اسعار دیجیتالی که محبوبیت آن رو به افزایش است، برای بعضی از افغان ‌های هوشیار راه نجاتی را فراهم می کند

هرات -- آرزو اکرمی در وسط یک بازار در غرب افغانستان تیلیفون هوشمند خود را بیرون کرده و پس از چندین کلیک روی صفحه آن، مقداری از اسعار دیجیتالی را با یک بسته پول نقد تبادله می کند.

اکرمی ۱۹ ساله یکی از ۱۰۰ نفر محصلین در هرات است که از ماه سنبله بدینسو با کمک یک سازمان غیردولتی امریکایی به نام (کود تو انسپایر) ماهانه حدود ۲۰۰ دالر را به شکل اسعار دیجیتالی دریافت می کنند.

این مبلغ که وی در صرافی به افغانی تبادله می کند، برای پرداخت کردن کرایه خانه و برای سیرکردن خانواده شش نفره اش بسیار مهم است.

در جریان هفت ماه گذشته، اقتصاد افغانستان عملاً سقوط کرده و این کشور به دلیل مسدود شدن میلیاردها دالر دارایی ها در خارج از کشور، در چنگال یک بحران به سر می برد.

اما اسعارهای دیجیتالی و ساختار غیرمتمرکز آنها که در برابر تحریم ‌های بین ‌المللی غیرقابل نفوذ هستند، به تعدادی از افغان های جوان اجازه می ‌دهند تا از بدترین بحران جلوگیری کنند.

اکرمی گفت، «برای من بسیار جای تعجب بود که دانستم این کار در افغانستان نیز صورت می گیرد. این بسیار مفید بود.»

سازمان غیردولتی (کود تو انسپایر) برای تدریس پروگرام کمپیوتری به زنان و دختران در هرات تأسیس شده بود، اما عملکرد پیشرفته آن اکنون با محصلین کمک می کند تا در کشوری که از لحاظ اقتصادی ضعیف است، کمک مالی دریافت کنند.

ارسال های بانکی به افغانستان در حال حاضر تقریباً ناممکن است.

اما حتی آنهایی که در بانک پول دارند برای بیرون آوردن آن با مشکلات دچار می شوند، زیرا افراد در هفته به گرفتن معادل ۲۰۰ دالر و تجارت ها به ۲۰۰۰ دالر، محدود هستند.

مشتریان حتی برای این اجراآت باید ساعت ها در صف انتظار کنند.

فرشته فروغ مؤسس این سازمان غیردولتی (ان جی او) گفت، ارسال های اسعار دیجیتالی به این سازمان کمک کرده است تا این موانع را خنثی کرده و در عین زمان اطمینان حاصل کند که هر کمک مالی به کسانی برسد که به آن نیاز بیشتری دارند.

فروغ که یک تبعه امریکایی است و والدینش در دهه ۱۳۶۰ از افغانستان فرار کرده بودند گفت، «اسعار دیجیتالی برای غلبه کردن بر انواع تحریم های سیاسی و اقتصادی یک راه باورنکردنی است، اما همچنان یک ابزاری است که می تواند زندگی مردمی را تغیر دهد که در یک رژیم استبدادی زندگی می کنند.

این مؤسسه برای تضمین کردن تأمین مالی دریافت کنندگان محصل، از پرداخت کردن بیت کوین به آنها (که مشهورترین اسعار دیجیتالی می باشد اما قیمت آن متغیر می باشد)، خودداری می ‌کند.

در عوض، این مؤسسه بی یو اس دی را پرداخت می کند. این اسعار به نام «استیبل کوین» نیز معروف است که قیمت آن با دالر پشتیبانی می ‌شود.

فروغ گفت، «یک بی یو اس دی معادل ۱ دالر است.»

تبادله اسعار دیجیتالی

به گفته حمیدالله تیموری یک تبادله کننده اسعار، فراتر از این ابتکار بشردوستانه، اسعار دیجیتالی علاقمندان دیگری نیز در هرات کسب می کنند.

