو، حداقل ۷۶ نفر در سرکوب ایران در ۱۱ شب ناآرامی ناشی از مرگ امینی جان خود را از دست داده اند.

شجاع‌تر، جسورتر، بی‌پرده‌تر

تظاهرات سراسری جاری در ایران، که از آزادی شخصی زنان منشأ گرفته است، بی‌سابقه است، و هنوز هم این آزادی سرخط تظاهرات را می سازد.

با جدیدترین قیام، جمهوری اسلامی یکی از اصول اساسی خود را مورد تعرض می بیند. پوشاندن سر اجباری برای زنان تاکتیک اصلی آن برای ساکت نگه داشتن زنان و رفتار با آنها به عنوان شهروندان درجه دو بوده است.

آشکارترین ابزار برای سرکوب زنان و محدود کردن حضور اجتماعی آنها، پوشاندن اجباری آنها و اعمال «لباس مشخص» برای آنها بوده است.

اکنون، اعمال سرکشی زنان، مانند کشف یا کوتاه کردن موهای خود و سوزاندن روسری، رژیم را با از بین بردن همان سلاحی که برای ساکت کردن و محدود کردن آنها استفاده می شود، مجازات می کند.

نسل جوان‌تر زنان ایرانی که حتی در زمان انقلاب اسلامی به دنیا نیامده‌ بودند، از مادرانشان شجاع‌تر، جسورتر و بی‌پرواتر هستند.

آنها از قوانین پوشش رژیم پیروی نکردند و در زمان رئیس جمهور تندروتر ابراهیم رئیسی سختگیرانه تر شدند - در چند ماه گذشته به طور فزاینده ای این کار را انجام دادند.

در ماه‌های اخیر ویدیوهایی از زنهای منتشر شده که وقتی دستور می‌دهند روسری‌شان را به جلو بکشند مبارزه می‌کنند یا در حالی که در موترهای پولیس برای «صحبت» توسط پولیس زن فشار می‌آورند، چیغ می‌کشند و مقاومت می‌کنند.

در بحبوحه اعتراضات کنونی، بسیاری از محصلان و استادان ایرانی اعلام کرده‌اند که اعتصاب کرده‌اند و در صنوف آموزشی از جمله صنف های آنلاین شرکت نکرده‌اند.

در نشانه ای آشکار از هراس رژیم، اپلیکیشن پیام رسان واتس اپ و اینستاگرام - که هر دو در ایران بسیار محبوب هستند - به دنبال دستور شورای عالی امنیت ملی ایران مسدود شده اند.

به شرکت های ارائه دهنده اینترنت روی تلیفون همراه دستور داده شده است که این خدمت را متوقف کنند. بدون شبکه های خصوصی مجازی (وی پی ان) دسترسی به اینترنت از طریق کمپیوتر در ایران عملا غیرممکن است.

بسیاری از شرکت های تجارتی ایرانی شکایت کرده‌اند که قطع اینترنت به دستور دولت بسیار زیان بار است، اما تهران ترجیح می‌دهد به بهای آسیب بیشتر به اقتصاد رو به زوال، به قطع اینترنت ادامه دهد.

جوانان ایرانی، به ویژه زنان جوان، همچنان مقاوم و سرکش باقی می مانند.

زن، زندگی، آزادی

اعتراضات قبلی در ایران، حتی آخرین سری تظاهرات بزرگ در سال ۱۳۹۸، بر سر مسائل اقتصادی یا سیاسی آغاز شد. قیام ۱۳۹۸ با افزایش ناگهانی و شدید قیمت سوخت آغاز شد.

جنبش سبز در سال ۱۳۸۸ بر سر آن چیزی بود که مردم ایران به طور گسترده آن را «انتخابات دزدیده شده» توصیف کردند: نتیجه بحث برانگیز انتخاباتی که به محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق برای دوره دوم ریاست جمهوری اعطا شد.

جوانان و زنان در جنبش سبز ایران بسیار فعال بودند. اما تا هفته گذشته، در چهار دهه گذشته، هرگز یک سری اعتراضات در مورد زنان و حقوق آنها صورت نگرفت و مردان به طور فعال در حمایت از زنان شرکت کردند.

تعداد زیادی از شخصیت‌های عمومی از جمله بازیگران، موسیقی‌دانان و به‌ویژه فوتبالیستان با انتشار بیانیه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی، قتل امینی و سرکوب زنان ایرانی را محکوم کردند.

علی کریمی ستاره فوتبال علی رغم هشدارهای سپاه پاسداران در حمایت از اعتراضات به اظهارات خود علیه ظلم رژیم ادامه داده است.

به نوشته صفحات اجتماعی کریمی، سپاه همچنان وی را تهدید به بازداشت و مصادره اموالش کرده است.

به تاریخ ۵ میزان، ویلای وی در لواسان، تهران، توسط نیروهای بسیج مصادره شد، اما به دلیل خشم عمومی از این خبر، اندکی بعد آن را به وی تحویل دادند.

چندین بازیگر زن سرشناس ایرانی در فیلم ها یا عکس هایی که در شبکه های اجتماعی منتشر کرده اند، روسری از سر خود برداشته اند.

این روند علیرغم تهدید وزیر ارشاد ایران مبنی بر ممنوعیت فعالیت آنها ادامه یافته است زیرا به گفته وی «آنها باید در جای دیگری کار پیدا کنند».

با این حال، با تأکید بر نقض حقوق زنان، شعار اصلی بی‌سابقه اعتراضات جاری در ایران، «زن، زندگی، آزادی» باقی مانده است.