وی در شش ماه گذشته افزایش مشتریان جدید را مشاهده نموده است که بسیاری از آنها به طور منظم برای تبادله اسعار دیجیتالی ای می آیند که از سوی اقارب آنها در خارج ارسال می شوند.

وی گفت، ارسال های اسعار دیجیتالی به افغانستان و از افغانستان، از ماه اسد بدینسو ۸۰٪ افزایش یافته است.

ارسال ها بسیار زود اجراء می شوند و کمیشن ها بسیار کمتر از ارسال هایی است که از طریق ویسترن یونین و یا حواله (یک سیستم که مستلزم به جواز نبوده و به طور سنتی مورد علاقه افغان ها است) انجام می شوند.

در کابل، نور احمد حیدر بر حسب شرایط به یک تبادله کننده اسعار دیجیتالی تبدیل شده است.

این مرد جوان که صادرات زعفران به ایالات متحده، بریتانیا، استرالیا و کانادا را در اواخر سال ۱۳۹۹ آغاز کرد، اکنون پول ۹۰٪ از سفارشات خود را با بیت کوین دریافت می کند.

وی گفت، «من از دنبال نمودن بی نظم ارسال های بانکی خودداری می کنم.»

وی افزود،‌ «از ماه اسد بدینسو، این اسعار واقعاً یگانه گزینه موجود و برای من آسانترین گزینه شده است.»

محبوبیت فزاینده اسعار دیجیتالی در افغانستان توسط (چین انالایسس) در شاخص پذیرش جهانی آن در سال ۲۰۲۱ میلادی ذکر شد که این کشور را از نظر «علاقه مردم» در میان ۱۵۴ کشورها در رتبه ۲۰ قرار داد.

کیم گرایر رئیس تحقیقات این شرکت گفت، «ما در زمانی قرار داریم که راه‌ حل ‌های بیشتری وجود دارند که به شما اجازه می دهد تا داد و گرفت اسعار دیجیتالی را در تیلیفون خود انجام دهید، و مردم بیشتری می فهمند که این اسعار چه هستند.»

وی گفت، اما بازهم در حالیکه این روند در حال رشد است، اندازه تجارت بسیار کم بوده و به دلیل عدم دسترسی به انترنیت و سطح بلند بی سوادی در افغانستان، همینطور پائین خواهد ماند.

پذیرفتن خطرات

اما برای کسانی که می توانند در این جهان خطرات اقتصادی قبول کنند، اسعار دیجیتالی می توانند یک راه نجاتی باشند.

روح الامین حق شناس در کنار تحصیلات خود برای یک رسانه هندی از هرات مقاله می نویسد، که در تکنالوژی های جدید تخصص دارد.

در جریان هفت ماه گذشته معاش وی که تمام آن به شکل استیبل کوین پرداخت شده است، با وی کمک کرده است تا از افزایش قیمت ها و سقوط آزاد افغانی نجات پیدا کند.

این محصل ۲۲ ساله که اکنون نسبت به پدر داکترش درآمد بیشتری دارد گفت، «استیبل کوین در برابر از دست دادن ارزش اسعار محافظت بسیار خوبی را دارد».

این مرد جوان همچنان از برکت مشورت یک گروپ واتسپ در هرات که ۱۳۰۰۰ عضو داشت، تلاش می کند تا در مورد برخی از اسعار دیجیتالی بی ثبات تخمین بزند.

پریسا رحمتی یک محصل در ماه حوت از خرید و فروش اسعارهای غیرمتمرکز مانند اتیریوم و آواکس، ۶۰۰ دالر را به دست آورد. این درآمدی رایگانی بود که وی با مادر بیوه و بیکار خود تقسیم کرد.

این دختر ۲۲ ساله گفت، «شما باید خطراتی را قبول کنید. اسعار دیجیتالی ۵۰/۵۰ است. شما می توانید پول خود را دو برابر کنید و یا همه را از دست دهید.»